Newroza 2022’ ine, seranserê Kurdistan û Cîhanî de bi goreyê mehneyê xo, bi coşêko pîl amî firazkerdene. Di Vakûrê Kurdistanî de, rixmê serd, qeşa û vewre, reyan verva heme zext, êrîş û provakasîyonanê dewlete, şar bi coşêko pil herrekîya qadanê Newroze. Qadanê Newroze de, dîmenêy ke dewleta îşgalkere nêwaştê û hîvî nêkerdê bivîna, vecîyayê orte. Xora bi no hesab, xeylê cayan de destûr zî da. Bi îhtîmalêko pîl, heke dewleta faşiste bizanayêne do nêy dîmenî bivecîyê, tu cayêke de destûr nêdayêne.
Newroza emserî, bi nameyê “Newroza 50 Serrî ya Rayvertîye” amî binamekerdene. Binkeyê naye serra 1973’ine de amî ronayene. Bi tekoşîne û xoverdêrîya nêy 50 serran, Newroze resa mehneyê xo yo raştîn.
Mehneyo raştîn çi yo gelo?
Bi goreyê mîtolojîyê Newroze, Qralê Împaratorîya Asûrîyan Dehaq nêweş keweno. Doktorê ey vanê gere ti roce mezgê ciwanêke biwerê. Naye sero zî roce serreyê ciwanêkê Kurdî ci ra kenê û danê Dehaqê Zalimî. Îtîya de êy muhîmî ciwan û mêjîye yê. Ciwanîy ameyîya şaran, mêjîye zî estbîyiş, kamî, xobîyiş û hafizaya civatî, temsîl kenê. Bi vatişêko kilm, Dehaq wazeno bi qetilkerdişê ciwanan şarêke û bibêmêjîye kerdişi zî kamî, estbîyiş, çand û hafizaye, çinê bikero. Veciyayişê Kawayê Asinkerî verva nînan o. Bi çalakîya Kawayê Asinkerî, şarêke çînêbîyişî ra xelesîyeno. Newroze bena roca vervecîyayişê bêmêjîkerdiş, îmha, çinêkerdiş û teslîmgirotişî.
Rewşa şarê Kurdî ya verîya vecîyayişê Rayvertîye zî, rewşa serdemê Kawayê Asinkerî ra cîya nêbî. Şaro Kurd, bi polîtîkayanê qetlîam, qirkerdiş û asîmîlasîyonî, amebi bêmêjîkerdiş. Kamî û estbîyişê xo ra amebi dûrîvistiş. Vecîyayişê Rayver Apo’yî zî 21’ê Adara 1973’ine, mudaxeleyê na rewşe bi. Tarîxî di şexsê Rayver Apo’yî de, dorêka bîne xo digarg kerd. Şaro Kurd, bi ney vecîyayişî dorêka bîne verva îmha, înkar û qirkerdişî ro raştîya xo ame açarnayene. Na destpêke, bi çalakîya Kawayê Hemdemî Mazlûm Doganî ya Zîndanê Amede, dekewte konaxêko newe. Mazlûm Dogan verva tarîtîye û pergala îmha ya fersetê cûntaya 12’ê Îlone, Newroze dorêka bîne resa mehneyê xo yê raştînî. Şaro Kurd, newe ra ro kamî, çand û estbîyişê xo ame açarnayene. Şaro ke di hesaban de amebi çinêkerdene û Kurdistano Xeyalî, dorêka bîne wela xo ra ame xuliqnayene.
Newrozê heme serran, seba şarê Kurdî wayir mehneyêkê cîyayî û muhîmîy bîy. La Newroza serra 2022’ine, cîyayîyêka bîne di mîyanê xo de hewênayêne.
