Ji bilî xwepêşandanên bêdawî yên li Gurcistanê, partiya Xewna Gurcistanê ya desthilatdar bi berdewamî çîrokeke siyasî û aborî li dora ramana veguherandina welêt bo navenda lojîstîk a sereke ya başûrê Qefqasyayê ava dike. Ev stratejiya balkêş, destpêşxeriyên binesaziyê, hevkariya navneteweyî û seferberiya siyasî ya navxweyî bi hev re dike yek û rasterast bandorê li encamên hilbijartinên parlamentoyê dike.
Zêdebûna beşdariya Çînê di sektora veguhastin û lojîstîkê ya başûrê Qefqasyayê de eleqeya Amerîkayê ya ji bo Gurcistanê zêde kiriye. Siyaseta Amerîkayê ya Tiflîsê niha li ser sê nêzîkatiyên temamker ava bûye:
- Piştgiriya aborî ji bo binesaziyê û dîjîtalîzekirina lojîstîkê
Ajansa Pêşketina Navneteweyî ya Dewletên Yekbûyî (USAID), sibata 2024an, ji bo piştgiriya Bernameya Veguhastin û Lojîstîka Kesk a USAIDê peyamek da. Armanca bernameyê dîjîtalîzekirina lojîstîkê û kêmkirina şopa karbonê ya sektora veguhastinê li Gurcistanê û her wiha kêmkirina girêdayîbûna bi korîdorên veguhastinê yên Rûsyayê li herêmê bû.
Ji ber tasfiyekirina USAIDê, projeya Veguhastin û Lojîstîka Kesk bi fermî berî dema xwe (11ê sibata 2025an) hat bidawîkirin. Di dema temambûna bernameyê de, ji 24.4 milyon dolarên ku di bin peymanê de hatine veqetandin, bi qasî 14.6 milyon dolar hatibûn bikaranîn. Lê belê, ji ber bidawîbûna zû ya projeyê, fonên mayî nehatin bikaranîn û pêşveçûna zêdetir a înîsiyatîfê di bin vê peymanê de nehatiye plankirin.
- Mobîlkirina çavkaniyên taybet bi rêya destpêşxeriyên veberhênana binesaziyê
Gurcistan bi rêya Hevkariya ji bo Binesaziya Cîhanî û Veberhênanê (PGII) beşdarî destpêşxeriyên binesaziyê yên Rojava dibe, ku projeyek G7 û Dewletên Yekbûyî ye û armanc dike ku sermayeya taybet û giştî wekî alternatîfek ji bo destpêşxeriyên çînî bikişîne. Sala 2024an, rêveberiya Biden ragihand ku PGII armanc dike ku fonên girîng kom bike – armanca gerdûnî bi sedan milyar dolar e heta sala 2027an. Ji bo Gurcistanê, ev yek îhtîmala hev-fînansekirina projeyên mezin ên veguhastin û kesk di salên pêş de vedike. Pêkanîna zêdetir niha bi polîtîkayên rêveberiya Trump ve girêdayî ye.
- Piştgiriya leşkerî û parastinê
Di bin bernameyên ewlehiyê de, Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê bi rêkûpêk ji bo perwerdehiya leşkerî, kirîna alavan û projeyan ji bo misogerkirina hevsengiya bi hêzên NATOyê re (di nav de Fînansa Leşkerî ya Biyanî (FMF) û amûrên din) fonan dide Gurcistanê. Di hin salan de, pakêtên alîkariya ewlehî û parastinê yên tevahî li seranserê kategoriyên cuda gihîştine deh milyon dolaran. Bi gelemperî di navbera 30-40 milyon dolaran de bi rêya FMF û bernameyên têkildar hene.
Lê, tîrmeh-tebaxa 2024an, Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê biryar da ku hin ji alîkariya xwe ya ji bo Gurcistanê demkî rawestîne. Li gorî raporên medyayê û çavkaniyên fermî, ev bi qasî 95 milyon dolarî bû. Sedema ku hat destnîşankirin, destpêşxeriyên qanûnî yên Tiflîsê bûn, ku Washington wekî “derketin ji pîvanên demokratîk” dît (mînak, qanûna “ajanên biyanî”). Ev gav xwezaya şertî û alîgiriya siyasî ya alîkariya amerîkî nîşan dide. Tevî mîqdara girîng a alîkariyê ya mayî jî, belavkirina wê ya rastîn ji hêla siyaseta navxweyî û biryarên ajansên hikûmeta amerîkî ve tê destnîşankirin.
Stratejiya Xewna Gurcistanê ji lojîstîka veguhastinê wêdetir diçe û projeyek demdirêj temsîl dike ji bo veguherîna welêt bo navendeke jeo-aborî, ku her rê an tuneleke trênê ya nû dibe hêmanek ji paytexta siyasî ya Xewna Gurcistanê. Hilbijartinên ku pêk hatin dê diyar bikin ka civaka Gurcistanê van projeyan wekî misyonek neteweyî û îsbatek bandora partiya desthilatdar qebûl dike, an jî rexneyên muxalefetê yên li ser girêdayîbûna zêde ya bi hevkarên derve re dê serdest bibin.
