Kongreya Neteweyî ya Kurdistanê (KNK) ji bo nîqaşkirina êrîşên dewleta tirk ên li dijî Herêma Federe ya Kurdistanê, di 8’ê tîrmehê de bi awayeke online “Komxebata Neteweyî” li dar xist. Gelek partî, rêxistin û saziyên kurdistanî, rewşenbîr, hunermend, rojnameger, siyasetmedar û nûnerên baweriyan tev li civînê bûn.

Encamname

Piştre jî encamnameya komxebatê hate ragihandin. Di encamnameyê de wiha hate gotin: “Dewleta tirk di roja 15’ê hezîrana 2024’an de, li başûrê Kurdistanê li deverên Metîna, Zap û Avaşîn, operasyonek berfireh da despêkirin. Di heman demê de sewqiyateke mezin ya leşkerî ber bi başûrê Kurdistanê hate kirin û ew sewqiyat berdewame. Mixabin rêveberiya PDK’ê rêyên fermî ji artêşa tirk ya dagirker re vekirine, kontrola cihên ku artêşa tirk lê ye, bi temamî radestî artêşa tirk kiriye. Ji roja 25.06.2024’an vir ve jî, dagirkeriya dewleta tirk derbazê merheleyekî dî bûye. Êdî weke hêzeke xweyê malê, bendên kontrolê (seytere – checkpoint) datîne û nasnameyên xelkê kontrol dike. Yanî êdî dagirkeriya xwe venaşêre û bi eşkere dide diyarkirin. Ev yek jî nîşan dide, her ku êrişên dagirkeriyê yên dewleta tirk berfireh dibin, gav bi gav xak û deshilata Başûrê Kurdistanê dixe destê xwe. Li alê dî artişa Tirk zevî, bax û baxçeyên xelkê û xwezaya deverê dişewitîne, gundan bombebaran dike û yek bi yek gundan vale dike.

Hişyarî dan hikûmeta Iraqê

Heta niha tenê rêveberiya PDK’ê alîkariya dewleta tirk dikir, ev demeke hikûmeta Iraqê jî bi awayekî dî bûye hevkarê dewleta tirk. Dewleta tirk sozên av û aboriyê dide hikûmeta Iraqê. Bila Iraq baş bizane ku desthilatdariya AKP-MHP’ê bi mejiyê neo Osmanî yê dagirker tevdigere. Dixwaze sînorên Mîsakî Mîlî dagir bike ku projeyeke neteweperest û nijadperest e. Ji bo vê armanca xwe jî pêk bîne, hewl dide şer giran bike, gelan li hemberî hev sor bike, atmosfera aştî û aramiyê têk bibe.

Niha li deverên Zap, Metîna, Avaşîn û Xakûrkê şerên giran rû didin. Hêzên Gerîla dijî dagirkerî û qirkeriyê, bi qehremanî û fedakariyek mezin li ber xwe didin. Em vê berxwedana bi wate û mezin, bi dilekî germ pîroz dikin. Ev êrişên mezin ne tenê dijê hêzên HPG’ê ne, dijê hemî destketên Kurdan e û bi taybetî jî dagirkirina Başûrê Kurdistanê ye. Di sêrî de Başûrê Kurdistanê di hedefa van êrişan de ye. Êriş li ser destketiyên gelê Kurd û nirxên Kurdistanê tê kirin. Her wiha ev êriş li dijî serweriya Iraqê ye jî.

Armanca wan ji aliyê me ve kivş e. Dewleta tirk dixwaze Kurd û hemî pêkhateyên Kurdistanê (Asûr-Suryan-Kildan û yên din) li ser axa xwe azad nebin, dîl bin û welatê wan jî dagirkirî be. Eve sed salin, dewleta tirk, netewevebûna Tirkî, li ser tûnekirina gelên dî ava dike.

Dewleta tirk dijî hebûna Kurda ye, dijî Kurdistanê ye. Vê niyeta xwe venaşêre, bi kiryarên xwe yên çandî, siyasî û leşkerî nîşan dide. Dewleta tirk di êriş û operasyonên xwe de, bi niyeteke xirab û plankirî, demografî û jingeha (ekoloji) Kurdistanê, hedef digre û xirab dike.

Dewleta tirkiyê sala 2017’an, di êrişa Iraq ê ya li ser Kerkûk, Xurmatû, Xaniqîn, Şingal û navçeyên dî yên dabirayî da, piştevaniya hikûmeta Bexdayê kir.

Di êriş û dagîrkeriya DAIŞê ya li ser Kurdistanê û bi taybetî êrişa Kobanê da, dewleta tirk xwedî roleke sereke bû û hevkariya DAIŞê dikir.

Dewleta tirk, dijî Kantonên Rojavayê Kurdistanê û rêveberiya xweser ya Bakur-Rojhilatê Sûriye yê, ji serî de û heta niha, di pozisyoneke êrişkar de ye. Her wiha li Başûrê Kurdistanê jî, ji sedan zêdetir baregehên leşkerî û sîxurî danîne û wan baregehan dijê deskevtiyên gelê me kar tîne.

Niha jî li devera Metîna, Zap û Avaşîn, dest bi êrişeke mezin kiriye. Li hember vê operasyona mezin heta niha, di asta neteweyî û navneteweyî de, weke tê xwestin deng bilind nebûne û bertek kêmin. Sêrîde rayedarên PDKê, hinek rayedarên hikûmeta herêma Kurdistanê, kesên hevkariya dewleta tirk dikin û hinek dezgehên ragihandinê yên nîzingê wa, dixwazin rewşê normalîze bikin û rastiyê berûvajî bikin. Ev metirsiyek mezine û ev reşw ti awayî nayê qebûlkirin. Pêwîste ev rewş ji rêzê neyê dîtin, duvê ev bê dengî, bê şkênandin û li hember dagirkeriyê bertekên mezin derkevin holê. Divê hêzên berxwedêr, helwest û hevkariya me, li gel xwe bibînin. Bi yekîtiyek xurt û bi piştgiriya dostan, em dikarin van êrişan têkbibin. Dewleta tirk ne ewqas xurt e, bi berxwedanekî neteweyî, em dikarin hêza wan têkbibin.

