Seke şima zî çimdarî kenê, dinya de “nakokîya sinifan” bi şîdet dewam kena. Verê cû nakokîya proletarya-burjuwazî est bîye. Nika nakokîya “prekarya-plutokrasî” est a. Her ke şino hûmara “olîgarkan” zedîyena. Çiqas ke olîgarkî zedîyenê, hende xizanîye pîl bena. Ewro çekuya “olîgark” têna seba rûsan şuxilîyena, la heme dinya de olîgarşî hêzdar beno. Mîsal Amerîka de 3 olîgarkî est ê: Elon Musk, Mark Zuckerberg û Jeff Bezos. Nê olîgarkî sîyasetê Amerîka ser o bîle tesîr kenê. Ma nameyê Elon Muskî kampanyaya weçînayîşî ya Trumpî de dîbî. Musk hema zî tewrê polîtîka beno û ge-ge famê şarî qanalîze keno. Kapîtalîstî tebîî xo rê “olîgark” nêvanê. Yew vano “ez endustrîkar a”, yew bîn vano “ez merdimê karî ya”. Kapîtalîzm pergalê xo yê kedwerîye penaskerdişanê winayênan reyde meşrû keno.
Marx û Engelsî serra 1848î de “Manîfestoyê Komunîstî” de nuştêne ke “Proletarier aller länder, vereinigt euch”, yanî “Proletaryayê heme dinya yew bibê”. Senî ke o wext sinifê serdestî est bîyî, senî ke o wext keda kedkaran ameyêne werdene, ewro zî eynî pergal dewam keno. Kedwerîye bi metodanê cîyayan ramîna. Senî ke o wext dewlete, sinifa sermayedare rê yanî sinifanê serdestan rê xizmet kerdêne, îqtîdarê înan pawitêne, ewro zî eynî hişmendîye dewam kena. Coka sinifê pelixîyayeyî ganî bêrê têhet, xo rêxistin bikerê û vera hegemonyaya sermaye têkoşînê xo berz bikerê. Seke Rosa Luxemburge nusena “êyê ke vera faşîzmî nênê têhet, zîndananê ey de yenê têhet”.
Parekerdişê dewlemendîyan
Che Guevara kitabê xo yê “Ver bi Awanbîyayîşê Sosyalîzmî” de nuseno ke “Sosyalîzm deyaxê parekerdişê têduştî yê heme dewlemendîyan o”. Eke dewlemendîyî mîyanê şarî de nênê parekerdene, eke yew sinife dewlemend bena û hacetanê berardişî gena binê bandora xo, uca de girseyê xizanî hewcedarê têkoşîn û şorişî benê. Xo ra şorişê Kuba nê semedî ra qewimîyabî. Fulgencîo Batîsta têna yew sîyadetmedar nêbî, ey menfaetê burjuwazî pawitêne. Coka Fîdel Castro û rayîrhevalanê ci dest pê şorişî kerd. Armanc parekerdişo têduşt ê dewlemendîyan bî.
Batîsta û Erdogan
Paradoksê sinifkî yê ke Kuba de peyda bîyî, ewro Tirkîya û Kurdîstan de zî est ê. Senî ke Batîstayî temsîlkarîya sinifanê serdestan kerdêne, Tayyîp Erdogan zî temsîlkarê olîgarşîyê tirkan o. Tirkîya û Kurdîstan de kedkarî zafane kurdî yê. Yanî olîgarşîyo tirk zafane keda kurdan weno û vera înan teda keno. Têna kede nê, kultur, nasname û ziwan zî yeno xespkerdene. Hertim sinifa serdeste ziwan, kultur û nasnameyê xo ferz kena. Na çarçewa de goreyê menfaetanê xo qanûnê bingeyî amade kena. Mîsal maddeya 42. ya qanûnê bingeyî yê Tirkîya de nusîyeno ke “tirkî ra ber wendegehan de ziwananê bînan de perwerde qedexe yo.” Na madde eslê xo de menfaetê burjuwazî yan olîgarşîyê tirkî pawena. Coka kurdî bi desan serrano têkoşînê azadîye kenê. Kurdî wazenê ke hem kede hem ziwan hem zî kamîya înan bixelesîyo. Merdimo ke wayîrê çarenusê xo yo, azad o. Bingeyê têkoşînê kurdan de no feraset est o.
Sosyalîzmo lîberter
Seserra 21. de sosyalîzm yewna girîngîya xo domneno. La no sosyalîzm ganî prîmîtîv yan klasîk nêbo. Sosyalîzmê newî de dewlete, îqtîdar û îdare ganî bêrê nîqaşkerdene. Seke Kropotkînî vatêne, komelo ke senik yeno îdarekerdene, raver şino. Çiqas ke îdare û dewlete tay bena, hende komel azad beno. Bi no hawa sosyalîzmê seserra 21. de yan sosyalîzmê lîberterî de “komunî, sovyetî, şurayî, meclîsî, kantonî” zaf girîng ê. Îqtîdar ke mîyanê înan de pare beno, hende komelî rê feydedar beno. Ewro no tewr sosyalîzm Rojawan de yeno caardene. Baxusus cinîyî nê modelê sosyalîzmî de rolêkê avzelî kay kenê. Keştîya sosyalîzmê lîberterî bi serkêşîya cinîyan rayîr gena. Bêşik sosyalîzmê lîberterî têna kedkarî û pelixîyayoxî eşkenê awan bikerê. Nê konteksî de manaya 1ê Gulane na seserre de zî zaf pîl a. Wa roşanê pêro kedkaran fîraz bo, înan rê azadîye bîyaro.
