Ka ez qalê çi û kamcîn mesela bikerî? Nê yew a, nê di… Meseleyî zehf ê. Zehf ê, loma zî ez nêeşkena mîyanê înan ra meseleyî ke tenî weçînî. Loma zî bêrê me henî anekdotan têdir bare bikerê. Bizanê ke di mîyanê her mesele de dersêke, henî dersî estê.
‘Sonne’ û ziwan
‘Sonne’ nameyê fîlmê derhênera kurde Kurdwîn Ayub o. Fîlm serê ciwananê serdemê newe de wo. Ciwanê nifşê Z mijareyê fîlmî yê. Ciwanê ke bi ziwanê xwu nêzanê… Û karakter vano, “Zehf hevalê mi yê kurdî estê. La bi kurdî xeberan nêdanê, çimkî nêzanê. Heta enka dadî û babî înan, înandir kurdî xeberî nêdawo, ê zî nêzanê.”
Fîlm, Avusturya de ame antiş û serê ciwananê ewcay de yê. La ew nimûne qeybî heme ciwanan, qeybî heme dadî û baban o. Dadî û babî ke ziwanê xwu nêmûsnenê tûtanê xwu…
‘Çar Dêsî’
‘Çar Dêsî’ nameyê fîlmê derhênerê kurdî Behmen Qubadî yo. Serkarekter kurd o û pîreka ci behr (deniz) ra hez kena. Ey zî bi hezar zehmetî keyeyo qijkeko ke behr vîneno gêno û şino pîreke û tûtê xwu ano enê bajarê pîlî. Fîlm qal nêkeno la çêkuya çar û çêkûya dêsî henî çîyanê bînan ano ma vîr. Kurdî biyê parçe parçe, kurdî bêdês ê, la mîyanê xwu de dêsî nayê ro û her ke şino ê tê ra benê dûrî. Û serdestê înan zî dêsan mîyanê înan de nanê ro. Mîyanê Serxet û Binxet de, mîyanê Başûr û Rojava de… Dêsî… Û kurdan gênê mîyanê dêsan, dêsanê zîndanan û mîyanê ê dêsan de kişenê…
‘Zalava’
Zalava nameyê fîlmê derhênerê kurdî Erselan Amîrî yo. Fîlm bi ene çekûye dest pê keno, “Dewa ke Kurdistanî de”. Nameyê a dewe Zalava ya û şarê dewe ecêb ê. Erselan Amîrîyo ke kurdê Senendejî yo, eno fîlmê ê yewîn ê metrajderg o. Fîlmê ke bi sêhr, fîlmo mîyanê bawerî, kevneşopî û medornbînî de şino û yeno. La fîlmêk weş, bi estetîk, bi heyecan… Heyecanê dewa Zalava hêjayê vînayîşî yo.
‘Beriya Şevê’
“Beriya Şevê” nameyê fîlmê Alî Kemal Çinarî yo. Fîlm verê kameraya xo dano malbatêka Amedî. Bi nimûneyan rewşa malbate ano ziwan û pey ra zî bi vengê çekan, topan balê temaşevakerdoxan anjeno serê şerê kuçeyan ê Amedî de.
‘Ezmûn’
Ezmûn fîlmê Şewket Emîn Korkî yo. Başûr de meseleya sextekarîya ezmûnan ano ziwan. Helbet meseleya malbatê masûman zî. Fîlmêko muhîm o.
Her fîlmêk meseleye ke bîne, meselayke balkêş û muhîme girewtbî dest. Verî mi waşt ez sere yewî de binusnî, la ez ewnîya ke ez qalê ê bînan nêkerî do neheqî bo. Loma zî mi “mesele”yî mîyanê înan ra weçînayî. Şima cayke rastê enî fîlman ameyî temaşe bikerê.
Enî fîlmê derhêneranê kurdan Festîvala Fîlman a Stenbolî ya 41’an de vecîyayî vernîya temaşekerdoxan. Fikrê mi eno yo ke ma hem ro fîlmanê xwu, fîlmanê kurdan wayîr bivejê, hem zî hayîya ro “mesela”nê xwu bibê.
