Seke zanîyeno verê ke Îsa nêamebî xaçkerdene, pê hewarîyanê xo “nano peyên” werd. Mîyanê hewarîyan de Yahuda, nameyo ci yo bîn Judas zî est bî. Pêxamber Îsayî nanê xo werd û dima ra şî “baxçeyê Getsemanî”. Judasî tîya de Îsa maçî kerd û cayê ey eşkera kerd. Na maçîye ra tepîya Îsa bi destê îdareyê romayijan tepişîya û ame xaçkerdene. Judasî no îxanet seba 30 dînaranê sêmî kerdbî. Nê serebûtî ra dima Yahuda yan Judasî bi hawayêkê xorî dejê wijdanî ant û peynî de xo kişt. Xirîstîyanan nê îxanetî ra dima Judas sey “îşkarîyot” pênas kerd. Kokê çekuya îşkaryotî latînkî “sicario” ra yeno. Sicario yeno manayanê xayin, ajan ûsn.
Nê rojan Tirkîya de vera kurdan zî proseso winayên est o. Verî hemkarê Erdoganî, Devlet Bahçelî parlamento de nêzdîyê parlamenteranê DEM Partî bî û toqne kerd. Toqnekerdiş ra tepîya vat ke çira Tirkîya de “aştîye” nêbo. Tirkî de vateyêko verênan est o: roşan nîyo seyran nîyo, gelo zamayê mi ez çira maçî kerdo. Bahçelîyo ke çend aşman verî vatêne “DEM Partî padê, nê pêro ‘terorîst’ ê. Qeyûman bişirawê şaredarîyan. Nê welatê ma lete kenê”, nika ziwanê xo bedilna û behsê aştîye keno. Sîyasetmedarê tirkan manenê “bukalemûnî”. Her roje rengê xo bedilnenê. Ê wayîrê pozîsyonê pêtî nîyî. Hetêk ra qalê aştîye kenê, hetekê bînî ra Rojava û Şingal danê bombayan ver û şarî qir kenê.
Tecrîd û heqa hêvî
Çend rojan ra pey Bahçelîyî grûba partîya xo de reyna “arz-i endam” kerd. Na rey zî vat ke “wa Serekê PKKyî Abdullah Ocalan bêro û grûba DEM Partî de qisey bikero. Wa o vajo ke PKK do ‘wedarîyo’.” Bahçelîyî yew zî çekuyê “tecrîd” û “heqa hêvî” şuxilnayî. Gama ke merdim ewneno, guman keno ke “gelo Bahçelî rê cayê efsûninî ra peyame ameye yan aqlê xo vîndî kerdo.” Çike Bahçelî çarçewa meseleya kurdan de merdimo tewr dişmen û gonîn o. Eke no merdim qalê “aştîye” keno, ma bizanê ke uca de “sosretîye” est a.
Dafika zafdîmensîyonine
Wina aseno ke mîyanê serdestanê dewlete de dide planî est ê. Yewin cergê ke keda na dewlete wenê û plan kenê ke îradeyê kurdan bişiknê, “dafike” amade kenê. Na dafike zî zafdîmensîyonin a. Beno ke armanc kenê ke PKKyî çimanê şarê kurdî de “terorîze” bikerê. Nê konteksî de wazenê ke nameyê Serekê PKKyî Abdullah Ocalanî seba “menfaetanê” xo bişuxilnê. Bi kilmî beno ke cergî hesab kenê ke mîyanê 4 dînamîkanê (Îmrali, Qendîl, DEM Partî û şar) kurdan de “alozîye” biafernê. Na çarçewe de kurdî êdî zanê ke dewleta tirke de dafikî nêqedînê û dewlete vajo ke ez “her/here” (y)a, kurdî bawer nêkenê û nênişenê ci.
Hesabê weçînayîşî
Plano dideyin, hukmatê Erdoganî êdî kewt mîyanê hezokêke û nêeşkeno xo bixelesno. Coka wazeno ke yew kes bêro û ey na hezoke ra bivejo. No kes çimanê îdareyê Erdoganî de têgêrayîşê kurdan o. Hukmatê tirkan nika mîyanê “gêrawe” de yo û ci rê “berzkerêk” hewce keno. Coka nêzdîyê kurdan beno. Seke zanîyeno 5-6 serrî yo krîzo ekonomîk est o û her ke şino krîz xorî beno. Çiqas ke selefî yenê berzkerdene, enflasyon nêno warodayene. Hetêk ra “resesyon” est o, hetekê bînî ra “akerdeyîya butçe” zêdîna. Teqawutî û êyê ke destmizê tewr tayî gênê, xizanîyêka pîle anjenê. Mîyanê nê “entropî” de bêşik hukmatê tirkan bi problemê estbîyayîş û çinbîyayîşî yeno têrî. Yanî hesabê weçînayîşê newî kenê. Seba ke nê weçînayîşî de serkewte bibê, hewcedarê rayanê kurdan ê.
Meseleya kurdan
Hesab û planê dewleta tirke se benê wa bibê, kurdî her çî rê amade yê. Eke îdarekarê dewleta tirke wazenê aştîye bikerê û meseleya kurdan çareser bikerê, kurdî ci rê “nê” nêvanê. Kurdan de hertim îrade û modelê çareserîye est o. Babetanê sey hemwelatîya têdûşte, qanûno bingeyî yo newî, ziwanê dayike de perwerde, îdareyo otonomî de eke dewleta tirke game bierzo û destê xo rado, kurdî tebîî do bi hawayêkê aştîyane têbigêrê. Dewlete çiqas ke “medenî” bena, kurdî hende ci rê “tolerans” mojnenê. Senî ke dewletanê Ewropa de problemê neteweyîyî aştîyane ameyî çareserkerdene, kurdî zî wazenê ke bi nê rayîrî meseleya kurdan bêro çareserkerdene.
