Tirkîya wazena bi bahaneya ‘herêma asayîye’ şaristanê Rojawanî reyna îşxal bikera.
Dewleta tirke 9ê teşrîna verêne ya 2019î de bi heman bahane Girê Sipî û Serêkanîyê îşxal kerdbî û tebaxa 2019î de Amerîka reyde Peymana Herêma Asayîye îmza kerdbî.
Serêkanîyê wextêkê şaristanê Îdareyê Xoserî bî, şaristanêko asayî bî. La îşxalê Serêkanîyê ra dima mîyanê 3.5 serran de 386 merdimî ameyî qirkerdene, se ra 85ê nufusî dîya barkerdene û keyeyê cergan tede ameyî cakerdene.
Temamîya tarîxî de Serêkanîyê şaristanê kurd, ereb, sûryanî, çeçen, tirkmen, armen û kurdanê êzidîyan bî. 24ê hezîrana 1974î de reya verêne hetê rejîmê Baasî ra demografîya Serêkanîyê ameye vurnayene. Rejîmê Baasî çarçewaya projeyê ‘Kemberê Ereban’ de nameyê şaristananê kurdan vurnayî kerdî erebkî, Serêkanîyê de erebê xerîbî ca kerdî, dewê neweyî awan kerdî, xirîstîyanê şaristanî zêdêr dayî barkerdene.
Dima ke Serêkanîyê de 50 cergê El Qaîde 8ê teşrîna peyêne ya 2012î de bi destê Tirkîya verdîyayî mîyanê şaristanî koçberîye reyna dest pêkerd. Dewleta tirke seba ke îşxalî ra verî şaristan veng bikera, qezaya Serêkanîyê ya Vakurê Kurdîstanî de xeymî akerdî.
Heta ke 5ê teşrîna peyêne ya 2013î de YPG û YPJyî Serêkanîyê xelisnaye, cerganê dewleta tirke 4 reyî hêrişê şaristanî kerd. Dima 2014-2015 de bi paştdayîşê dewleta tirke hêrişê DAIŞî dest pêkerd. Hêzanê YPG u YPJyî bi bedelan û şehîdan şaristan reyna azad kerd.
Serêkanîyê heta îşxalê 9ê teşrîna verêne ya 2019î binê sîwana Îdareyê Xoserî de hetê Meclîsê Şarî yê Serêkanîyê ra ameyêne îdarekerdene. Hînî Serêkanîyê cayêko asayî û azad bîbî. Merdimê ke bar kerdbî zî agêrayî şaristanî.
Tirkîya çarçewaya peymana asayî ya tebaxa 2019î de, 9ê teşrîna verêne ya 2019î de dest pê îşxalê Serêkanîyê kerd. Serêkanîyê vurîyaye merkezê îşkence û qirkerdişî. Goreyê agahîyanê Komîteya Koçe ya Serêkanîyê heta 2021î 48ê ci cinîyî, 12ê ci domanî şaristan de 386 sivîlî ameyî qirkerdene, 48 kesî bi îşkence ameyî kiştene, 11 kesî meydan de ameyî înfazkerdene. Dewleta tirke wextê hêrişan de çeka fosfora sipî ya kîmyewîye şuxilnaye. Komeleya Heqanê Merdiman a Cizîre pare kerd ke hêrişê kîmyewî de bedenê 33 kesan vêşayî ke nînan ra 23 tenî sivîl bîyî. 232 kesan îşkence dî, 152 kesî ameyî remnayene, hezar û 200 dikan, kargeh, 5 hezar û 500 banî ameyî xespkerdene.
Şaristan de se ra 85ê nufusî dîya barkerdene, 140 dewê kurdan ê Serêkanîyê ameyî vengkerdene û tede baregehê artêşa tirke ronîyayî. Hetê bînî ra cerganê OSOyî dewanê êzidîyan de binê nameyê ‘cigêrayîşê xezîne’ de gorê êzidîyî akerdî û merdeyî tira vetî. Dewleta tirke Serêkanîyê de DAIŞ gandar kerd û Serêkanîyê ancî bîye merkezê terorê DAIŞî.