Di sêrî de, divê helwestekî neteweyî û niştimanî derkeve holê. Ji bo vê jî divê hemî hêzên Kurdistanî, li dijê dagirkeriyê xwedî helwest bin û di asta herî bilind de, zirxekî parastinê yê neteweyî û niştimanî li dora berxwedêran vehûnin. Helwesta yekgirtî dikare bêdengiya aktorên siyasî yên navdewletî jî biguhere.

Bang

Şêwira Dijê Dagirkeriyê, bi giringî û lezgîn vê bangê dide gelên Kurdistanê û Cihana humanîter û demokratîk;

* Dewleta tirk bi van êriş û dakirkeriya xwe, dixwazi hemî destketiyên gelê Kurdistanê têk bibe û gelê Kurd bi jenosîdê re derbaz bike. Em beşdarên Civînê, li ser vê helwesta hovane ya dewleta tirk bi hesasî nîzing dibin, bi hemî imkanên xwe dijê vê êrişê radiwestin û li gel Hêzên Parastina Kurdistanê cihê xwe digirin.

* Bêtifaqiya navxweyî ya Kurdistaniyan, çeperê parastina destkevtên Kurdistanê lawaz dike û rê li ber cepheyê dijminan xweş dike. Ev herî dawiyê di dagirkirina Kerkûk, Xaniqîn û Şingalê da hate dîtin. Lê belê, tifaqa navxweyî êrişên dijminan dişkêne û rê li ber serkevtinê vedike ku ev jî di parastin û serkevtina Kobanê da hate dîtin. Civîn, tifaqa navxweyî şertê man û nemanê dibîne û banga xurtkirina yekîtiya neteweyî dubare dike.

* Divê li Kurdistanê, li derveyî welat piştevaniyeke xurt li Hêzên Parastina Kurdistanê bête kirin û bi germahiya parastina Kobanê, dijî dagîrkeriya dewleta tirk ya li ser Başûrê Kurdistanê bête rawestan. Bi vê armancê ve girêdayî li welat û derveyî welat, divê xebateke xurt ya dîplomasiyê ya hevgirtî, ya neteweyî û niştimanî bête kirin.

* Pêvajoya ku em tê de ne ew pêvajo ye ku li hemberî êrişên qirkirinê yên topyekûn, divê em li her derê berxwedaneke topyekûn bikin û bi ruhê seferberiyê bikevin nava liv û tevgerê. Civîn, li hember êriş û dagirkeriya dewleta tirk, bang li Kurdistaniyan dike ku şev û roj bi hemî şêweyên kar û xebatê, di nava çalakiyan de cihê xwe bigrin û di tenîşta hêzên berxwedêr de rawestin û li her derê berxwedana topyekûn bilind bikin.

* Civîn, bang li Serokatî, Parlamento, Hikûmeta Herêma Kurdistanê, partî û saziyên Kurdistanî û hemî xelkên herêmê dike ku li hember van êriş û dagirkeriya dewleta tirk derkevin û hêzên artêşa tirk ji Başûrê Kurdistanê derxin.

* Civîn, bang li dewleta federal ya Iraqê dike ku hevkariya dewleta tirk neke, peymanên sînor derbazkirinê yên dewra Sadam de bi Tirkiyê re hatîn çêkirin betal bike, dijî dagîrkeriya dewleta tirk ya li ser Başûrê Kurdistanê nerazîbûna xwe diyar bike, qada hewayî ya Iraqê ji firokên şer yên dewleta tirk re qedexe bike û ji bo derketina hêzên dewleta tirk ji nav tixûbên dewleta federal ya Êraqê, tedbîrên pratîk bistîne.

* Civîn, bang li Komkara Dewletên Erebî dike ku dijê êriş û dagirkeriya dewleta tirk ya li ser Başûrê Kurdistanê, helwest bigre û şermizar bike.

* Civîn, bang li Neteweyên Yekbûyî, Yekîtiya Ewropa û hemî hêzên peywendîdar dike ku li hember êrişên dewleta tirk yên li ser gelê Kurd bê deng nemînin û helwest bigrin.

* Civîn, bang li dostên Gelê Kurd û bi giştî cihana demokratîk û xwedî wijdan dike û dibêje di şerên Kobanî, Efrîn, Girê Spî û Serêkaniyê de, we helwestek baş nîşan da, hêviya me ewe hûn wê helwesta xwe, di vî şerî de jî nîşan bidin. Pêwîstiya gelê Kurd bi pişgirtina we heye.

* Civîn, daxwaz ji Kurdistanî û dostên Kurdistanê dike ku muameleyên aborî li gel Tirkiyê nekin, turîzma Tirkiyê boykot bikin.

Em kes û nûnerên li vê kombûnê da amade, li hember êriş û dagirkeriya dewleta tirk helwest digrin û xwedîderketina xwe ya Hêzên Parastina Kurdistanê careke dî dubare dikin û dibêjin parastina deverên Metîna, Zap û Avaşîn, parastina hemî Kurdistanê ye, emê bi hemî îmkanên xwe ve xwedî li vê berxwedanê derkevin. Her wiha em heman helwestê ji hemî partî, rêxistin, sazî, kesayetên Kurdistanî û ji hemî gelê Kurdistanê jî dixwazin.”