Pêngava 15ê Tebaxê ya 1984an, ya ku bi pêşengiya Mahsûm Korkmaz (Fermandar Egît) û hevalên wî hate destpêkirin di dîroka gelê Kurd de bû sembola vejînê. Ev pêngav ne tenê têkoşîneke çekdarî bû, banga azadiyê, rûmetê û yekîtiyê ye. Bi banga Rêber Apo ya Aştî û Civaka Demokratîk ve, ev têkoşîn kete qonaxeke nû ya siyasî û demokratîk ku îro di çar aliyên Kurdistanê de hêviyeke nû ava dike.

Pêngava 15ê Tebaxê, mîna çirûskeke ku di dilê çiyayên Kurdistanê de hate vêxistin, bû sembola serhildana li dijî înkarê. Ji bo gelê Kurd, ku bi komkujî, sirgûn û asîmîlasyonê dihat bêdengkirin, ev roj bû çavkaniya hêviyê, xwebaweriyê û yekîtiyê. Ew ne tenê şerekî çekdarî bû; bû dilopeke xwînê û di rihê gel de zindî bû, bû awazeke azadiyê ku di dilê her Kurdekî/ê de deng veda. Ev pêngav, bi ruhê berxwedanê yê Egît, nîşan da ku gelê Kurd dikare li hember zordestiyê bi serbilindî bisekine, bi hêvî bimeşe û bi eşq têbikoşe.

Di çarçoveya siyaseta îro de, 15ê Tebaxê wekî cejna vejînê tê pîrozkirin, lê bi merasîma çekşewitandinê ya 11ê Tîrmeha 2025an, vê rojê wateyeke nû girt. Li Şikefta Casenê, ku bi dîroka xwe ya berxwedanê pîroz e, 30 gerîlayên azadiyê, bi pêşengiya Besê Hozat, çekên xwe danîne agir. Ne ji bo teslîmiyetê, lê ji bo aştiyeke bi rûmet. Ev bûyer, mîna stêrkekê ku di şevên tarî de ronî dide, nîşan da ku têkoşîna Kurdan ne tenê bi çekan, lê bi vîna azadiyê û hêza civaka demokratîk didome.

Mahsûm Korkmaz, bi nasnav Egît, mîna stêrkeke ku di asîmanê Kurdistanê de dibiriqe, bû ronahiya rêya têkoşînê. Bi êrişên yekem ên 15ê Tebaxê, wî û hevalên wî ne tenê li dijî dewleta Tirk şer kir. Lê di dilê her Kurdekî/ê de agirekî hişyariyê vêxist. Ev pêngav di nav gel de guhertinên gelek mezin çêkir. Yek ji van jî  Hişyarbûna Neteweyî bû. Beriya 1984an, nasnameya Kurdî di bin zordariyê de bû. Lê Fermandar Egîd û hevalên wî, bi ruhê xwe yê fedayî, di dilê gel de bîr û baweriya neteweyî zindî kirin. Mîna ku daristaneke hişk bi çirûskekê agirekî mezin bigire, gelê Kurd ji nû ve bi nasnameya xwe hesiya. Ev Ruhê Yekîtiyê ne tenê li bakurê Kurdistanê, li çar perçeyên Kurdistanê bû sembola yekîtiyê. Jin, ciwan, gundî û bajarî, hemûyan bi eşqeke hevpar li dora vê têkoşînê kom bûn, mîna çemekî ku ji çavkaniyên cuda ber bi deryayê ve diherike xwedî lê derketin. Bêgûman vê hişt ku Kurd êdî ji xwe bawer bikin ku bi sedsalan wekî “bindest” dihat dîtin, bi vê pêngava vejînê dikarin xwedî li hebûn û nasnameya xwe derketin. Ev hêz, di merasîma Şikefta Casenê de, bi şewitandina çekan, ne wekî dawiya têkoşînê, lê wekî destpêka qonaxeke nû ya bi rûmet derket holê. Heza pêbawerbûn û têkoşînê xurt bû.

Gelê Kurd, ku di bin siyaseta qirêj a înkarê de dihat pelçiqandin, li pêngava 15ê Tebaxê bi dil û can xwedî derket. Ev xwedîderketin, mîna dilopeke avê ku di nav çolê de bibe jiyan, di her kêliyê de xwe da der. Ji gundên biçûk ên çiyayên Zagrosê heta bajarên mezin ên çar beşên welat, gelê Kurd bi tevlêbûna jin û ciwanan, piştgiriyeke girseyî da û ev pêngav hembêz kir. Her çendî dewleta Tirk bi zordestiyê hewl da ku vê têkoşînê bişkîne jî, dilê gel bi germahiya 15ê Tebaxê lêdida û jiyan geş dikir. Ev roj, di dilê her Kurdekî/ê de bû cejneke pîroz. Lewma li her çar aliyên Kurdistanê û diasporayê, 15ê Tebaxê wekî sembola berxwedanê û vejînê tê pîrozkirin. Merasîma Şikefta Casenê ku dayikên aştiyê, rewşenbîr, siyasetmedar û ciwanên Kurd li wir kom bûn, ev cejn bi wateyeke nû xemiland.

Di siyaseta îro de, pêngava 15ê Tebaxê, bi banga Rêber Apo ya Aştiyê û Civaka Demokratîk mirov dikare bêje kete qonaxek nû. Pêngava ku di dilê çiyayan de dest pê kir, di 11ê Tîrmeha 2025an de, li ber Şikefta Casenê, bi merasîmeke bi heybet ev pêvajoya guherînê dest pê kir. Ev merasîm ne dawiya têkoşînê, lê destpêka rêyeke nû ya aştiyê ye. Gelê Kurd divê Cejna Vejînê bi vî awayî bigire dest.

Pêngava 15ê Tebaxê, ku di 1984an de bi destê Mahsûm Korkmaz hate destpêkirin, mîna çemekî ku ji çiyayan ber bi deryayê ve diherike, di dilê gelê Kurd de bû sembola vejînê û berxwedanê. Li ber Şikefta dîrokî ya Casenê ev têkoşîn bi merasîmeke dîrokî kete qonaxeke nû: ne teslîmiyet, lê aştiyeke rûmetdar. Ev merasîm, li ber çavê hemû cîhanê bi daxuyaniya Koma Aştî û Civaka Demokratîk, nîşan da ku gelê Kurd dikare bi vîna xwe ya azad rêya siberojê xêz bike.

Lewma em dikarin bêjin ku pêngava 15ê Tebaxê di vê rêya dijwar ya azadiyê de ji bo gelê Kurd qonexeke pir girîng e. Xwedîlêderketina vê mîrateyê erk û berpirsyariya hemû kesên ku dilê wan ji bo azadiyê lê dide ye.