Nê rojanê peyênan de ez dûrî ra bîya şahidê munaqaşayê çend kesan. Mi gore her merdim layiqê heskerdişî yo û ganî ê ke çewtî kenî zî bi ziwanêk nerm bêrî îqazkerdene. Ez wazena no nuşteyê xo de tay qala nê hedîseyî bikera û ez umid kena ke tay kesî mesajê mi raşt fehm bikerî. Verê ke ez dest bi nuştişê xo bikera, ez wezena vaja ke her çend ma yewbînanî ra ciya bifikirî û ciya bibî zî ez her merdimî hes kena û hurmek nîşanê fikr û şexsê her merdimî dana. Ez rîca kena ke wa tu nîyetêk xirab nêro zerrîya merdiman. Xora wexto ke şima nuşte biwanî şima do fehm bikerî ez wazena se vaja.

Mamoste Roşan Lezgînî (baş-xirab) xeylê kesî şinasnenî. Raştî zî demanê verênan de xebatanê ercîyayeyan kerdo. Tu merdimêk bê xeta û qusur nêbeno. Herkes xo gore esto û çew kesêk ra zêde nîyo. Mesela wina ya…

Roşan Lezgîn nuşteyêk bi sernameyê ‘Demo Peyîn de Rewşa Kirdkî’ nuşt û dima ra ‘Morceleyê Kirmanckî’ de munaqeşe dest pêkerd. Mi zî nuşte wend û sey her kesî mi gore zî nuşte de cayê xeylê raşt û cayê ke bêrî rexnekerdiş estbî. La seke sînorê exlaqî û her çî esto, sînorê rexnekerdişî zî esto. No raştî kesêk nêeşkeno înkar bikero ke Roşan wexto ke kesêk nêeşkayêne derheqê ziwan û kurdîtî de tu çîyêk bikero de xebatanê ercîyayeyan kerdo û keno zî. Ez zaf û zaf baş zana û ez bîya şahid ke kesê ke nika Roşanî rexne kenî tersan ver nêeşkenî vajî welle ma zî estî û tersê dewlete vera nêewtanenê vajî welle ma kurd î. Zazakî beno, kurmancî beno, herçî bi saya têkoşînkerdiş û xebatan ameyo roja ma ya ewro. Wa herkes hema reyêk bifikiro eke têkoşîn nêbayêne halê ma do ewro senî bîyêne.

Ez nêvana Roşan baş vato ya zî xirab vato. Fikrê mi zî helbet esto, la vatişê nê çîyan rî bi rî weş o. Nê vatişî nînê o mana ke ez vatişanê Roşanî tesdîq kena. Wexto ke nuşteyêk yeno wendene fikrê herkesî ciya-ciya beno. Merdim eşkeno her vatişêk ra çîyêk bivejno û vatişêk sero bi rojan munaqeşe bikero. Çîyo ke mi aciz keno oyo ke nê nuşteyî ra dima tay kesî sînoranê rexnekerdişan binpay kerdî. No zî êdî nêbeno rexnekerdiş, beno heqaret. Qaşo ê ke rexne kenî zî wendoxê ma yî û xo aver berdî. Eke kesêk zerrî ra biwazo kêmanîyanê embazêk (Yanî beno ke no kes xerîb zî bibo) bivajo û bi nîyetêk baş nizdî o merdimî bibo, şono rexneyanê xo bi sohbetêk weş rîyê o merdimî de vano û xebatê ke nika bi saya xebatanê verênan yenî kerdene rê çimanê xo nêgêno. Nê kesî demanê zext û tedayan de bibayêne gelo do qala ziwanî bikerdêne? Ma cewabê nê persî têgêrayîşanê ewro ra zanî. Ma kurdî xo nêvînenê û seba sivikfinayîşê kesêk, çi ma dest ra bêro ma kenî.

Ganî merdim munaqeşeyanê girdan de daxî ‘exlaq’ nêerzo werte. Ganî merdim tay kesan nêkero cayê pêxemberî û çirê înan rê heqaret yeno kerdene nêvajo. Çimkî fikr û ciyayeyî dewlemendîyê ma yî. Beno ke dinya de herkes bimano yewbînan û yew reng bibo? Ya zî beno ke fikrê herkesî yew bibo? Murîdîya di hetan zî tehluke ya. Herkes vatişanê xora mesuldar o. Vatişê winasî ‘Bêterbîyetî û dişmenîye çi yo?’ weş nîyo. Raştî kesê ke xo rê vanê ma zaf wendî û nê çîyan vanî, şexsîyetê xo nîşan danî. Yanî nê kesî wexto ke grube de nuştî nêvatî gelo na grube de her tewir medim esto. Ganî merdim pesnê zêde ê merdiman nêdo û heqaret bi merdiman zî nêkero. Xeylê vatişê nêweş ê ke ameyî nuştene estî, la ez nêwazena tîya de yew bi yewe vaja.

Rexneyan de yewna çîyêk bala mi ant. Nameyê Roşanî ‘no merdim’ yeno vatene. Ukalatîyêk winasî û xo cor de vînayîş weş nîyo. ‘Ma nê kesî reyde nînê tê het, Ma seyyewbînan nîyê, Ti wendiş nêzanî’. Çîrê Homa to senî viraşto malmîrato. Ganî merdim bizano se vajo û dîqat bikero vatişanê xo. Sohbet û qiseykerdişê di kesan de çi ameyo vatiş nêno zanayene û sewbîna kesêk eleqedar zî nêkeno. La nuştiş benê belge û benê şênberê fikrê merdimî. Coka xebetnayîşê her çekuyêk de baldarî lazim o. Nê çîyî merdiman de dej virazenî. Vatişê mi ê peyên oyo ke ganî rexnekerdişêk bi sînor bibo û çewtî pê çewtî nêno raştkerdene. Herkes seyyewbînan o.