Her roje ma bi dejêkê neweyî çimanê xo akenê. No welat de qetlîyam hêriş û zulm her roje xo nîşanê ma dano. Tirkîya bi şerê psîkolojîkî her roje bi ziwanê qirkerdişî polîtîkayanê xo rê dewam kena. Lazim o ke merdim na rewşe baş fam bikero û bîyaro ziwan. Na rewşe de sey her wextî barê rojnamegeran hîna zêde giran beno. Sey çimê to çi vîneno, ê çî nuseno, anceno û temamê dinya ro vila keno. Beno ke çimê to dare bivîno û ti do binusê dare çin a? Beno ke ti mîyanê bîrî de bibê û ti vajê dormeyê mi de ne dare û ne bero, rût û palax o? Erd çin o, asmên çin o. Wexto ke merdim raştî nêyaro ziwan, înkarkerdişê dinya yo. Naye ra polîtîkaya çapemenîya azade hertim lingan ser o ya, ne ziwanê înan çep gêra û ne çimê înan ameyî padayîş. Hertim raştî ça de bîye, înan uca de ca girewt. Rayîrê heqî, rayîro raşt o. Raştî bi vînayîşê çiman, raştî bi nuştişê heqîqetî berz bena.

Cîhan

Nazim û Cîhane wurdî embazê rayîrê raştî û ê rojnamegerîya azade bîyî. Werrekna pêroyê embazan înan bişinasnayêne û înan dir xebate bikerdêne. Ma Cîhane dir 2017 de ajansê DÎHAyî de yewbînan şinasna. Mi û aye dest pê stajyerîye kerd. O wext mi bername viraştêne, la hetê bînî ra zî xebatanê ajansî de ca girewtêne. Cîhane waştêne ke tim xeberan dima vazd bido, a raştî bipawo. Semedo ke stajyere bîye zaf tay şîyêne teber û embazanê bînan dir hetkarî kerdêne. Çiqas ma yewbînan vînayêne, pers kerdêne û vatêne; “ma do çi wext vejîyê teber, ma do çi wext xebaran dima vazd bidê?”

Kelacanê aye, huyayîşê aye hertim zêde bî. Raşti ça bîye, Cîhane uca de ca girewtêne. Şîyayîşê aye Rojawanî bi heskerdiş û bi xoverdayîş bî. Raştî dima şîye û aye raştî nîşanê pêroyê dinya da.

Nazim

Tenê nameyê Nazimî merdim bîyaro ziwan, verê çimanê ma de huyayîşê zerrî ra û xoverdayîşêko xurt aseno. Xoverdayîşê Silopî de ma pê dir şuxilîyayî. Şerê dewleta tirkan 2015 de dest pêkerd û o wext xeylêk embazan Cizîr, Şirnex, Silopî û Nisêbîn de ca girewtêne. Derheqê çîyanê ke uca de qewimîyayêne, çapemenîya tirkan raştî qal nêkerdêne. Tim waştêne ke şarî bixapêno. Nê ra rojnamegerê azadîye kuçe bi kuçe, ca bi ca raştî dima şîyêne, bi kamera û qelema xo raştî nîşanê dinya dayêne. Xêrê înan rê pêro dinya vîna ke xoverdayîşê kurdan bedelanê giranan dano, reyna zî şaro kurd erd û wareyê xo ca nêverdano.

Nazim kuçanê Silopî de geyrayêne û rastê dadîyêke, kokimêk/kokimêke yan zî tutêkî biameyêne, persê înan kerdêne û bi çimanê ey şarî waştêne ke raştî bîyaro ziwan. Ma bi roje lez kerdêne. Semedo ke hetê şanî qedexe est bî, nê ra kamera tim destê ey de bî û çimê ey çi vînayêne, verê kameraya xo dayêne ê hetî.

Embaz Nazimî bi enerjîya xo moral dayêne ma pêrû. Wexto ke ma qehirîyayêne yan zî hêrs bîyêne, ey moralê ma ardêne ca û mumkin nêbîyêne ke ma verê ey de bê moral bimendêne. Tenê xo motîve nêkerdêne, ma pêrû rê bîyêne moral. Kuçanê Silopî û Şirnexî de Nazim xeylê xeberan dima şî û heta ke îmkanê ey bibîyêne, dîmenî qeyd kerdêne. Rojnamegeranê azadîye hemverê manîpulasyonan de, zûran de raştî pawitêne û moral dayêne temamê dinya. Fedakarîye, cesaret û xoverdayîşê Nazimî ma perû rê beno nimûne.

Temamê şarî bi xeberanê Nazimî raştî musaye û dîye. Roja ke ma qetilkerdişê Nazimî û Cîhane şinawit, kezeba ma socîyaye. Zerrîya ma dejaye, qîrayîş kewt qirika ma û hêsirê çimanê ma pirrî bîyî. Ma raştîya çinîbîyayîşê wurdî embazan qebûl nêkerde. Hewar bikerê, hewar bikerê nê embazê ma yê ke ma bîyêne şahidê heqîqetê înan, ma bîyêne şahidê raştîya çimanê înan û ma bîyêne raywanê rayîrê înan. Şaristan do biqîro, kuçeyî do biqîrê “Nazim raywanê raştî bî, Nazim heqîqet nîşanê ma da û o bî hedef”.

Her şewe ma deyîrî û şîîrî goşdarî kerdêne. Ge-ge bi vengê Nazimî, ge-ge telefon ra ma veng akerdêne û ma pêrû goşdarî kerdêne. Tewr zaf deyîra Cemîla goşdarî kerdêne. Cemîla tutêka 10 serrî bîye û verê keyeyê xo de ameye kiştiş. O wext na deyîre newe bîye û tesîrêko pîl ma pêrûnan ser o viraştbî.

(Keyeyê Cemîla cenazeya aye dolabê cemedî de nimite û heta ke qedexe peynî nêbî, cenaze zî defin nêbîye.)

Xeylê şîîrî û deyîrî goşdarî kerdêne. Vengê ey zaf weş bî û ma rê şîîre wendêne. Çiqas ke karê ma qedîyayêne, ma pêrû goş dayêne ey ser heta ke ma rê wendêne. Ma mîyanê şerî de bîyî. Hetêk ra xoverdayîş est bî, hetekê bînî ra talankerdiş est bî.

Ez nika vengê ey goşdarî kena. Ey na şîîre wendêne.

(Radyoyê Cezayîrî de Alper Gencer)

Rojhelatê Mîyanênî de bi rengê sûrî lêl bîyo, ti senîn a waşteya mi?

Xayînî nîya ferman da ke bêmerg nêbeno

Cayê ke tutî awe şimenê bombavaran kenê

Mîyanê ma de korî est ê, la hema zî çimê înan vînenê

Qenterî topizî rê di sîla şeqêna

Fekê şîrazeyî şikinayî

Waşteya mi eke dinya hema zî gêrena

Gelo ez eşkena cayêkê musaîdî de to dir peya bî?