Nûnerên 49 dewletên parzemîna Afrîkayê beşdarî lûtkeya Rûsya û Afrîqayê bûn. 17 heyet di bin serokatiya kesên yekem ên dewletan de bûn. Beşdarên civîna Rûsya û Afrîqayê 74 xalên daxuyaniyê diyar kirin. Bi taybetî, ji bo tazmînatê ji bo zirara ji siyaseta kolonyal, ji bo pêşvebirina vegerandina milkên çandî. Di belgeyê de di warên siyasî, aborî, ewlekarî, zanistî, çand û bazirganiyê de jî hevkarî heye.
Vladimir Pûtîn di rûniştina giştî ya civînê de bi rastî “tezên Afrîqayê” yên ji Konsepta Siyaseta Derve ya nû ya Federasyona Rûsyayê berfireh kir. Bi vî rengî, axaftina Pûtîn dikare weke stratejiya Rûsyayê ya li ser parzemîna Afrîqayê jî bê nirxandin. Xalên sereke yên ku bên nirxandin ev in: Rûsya amade ye ku hemî alîkariya gengaz peyda bike da ku pê ewle bibe ku Afrîqa bibe “navendek cihêreng û bibandor a pêşketina cîhanê”, di karûbarên cîhanê de sûbjektîvîteya xwe xurt bike; Rûsya tu modelên pêkhatina siyasî û pêşketina sosyo-aborî li ser hevkarên xwe ferz nake, ew prensîba nedestwerdana karên navxweyî dişopîne; Rûsya rêz û piştgirî dide serweriya welatên Afrîqayê û axaftina Pûtîn di gelek waran de şîroveyek “dînamîk” a orîjînal a serweriyê pêşkêş kir ku tê wateya ne dewletek ku carekê hatiye bidestxistin, lê têkoşînek domdar ji bo domandina vê dewletê pêwîst dike kir.
Van sê xalan li ser motîfa rojeva Rûsyayê ya li Afrîqayê – têkoşîna li dijî “siyaseta neo-kolonyal a çend welatên pêşketî” têne danîn. Girêdana vê tezê, ji aliyekî ve bi berdewamiya têkildarî alîkariya Yekîtiya Sovyetê ya di dema têkoşîna li dijî kolonyalîzmê de ye û ji aliyê din ve jî bi diyardeyên darayî, aborî û mirovî yên polîtîkaya neo-kolonyal re (ku tê wê wateyê ku bandorê li rojeva pêşveçûnê ya ji bo welatên Afrîqayê girîng dike) bi giranî rê li ber vê yekê girt ku ev mijar bi gelemperî ji hêla beşdarên lûtkeyê û forumê ve bi erênî hate dîtin. Bi taybetî ev “girêka ducar” di axaftinên wan de ji hêla piraniya serokên Afrîqayê yên amade ve hate “hilgirtin” gelek kes li forumê ji aliyên cûda ve li ser wê axivîn.
Di asta tematîk de stratejiya Rûsyayê ya li Afrîqayê li ser van pêşanînên jêrîn pêk tê:
Ewlehiya xwarinê,
Enerjî,
Çavkaniyên mirovî
Medya
Bazirganî.
Girîng e ku were zanîn hilbijartin ber bi sazîbûna wê ya pêştir ve hatiye kirin. Ji bilî danezana dawîn, plana çalakiyê ya heta sala 2026’an hat lihevkirin, her wiha daxuyaniyên siyasî yên ji bo rojeva giştî ya dîplomasiya Rûsyayê girîng in. Li ser rêgirtina li pêşbirka çekan a li fezayê, li ser hevkariya di warê ewlehiya agahdariya navneteweyî û xurtkirina hevkariyê di warê têkoşîna li dijî terorê de. Bi vî awayî bingehên hevkariya Rûsya-Afrîqa dîsa jî di dema lûtkeyê de hatin berfireh kirin.
Bi vê mebestê mekanîzmayek hevkariya diyaloga daîmî tê çêkirin. Mekanîzmaya Ewlekariya Rûsya-Afrîqa tê damezrandin ku di çarçoweya wê de têgeha “ewlehiyê” şîroveyek “erênî” berfireh wergirtiye; mînak, mijarên terorîzm û tundrewiyê, avhewa û xwarin, cih û agahdarî.
Xuya ye ku ji niha û pê de her sal forûma parlementoya Rûsya û Afrîqayê bê lidarxistin û di çarçoveya wê de jî dê diyaloga navbera partiyan pêk were. Di warê siyasî de, daxuyaniya ku Rûsyayê da ne tenê ji bo piştgiriya dide tevlêbûna YE û di xebata G20’an de weke beşdarek tam. Lê di heman demê de amade ye ku nûnertiya dewletên cîhanê bêtir berfireh bike ji hêla endamên civînê re erênî hat dîtin û piştgirî hat dayîn.
Hê zû ye ku mirov li ser encamên mezin biaxive di halê hazir de tenê hêzên siyasî diyar dibin, ji bo baş were fêmkirin ku peymanên aborî û mirovahî çiqas serkeftî derketin, divê dem derbas bibe.
