Roj çina ke zîndananê Tirkîya ra xebera teda, binpaylerdişê heqê merdiman, îşkence, tacîz, tecawuz û ûsn. nêra. Vera tepişteyê camêrdan de polîtîkayê cîya û vera cinîyan de zî polîtîkayê cîya cîyayî yenê rayraberdene. Nameyê îşkencekaro zilmkar ê bi name û veng ke dima ra ame cezakerdene Esat Oktayî hema zî goşê her merdimî de zimeno. Zîndanê Tirkîya de no merdim sey mînak yeno dîyayene. O wext zilmê Oktayî vera xeylê tepişteyî xelisnayîş grevê vêşanîye ê mergî, çalakîya adir verayîşê bedenan û çalakîyê fedaî de dîyî. Her çend ke şexs bibedelîyê zî zîhnîyeto zilmkar hema zî nê caardişan ra fek vera nêdayo û zilmê zilmkaran dewam keno.
Mexdura tewr peynî ya zîndanê Tirkîya Garîbe Gezere ya. Garîbe Gezera ke Zîndanê Kandira de tepişteya sîyasî bi 9ê kanûne de bi hawayêko şikin dinyaya xo bedilnaye. Gezere hucreyê yewkesî de mendêne û verê cû zî xeberan de ameybî weşanayene ke Gezere hetê îdarekaranê (gardîyan) zîndanî ra bi hawayêko sîstematîk raştê hêrîşê cinsî ameya. Xokiştişê Gezerî ra dima îdareyê zîndanî îdîa kerd ke Garîbe xo kişta û otopsîya vernî ya Garîbe bê avukatan ameya kerdene.
Ma tîya ra dest bi nuşteyê xo bikerî. Tîya de persê ‘gelo Garîbe xo kişta ya ameya kiştiş?’ yeno hişê merdimî. Çîyo raşt no yo ke wirdî zî yew î. Garîbe xo kiştiba zî bîla sebeb xo nêkişta. Tu gandarêk bîla sebeb xo nêkişeno. Çîyê ke Garîbe sewqê xokiştişî kerdî estî. Xora rojanê verênan de derheqê hêrîşê cinsî ê vera Garîbe de vejîyabî. Her çend ke bêro vatene ke Garîbe xo kişta zî çîyo ke cuyayî aye sewqê çîyêko winasî kerde.
Na rewşe adeta manena rewşa ke timî cinî raştê ci yenî. Zîndan beno, teber beno qet ferq nêkeno zîhnîyeto ke nizdîyê cinîyan beno yew o. Her roje cinî hetê camêrdo serdest ke hetê dewleta camêrd ra yeno pawitene ra yenê kiştene yan zî xokiştişî ver yenê antene. Dima ra xeberan de yeno vatene ke cinî xo kişta û bes. La çîyo ke cinîyan sewqê rewşêka winasî kerdo de nîno vindetene. Sankî cinî hema reyêk de aciz bîya û çîyêko winasî kerda. Xokiştişê cinîyan daxî sey çîyêko normal yeno nîşandayene. Kerdox nîno cezakerdene, ekse ci yeno pawitene. Sîstemê huqûqî têk şîyo. Cinî sey cinsek diyîne yena vînayene û muameleyê merdiman nêvînena. Heto bîn de cinî û camêrdo ke eksê dewlete fikirîyenê rê muameleye cinsê hirêne yeno kerdene. Yanî wexto ke merdim sey dewlete rayra nêşêro o wext 3 reye beno hedefê hêzê serdestan.
Mergê Garîbe de hewl dîyeno ke wina bêro kerdene. Yeno vatene ke Garîbe hucreyêko yewkesî de merde ameya vînayene. La ma pêro dî ke Garîbe raştê hêrîşê cinsî ê gardîyanan ameya. Gelo gardîyanêk ame tepitene? Nê. Derheqê gardîyanêk de zabitnameyêk daxî nêame tepiştene. Gelo kerdox kam o? Bi destê kamî ameyo kerdene? Cewabê nê persan qet ferq nêkeno. Çimkî kerdox eşkera yo. Hewteya Heqê merdiman de cuyayîşê hedîseyêko winasî merdim xemgîn keno. Hêzê serdest xokiştişê Garîbe û heme cinîyan de hîkayeyan nuseno. Cinî bi xo zî destanan nusena. Cuya her cinîyêk destanêk a. Cinî vera zîhnîyeto serdest de xover dana û layikê cuyêka azad a. Hewteya Heqê Merdiman de reyna ma dî ke heqê merdiman yeno binpaykerdene.