Dewleta işgalkere, di şexsê faşizmê AKP-MHP de, serra 2021’ine de konseptê şerrê îmha û qirkerdişî, vet asta tewir berze. Verva Vaşûrê Kurdistani de bi hetkarî û îxanetê PDK, êrîşê îşgalî êy tewir pîlî êy tarîxê komare, amey destpêkerdene. Di serre de Garê, dime ra Metîna, Zap û Heftanîn. Heme hêza teknîkî ya şerrî reyde, sîlahê tewir averkewtey êy NATO, amey bikarardene. Hêzanê PDK, êrîşê gêrîllayan kerd. Nînan qîm nêkerd sîlahê kîmyewî û xazo jehrîn, amey şixulnayiş.
Vakûrê Kurdistanî de pergala tecrîdî zî amî girankerdene. Bi Rayver Apo’yî reyde pêdîyişî, amey birrnayene. Tecrîd ro heme zîndana û civatî ame vilakerdene. Êrîşê qirkerdişê sîyasî êy verva şar û sîyasetmedaranê şarê Kurdî, bîy karêy roceyînî. Bi hezaran însanîy amey binçimkerdiş û girotene. Mexsed bi bêvengkerdişê Rayver Apo’yî tasfîyekerdişê PKK’yî, bi tasfîyekerdişê PKK’yî îşgalkerdişê Vaşûrê Kurdistanî û temamkerdişê, qirkerdişê şarê Kurdî bi.
Êrîşanê verva Rojavayî, Mexmûr û Şengale, bêmaber dewam kerd. Şaro sivîl û nêweşxaney amey hedefgirotene. Bi îxanetê PDK û hemkarîya Dewleta Îraqî waşt Mexmûre veng û Şengale zî dorêka bîne bikerê bin kontrolê PDK. Bi organizekerdişê êrîşê verva Zîndanê Hesekê yê Çeteyanê DAÎŞ’î, waşt statûya Rojavayî orte ra wedarê û dorêka bîne hereme bikerê bin kontrolê DAÎŞ’î. Berê Sêmalka û êy bînîy êy sînorê Rojavayî, bi PDK û Hikumatê Îraqî, day padayene. Di çarçoveya konseptê çinêkerdiş û temamkerdişê polîtîkayanê qirkerdişî de, heme çîyêy ke gere biamebê kerdiş, zafêrî hetê Dewleta Tirke û hemkaranê aye ra, amey kerdene. Tu mexsedêkê xo de bi ser nêkewtîy la reyna zî, Erdoganî, bi awayêko bixobawer, na vate; “Êdî mecalê înan nêmedo”.
Newroza 2022’ine bî cewabê na plane û vatişanê Erdoganî
Perro bîn de, Wezirê Karanê Zerreyî yê faşizmê AKP-MHP Suleyman Soysûzî zî vatê “ma qedênay û êdî 3 gêrîllay nêşikenê bêrê pêhete”, her roce hûmara mendeyan, dayêne. Di no wexto ke seranserê Kurdistanî bi teyareyanê şerr û sîhayan deqa bi deqa ameyêne kontrol û bombekerdene de, gêrîllayanê Azadîye Garê ra heta Heftanîn, Zap, Zagrosan û Xakûrkê, şahîyê biheybetîy êy Newroze ro dar vistîy. Xisûsî dîmenê firzkerdişî yê Navenda Hêzanê Pawitişê Şarî NPG, ke hetê bi seyan gêrîllayan ra amî pêkardene, cewabê vatişanê wezîr Soysûzî bi.
Di na çarçova de Newroza 2022’ine bi raştî zî bi goreyê mehneyê xo êy tarîxî û tekoşîna 50 serran ya Rayvertîye û Têgêrayişê Azadîye amî firazkerdene. Na Neweroze bî janêko giran di zerrîya Erdogan, Bahçelî û dormeyanê înan.
Şarê Kurdî dorêka bîne nîşan da ke verva tu êrîşêke serre çewt nêkeno û tekoşîna xo ra game apey nîyerzeno. Reyna şert û mercîy çi benê wa bibê, giredayeyê Rayver Apo’yî û Têgêrayişê Azadîye yo.