Li gel êrîşên ku li Rojava pêk tên jî gel xebatên siyasî, aborî, çandî, hiqûqî didin meşandin. Her wiha hewldanên ku bi pekhateyên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê tên kirin mohra xwe li xebatên siyasî dide. Herî dawiyê bi navê “Qirkirina nijadî û guhertina demografiyê ya li Bakur û Rojhilatê Sûriyê” komxebatek hat lidarxistin û nîqaşên berfireh hatin kirin.
Navenda Lêkolînên Stratejîk a Rojava (NRLS) bi navê “Qirkirina nijadî û guhertina demografiyê ya li Bakur û Rojhilatê Sûriyê” komxebatek li bajarokê Rimêlanê yê girêdayî Kantona Qamişloyê hat lidarxistin. Siyasetmedar, hiqûqnas, rewşenbîr, nivîskar, nûnerên ji saziyên civaka sivîl, malbatên şehîdan, saziyên mafên mirovan, akademîsyen û nûnerên ji pêkhateyên Bakur û Rojhilatê Sûriyê tev li komxebatê bûn. Komxebat di 18’ê kanûnê de pêk hat û rojek dom kir.
Belge hatin komkirin
Encamnameya komxebatê hat aşkerakirin. Ji encamnameya Komxebatê çend xalên girîng: “Mal û milkên ku hatin talankirin, kuştina sivîlan, rewşa koçberan hatin belgekirin. Divê sûcdar bên cezakirin û dozgeriya navneteweyî û rêxistinên parastina mafên mirovan li gorî berpirsyariya xwe tevbigerin.
Bila koçber vegerin
Ji saziyên civaka navneteweyî û Neteweyên Yekbûyî tê xwestin ku stratejî û çalakiyên siyasî û mafnasiyeke wekhev pêk bînin. Her wiha ji dewletên ku misogeriya rêkeftinên agirbesta li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê kirine hat xwestin ku divê êrîşên li ser herêmê rawestînin û bila koçber vegerin herêmên xwe.
Berxwedana xwe bilind bikin
Divê civaka navneteweyî komên wekî Cebhet El-Nusra û DAIŞ’ê di lîsteya terorê de binirxîne. Saziyên NY’ê bi erka xwe tevbigerin û vîna siyasî ya li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê beşdarî hemû xebat û kongreyên girêdayî qeyrana Sûriyeyê bikin. Divê dadgeheke navneteweyî bê avakirin ku sûcdar bên darizandin. Asta piştgiriya Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê û Hêzên QSD’ê zêde bikin, berxwedanê bilind bikin û nasnameya niştimanî biparêzin.”
Li dijî kiryaran yekitî
Endama Meclîsa Kantona Efrînê Nûrşan Husên tevlî komxebatê bibû qala qirkirina nijadî û guhertina demografiyê kir û wiha got: “Çareseriya herî sereke ji bo kiryaran divê gelên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê yekitiyek ava bikin.”
Husên, di axaftina xwe de bal kişand ser mijarên komxebatê û wiha dom kir: “Li dijî qirkirina nijadî, çandî û fizîkî komxebatek hat lidarxistin û di komxebatê de li ser çareseriya pirsgirêkan jî nîqaş hatin kirin. Gelê Sûriyeyê bi taybet gelê Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ji bo wekheviya gelan ava bikin her tim têkoşîn dane.”
Nûrşan Husên diyar kir ku guhertina demografîk a Efrînê, bi belgeyan pêşkêşî komxebatê kirine û wiha got: “Me belgeyên guhertina demografiya Efrînê pêşkêşî komxebatê kirin. Di belgeyan de kiryarên li ser gel hatine meşandin, binpêkirina mafên mirovan û hejmara kesên ku hatine qetilkirin, revandin û îşkencekirin hemû nivîsandine.” Husên, da zanîn ku bi yekitiyê dê li dijî kiryaran derkevin û mafê xwe biparêzin û wiha dawî li axaftina xwe anî: “Gel çiqas bibin yek û ronakbiriyekê avabikin ewqas wê bi ser kevin. Bila sazî û rêxistinên navneteweyî ji bo guhertina demografiyê bê deng nemînin.”
