Fuarê Kitaban ê Mezopotamya yê Amedî yo ke hetê Odaya Sanayî û Bazirganîye ya Amedî (DTSO) ra û Eylul Fuarcilikî ra yeno kerdene, dimayê 4 serran 16ê kanûne de berê xo heskerdoxanê kitaban rê akerd. Fuar Merkezê Kongre û Fuaran ê Mezopotamya de yeno viraştiş û heta 24ê kanûne do dewam bikero. Hîrê rojî ewil de 150 hezar kesî şîyî fuar û yeno pawitene ke heta 24ê kanûne hûmare biresa 600 hezar kesan. Xeylê weşanxaneyan fuar de stand akerd û weşanxaneyê kurdkî fuar de verê standanê xo de pabeyê wendoxan ê.
Derheqê babete de weşanxaneyê Otekî ra Vedat Yenîçerî qisey kerd. Yenîçerî awankerdox û wayîrê weşanxaneyî yo. Nizdîyê 35 serrî yo weşangerîye keno û merdim eşkeno vajo ke nîmeyê emrê xo bi weşangerîye derbaz kerdo. Yenîçerî Bedlîs de ameyo dinya la hema di serrî ya xo de keyeyê ci koçê Rojawanî keno. Ciwanîya Yenîçerîyî Zonguldak de derbaz bena, dima ra Anqara, Îzmîr û nika zî Stenbol de ciwîyeno.
Yenîçerîyî derheqê weşangerîya kurdî de wina vat: “Nê fuarî de çimdarîya mi ya derheqê weşanî de xeylê baş û pozîtîf a. Nizdîyê 10 serrî verê cû rêzenuşteyê ma yê Sogut ke 20 kitabanê tirkî ra pê ameyêne, estbî. Ê serran de rojeve de perwerdeyê ziwanê dadî estbî. Dimayê cehdê açarnayîşêkî ê serran mi 20 kitabê tirkî, kurdkî rê dayî qezenckerdiş. Tebîî ê prosesî de ez bîya şahidê çîyêkî. Mi ferq kerd ke kesê ke derûdorê mi de yê ne bi ziwanê xo zanê binusê û ne zî biwanê. Asta asîmîlasyonê înan ez mat verdabî. Dimayê hende serran bi beşdarîya fuarî ez xeylê keyfweş bîya ke hende weşanxaneyê kurdkî est ê û hûmara înan zêdîyaya. Xeylêyanê înan fuar de ca girewt. Tebîî no çîyêk mojneno. Hûmara kesanê ke kurdkî wanenê, kurdkî nusenê û fikirîyenê bîya zêde. Pêro weşanxaneyanê kurdkî rê xeylê eleqedarî est a û sohbetanê şexsî yê weşanxaneyanê kurdkî de mi ferq kerd ke xeylê memnûn ê. No helbet bi cehdkerdişê KURDÎ-DERî, îdareyanê herêmî, keyeyanê perwerdekarî û dezgehanê ziwanî bî û ma nika netîceya mêweyê cehdkerdişî vînenê. Averşîyayîşêkê keyfweşî est o.”
