Êdî Tirkîya de “gerontokrasî” est o. Yanî îqtîdarê kokiman est o. Îdarekarê kokimî yan pîrî seba ke îqtîdarê xo heta peynîya cuya xo bipawê, her tewr “fêlbazîye” kenê. Nê kokiman ra yew Erdogan o, o bîn zî Bahçelî yo. Yew padîşah o, o bîn sey “sedrazamî” xebitîyeno. Padîşah ferman dano, o bîn nê fermanî desinde ano ca. Coka karê Bahçelî destpêk ra heta peynî pabesteyê waştişê Erdoganî yo. Erdoganî de nika tersê vîndîkerdişê îqtîdarî est o. Çike goreyê qanûnê bingeyî hinî nêeşkeno serokkomarîye rê “namzed” bibo. Êdî derya qedîya, rejîmo xeripîyaye resa asta peyêne. Nika verê Erdoganî de dide rayîrî est ê. Yan o do weçînayîşê verênî bikero, yan zî qanûnê bingeyî yê newî bikero. Seba weçînayîşê newî her çî destê ey de nîyo. Çike parlamento de ganî 360 parlamenterî bêrê têhet û raye bidê ke weçînayîşo verên bêro kerdene. No zî bes nîyo. Partîyanê muxalîfan ra CHP vano ke ganî weçînayîşo verên zêde herey nêbo. Serekê CHPyî Ozgur Ozel çend hewteyî yo îfade keno ke wa weçînayîşo verên heta aşma teşrîna peyêna 2024î bibo. Eke herey yeno kerdene, CHP do hetkarîye nêdo.

Hukmatê Erdoganî xo ra zêde bawer nêkeno. Çike eke demê nêzdî de yanî teşrîna peyêne de weçînayîş bikero, o do bi îxtîmalêkê girdî bin bikewo. Coka Erdogan wazeno dem qezenc bikero û dima ra qerarê weçînayîşî bido. Na rewşe de hetkarîya CHPyî do nêbo. Peynî de kam maneno? Bêguman DEM Partî. Coka estbîyayîşê kurdan seba rejîmê seraye xeylê girîng o. Erdogan zano ke weçînayîşê verênî de rayê kurdan zaf muhîm ê. O eşkeno têna bi rayanê kurdan weçînayîşî qezenc bikero. Naye ra ber ci rê xelase çin a. Eslê xo de çarenusê weçînayîşê tirkan destê kurdan de yo. Nê semedî ra sedrazam Bahçelî her hewte derheqê pêvînayîşan de tayê gamanê efsunan erzeno. Bêşik semedê Erdogan û Bahçelî kurdan reyde pêvînayîş yan nermbîyayîş birîsk o. Çike zafêrîya bermalê înan nîjadperest a. Baxusus terefgirê Bahçelî vera çekuya kurd bîla bêtehemul ê. Coka klîkê Erdogan û Bahçelî mîyanê “gêrawe” de yo. Eke kurdan reyde pêvînayîş bibo, bermalê înan ra tayê kesî eşkenê derbasê partîyanê bînan bibê.

Serekkomarîya muebbede

Armancê îqtîdarê Erdoganî yo bîn zî kerdişê qanûnê bingeyî yo newî yo. Hukmatê ey ge-ge vano “komelê Tirkîya” rê qanûno bingeyî yo newî û “hemdem” hewce keno. Birastî komelî rê nê, Erdoganî rê hewce keno. Ey rê serekkomarîya “muebbede” hewce kena. Merdimo ke îradeyê şarî nêşinasneno, şaredaran wezîfe ra erzeno û merkezperestîye ra hêz gêno, senîn seba komelî qanûnêkê hemdemî amade bikero? Hişê Erdoganî de têna û têna “otokrasî” est o. O wazeno ke şar “teba” bibo. Goreyê ey serdestîye bê şert aîdê şarî nîya, aîdê Homayî zî nîya, aîdê ey a. Êdî Erdogan xo sey Homa vîneno.

Îqtîdaro polîmorfîk

Îqtîdarê Erdogan û Bahçelî “polîmorfus” o. Na çekuye latînî ya. Kirmanckî yena manaya “zafformin yan zafsembolin”. Rejîmê seraye zî polîmorfîk o. Xo ra her game de “reftarêko bîpolar” yeno çaxkerdene. Sedrazam rojêke vano “wa DEM Partî şêro Abdullah Ocalanî reyde bêro têhet”, eynî roje şan de Kurdîstan de şaristanêkî rê qayûm şiraweno. Serê sibayî “Îsa” yo, şan de ravurîyeno bi “Musa”. Bêşik na zî polîtîka ya. Qayûm tayînkerdiş de çend armancî est ê. Yewin îdareyê Erdoganî rê pereyî hewce kenê. Dideyin kurdan rê şantaj kenê û bi tayînkerdişê qayûmî kurdan rê waştişanê xo ferz kenê. Yanî vanê ke “bêrê ma pêvînayîş bikerê, ma çi wazenê qetî qebûl bikerê û ma rê îtaet bikerê, eke nêkenê, ma vera şima şîdetê dewlete şuxilnenê.” Nameyê nê yo bîn rejîmê seraye wazeno ke têgêrayîşê kurdan teslîm bibo.

Heleb û Rojava

Şantaj têna Bakûrê Kurdîstanî de nê, Rojava de zî ramîno. Seke zanîyeno 27ê teşrîna peyêna 2024î de HTŞyo ke Tirkîya ra hetkarîye girewte, hêrişê vera Helebî kerd. Rixmo ke îdareyê Erdoganî pêvînayîşanê Astana de Rûsya û Îranî rê wad da ke Îdlîb de cerganê HTŞyî kontrol bikero û hêrişê vera Esadî asteng bikero, labelê wadê xo nêtepişt. Qaso ke dormeyê Îdlîbî de baregehê Tirkîya yê leşkerîyî ameyî awankerdene, nê baregehî bi destê HTŞyî sey “mertal” xebitîyayî. Putînî garane teslîmê Erdoganî kerde, Erdoganî vergî reyde peymane kerde û garane teslîmê vergî kerde. Dîktatorî dîktatorê bînî rê “xîyanet” kerd. Gama ke HTŞyî hêrişê vera Helebî kerd, dewleta tirke Artêşa Neteweyî ya Sûrîye (SMO) erşawite ver bi Til Rifat û bajarek ame îşxalkerdene. Tîya de armancê îdareyê Anqara bêguman serobinkerdişê otonomîya Rojava yo. Sedrazamê Erdoganî Bahçelî vano ke “Sûrîye aîdê sûrîyeyijan o”, yew bîn zî ey ra biperso “gelo êyê ke Rojava de ameyoxê xo awan kenê kam î?”. Seke fîlozofo rûmen Emîl Cîoran nuseno “her estbîyayîş, mergê estbîyayîşê bînî reyde xo weye keno.”