Rojbûna mirinê bi her berbangê re strana xwe dixemilîne. Ronahiya sibê ya wî jî be siya tariyê çiqas distirê. Çavên bextewar çiqas bi wan tîrêjên ronahiyê yan jî ji ber ronîkirina tariyê dimirin! Axa reş jî bi hewayê re reng û bêhna xwe diguherîne. Xwezaya dayik her carê cilekî nû li xwe dike. Her carê awarte ye û nayê vegotin.
Dixuye ku ev hêza serxwezayî ewqas bi hêz e ku tevahiya erd hembêz kiriye û jiyaneke nû di dilê vê keça delal de çêdibe û bi tîrêjên rojê tê pêşwazîkirin. Her stêrkek ku dikeve mizgîniya peydabûna yeke nû dide. Ev xwezaya zêde û fedakar êdî ewçend bahoz e ku bêhna bêhnvedanê wek bayê difûre. Felaket û keraset mînakên zelal in. Ger hûn nexwazin di destên bahozên wê yên bêveger de bifetisin, aramiya vê pistîna bêdeng hêrs nekin. Ji ber ku ronahiya wê mîna ewran nerm û mîna rojê germ e. Ewqas luks li cihekî hatiye danîn. Yên ku vê aramiyê xerab dikin bêceza nemînin.
Xweza bêkêmasî ye û her hûrgulî tê fikirîn, kulîlkek çawa kulîlk vedike, giya çawa li gor zagonên xwezayê şîn dibe û çawa bi milyonan stêrk li esmanan digerin û bi hev re naqelibin. Kamilbûna xwezayê keşf bikin û heyranê xwe bikin. Lê mirov çiqas şaheserên destçêkirî biafirîne, çi qasek di şeklê kulîlkê de be, çi muzîka birûmet be, çi peyker be, ne girîng e. Em ê reseniya her tiştî di xwezayê de, jêhatîtir, bêhnxweştir û ziravtir bibînin. Bi gotinekê divê xweza bê dîtin, heyrankirin û ya herî girîng jî bê parastin. Li aliyê din ji nenirxandin û parastina wê, karesat û bobelatên bi ziwabûn, erdhej, lehî û bahoz dest pê dikin.
Di herikîna dîroka mirovahiyê de, xweza bûye amûreke dabînkirina hewcedariyên mirovan, afirandina rehetiyê û xizmetkirinê. Bi hêviya ku bi kêmanî nîvî ji mirov bistîne, bi tevahî ji mirovan re hat dayîn. Mirovên destpêkê bi sûdwergirtina ji feydeyên xwezayê rizgar bûn û li bermaberî vê yekê jî li xwezayê xwedî derketin. Wan jîngeh qirêj nekir, wan heywan tenê ji bo ku wan wekî xwarin bi kar bînin dikuştin. Têkiliya di navbera mirov û xwezayê de, belkî bi nezanî jî parastin. Helbet diyar e ku ev hemû encama nebûna pêşketin û ramana bisînor e, lê rastî ev e ku bi saya wê xweza jiyaye û gihiştiye me…
Werin em ji rastiya berê ber bi rastiya îroyîn ve biçin. Niha çi heye? Gelheyeke me ya pir jêhatî û xwezaya me heye. Xwezaya ku ‘bi saya’ heman gelheya pirzimanî winda dibe. Faunayeke me ya mezin heye, ku piraniya wan di pirtûkên reş û sor de hatine tomarkirin; cureyên nebatan/riwekan, hinek ji wan jî di wan pirtûkan de hatine tomarkirin. Gelek amûrên me yên nûjen hene ku jiyana mirovan hêsantir dikin û xwezayê ji serî ve tune dikin. Hema hema her tiştê me heye ku em ji jiyanê kêfxweş bibin. Lêbelê, tenê me fersend heye ku em van feydeyan bi kar bînin, nifşên me yên siberojê, ji ber ku em hemû, bi zanebûn her tiştî xerab dikin, xwezayê wêran dikin, heywanan û herwiha xwe ji holê radikin…
Em çend berheman diafirînin, tenê aliyên wan ên baş nîqaş dikin, bêyî ku em bizanibin ku ev aliyên baş demkî ne. Em xwezayê wekî çavkaniya enerjî, aborî, pîşesazî û her tiştî bi kar tînin. Em xwezayê ji jiyana xwe ya rojane derdixin, her tiştî dikin sûnî, cîgir diafirînin. Em ajalan dikujin ji bo ku çanteyekî çermê mar, mîskek pezê rovî hebe û pê pesnê xwe bidin, ji bo hundirê malê dekorê lê zêde bikin an jî zarokên ku li çerkê digirîn ji alavên wan yek saetê qut bikin. Em plastîkê hildiberînin da ku karsaziya xwe mezin bikin an jî dirav bikin. Em daristanan tune dikin an jî ji ber kêmzanînê wan dişewitînin. Mirovahî ewqas bi pereyan mijûl dibe ku ji bo wê armanca xwe, xwe jî dikuje. Bi karê madenê re mijûl dibe, paşê gazinan ji nexweşiyên xwe, mirina xizmekî xwe yan jî kêmasiyên kurê xwe dike.
Ji bo rawestandina vê hilweşîna felaketa xwezayê, mirovahî tenê hewceyî bi yek tiştî heye: xwe nexe ser xwezayê, fam bike ku jiyana mirovan rasterast bi xwezayê ve girêdayî ye.