Tewrbîyayîşê fuarî zêde yo
Yenîçerî dewamê qiseykerdişê xo de bale ante serê eleqeya fuar û kitaban û wina dewam kerd: “Na babetêka muhîm a. Ez tîya de şahidê yewna çî zî bîya. Potansîyelê tîya raştîya Amedî, raştîya herême nîşan nêdano. Sebebê nêmojnayîşî fîîlêk o. Ez wina fikirîyena; semedo ke şarê herême organîzasyonê fuarî de hîssîyatêk nêvîneno, ameyîşê organîzasyonî yê şarê herême yeno astengkerdiş. Ez vana eke rayîrberîyê herêmî destê kurdan de bibayêne, do tewrbîyayîşê fuarî çend qat hîna zêde bibayêne. Bawerîya mi na çarçewa de ya. Çimkî hetê rayîrî ra ameyîşê fuarî zehmet o. Eke şaredarî otobusan bifînayêne xizmetê ameyîşê fuarî, na astengî do biameyêne derbazkerdene. Yewna çî zî hetê psîkolojî yo. Vatişê ma kar kenê yewna çî yo, îştîrakkerdişê karê sewbîna kesan yewna çî yo. Derheqê na babete de reyna vîrardişêkê mi est o. Sumer Park de di fuarê ke cuya mi de qet do vîrê mi ra nêşêrî est î. Ez qet mirdê zewq û kêfê înan nêbîya. Nê wirdî fuarî zî KURDÎ-DERî organîze kerdbî. Coşê nê fuaran, rihê nê fuaran, heyecanê nê fuaran bi fuarê nikayînî nîno muqayesekerdene. Ferqê înan qat bi qat est o. Seke mi sere de zî vat qaso ke ez zana û qaso ke ez vînena kêmanîya nê fuarî no yo ke kurdan organîzasyon de bi hawayêkê aktîfî ca nêgirewt û şaredarî hetê qeyûmî ra yenê rayîrraberdene. Tesîrê nê wirdî çîyan zêde yî.”
Tesîrê ekonomî zêde yo
Yenîçerîyî ard ziwan ke tengbîyayîşê ekonomî resayo merheleyêka cidî û wina vat: “Tengbîyayîşêko cidî est o la merdimo ke biwazo wayîrê zanayîşî bibo, her tewir fedakarî keno. Qirika xo ra birneno, kincanê xo ra birneno, sewbîna lazimîyanê xo ra birneno şino kitab herîneno û herînenî zî. Hewesê zanayîş û hewesê musayîşî yewbînan ra cîya yî. Bedelê nê çîyan çend giran bibo zî hetê madî ra merdim nê bedelî dano. No zî çîyêko weş o. Sewbîna çîyêk zî est o. Beno ke merdim wayîrê pereyanê bisînor bibo, yan zî nêbo la reyna zî kesê ke wayîrê hewesê musayîş û zanayîşî yî, eşkenê bi weşanxaneyêkî reyde bikewî têkilî û vajî ‘ez wazena kitab biwana la butçeya mi musaît nîya, şima eşkenê kitab bidî mi.’ Ez bawer kena ke tu weşanxaneyêk rewşêka winasî de do nêvajo nê. Elbet tengasîya ekonomî hem hetê wendoxî ra û hem zî hetê weşanxaneyî ra zêde yena ciwîyayene. Ez hende serrî yo weşangerî kena. Hende wexto mi weşangerîye kerdo mîyan de ez raştê donemêkê winasî ke şertê ci hende giranî nêameya. Dewlete verê cû bi destê hacetanê îdeolojîkan kultur xeripnayêne, nika zî hetê sinife na polîtîka ana ca. Êdî giranîya şertanê ekonomîkî hetê kultur, hetê xoresnayîşê kitabî de zî astengî viraşto. Na mana de dewlete bi hacetê îdeolojîkî hewl dana tedaya îdeolojîke bikera. Krîzo xorî yo ke ekonomî dekewta ci de zî dewlete û sinifê serdestî hewl danî ke polîtîkayanê xo asan bikerî.”
Eleqeyê seba kurdî
Yenîçerîyî qiseykerdişê xo yê peyênî de qala eleqeyê semedê kitabanê kurdî û tirkî kerd û wina qisey kerd: “Tebîî xeylê ziwanan ra şar yeno tîya. Tayê kesî semedo ke kurdî nêzanê kitabanê tirkî herînenî. La eke ma peymeyêk bidî, o wext ez vana hetê hûmare ra herînayîşê kitabanê kurdî û tirkî nizdîyê yewbînan î. Verê cû wina nêbî. Vere cû hemverê herînayîşê kitabanê tirkî de herînayîşê kitabanê kurdî kêm bî. No meqes her ke şino yeno girewtiş. Heta ma eşkenê vajî ke Amed de no meqes hetê kurdî ra şino.”
