Di dîroka mirovahiyê de piştî pergala dewletiyê hat avakirin, şerê di navbera serdest û bindestan de bi hezaran salin didome. Dewlet, ji bo serdestiya xwe xurt bikin, her tim serê xwe li ser taktîk û rêbazên şer pir êşandine. Her tim armancên wan ên ku li hember ‘Ên Din’ serbikevin, bêtir axê têxin serweriya xwe, kole û xulamên xwe zêde bikin hene. Gelek dewlet hatin avakirin û hilweşiyan. Gelek împarator hatin û çûn. Sultan, paşa, beg û mîr hatin û çûn. Lê civak her heye.
Ev şer şerê serdest û bindestan e. Şerê hebûn û tunebûnê ye. Şerê serweriyê îro bi çekên cuda, rêbazên cuda û polîtîkayên cuda yên taybet tê meşandin. Hin caran El Qaideyê, hin caran DAIŞ’ê, hin caran bi hêzên wekî HTŞ, OSO, hin caran bi GDO, hin caran bi Esrar, Eroin, hin caran bi nexweşiyên Şewb, Vîrus Veba û niha jî bi Vîrusa Corona şer dikin. Di hefteyên dawî de jî Vîrusa Corona pêş xistine. Lê weki ku ji mar û mişkan belav bûbe nîşan didin. Gelo bi rastî ev nexweşî çawa belav bû. Çima li Çînê belav bû. Bi rastî jî dermanê wê tuneye?
Şer, serdestî û bindestiyê, zilm û zordestiyê, înkar û îmhayê tîne. Şer koçberî, talankirin, wêrankirin, xerakirin, kuştin, îşkence û êşan tîne holê.
Nexweşiyan zêde dike. Êşên bêtarîf ava dike. Malbat tar û mar dibin. zarok tên kuştin, mirov tên şewitandin, xanî tên xerakirin. Bombe û gule dibin baran û ji ezmanan dibarin. Çav û guhên welatên cîhanê kor dibin. Bi koranî temaşe dikin. Her ku şer geş dibe bêtir gule tên firotin. Her ku şer pêş dikeve şirketên bazirganên sîlehan bêtir dewlemend dibin. Betalî, koçberî û bêwarî zêde dibe. Mirov bêtir bêpergal û bê- mal dibin. Bêtir bêdebar û bêyar dibin. Xizanî û nezanîn zêde dibe. Bawerî û bêbiryarî lal dibe. Bazirganên şer dixwazin, mirovan bêper û bêbask, bê- ziman û bêstar û bêparastin bihêlin. Ne dikarin xwe ji nexweşiyan, ne dikarin xwe ji xizaniyê û ne jî dikarin xwe ji şer biparêzin. Lê nizanin ku çavkaniya hebûna xwe tune dikin. Beden û jiyana xwe tune dikin. Nizanin ku bi tunebûna “Ên din” “Xwe” tune dikin. Tunekirina ziman, çand, xweza, av, ax û hewayê, tunekirina hemû mirovahiyê ye. Tunebûna serdestan e. Lê ka ew çav û ziman. Ka ew aqil û hizir…
Ji şerê çekdarî aqil negirtin, ji şerê îqtîdarê, şerê kimyewî, şerê biyolojîk, şerê nukleer aqil negirtin. Çav kor bûn û vê carê vîrûsan belav dikin. Ne El Nusra û El Qaîde, ne DAIŞ û ne jî karasetên cîhanî hişyar kirin. Çav kor kirin û gotin vîrus ji mişk û maran belav bûye. Lê rastî çiye?
Dibe ku îro hêzên serdest vîrus belav kiribin. Çawa ku DAIŞ li Rojhilata Navîn belav kirin û qada şer vekirin, îro jî bi rêya vîrusa Coronayê bi sedan mirovan jiyana xwe ji dest dan. Tenê li Çînê zêdetirî 500 welatî bûn qurbana vîrusa Coronayê. Zêdeyî 24 hezar mirov jî bi nexweşiya vê vîrusê ketine.
Bi taybetî şer li Sûriyê û li ser serê Kurdan zêde dibe. Di vî şerî de herî zêde kurd, tirk, ereb, ermenî, keldanî û suryanî jiyana xwe ji dest didin û koç dikin. Dema mirov pirtûka Nivîskar Jared Diamond a bi navê “Tifing Mîkrop û Pola (Tüfek Mikrop ve Çelik)” dixwîne, fikara ku îro vîrusa Corona bi destê serdestan belav dibe bêtir nêzî aqilan e.
