Kurdan ê zazayan de kamcîn nimûneyê vateyê verênan, çibenok, dua, zewt û kayvateyî est ê? Ma beşê verênî yê dosyaya xo de ya ke panc beşan ra yena pê, vateyê verênan, yê diyînî de duayî û yê hîrêyinî de zewtî girewtbî dest. Ewro ma do sey beşê çarinî çibenokan/mertalan ser o vinderê.
4- ÇIBENOKÎ/MERTALÎ
Çibenokî, persê ke nameyê ci nêno vatene û seba kay û şênayîye yenê perskerdene yê. Babeta çibenokan hîra ya; derheqê merdim, heywan, nebat, çi-mî, xoza û bawerîye de persê nimitkî yenê perskerdene û bi fikirîyayîşî cewabê ci yeno dayene.
Şima do cêr de nê nimûneyan ra tayênan bivînê.
-A-
Arde berde, binê hardî de sandiqa kîlite? (tabute)
-B-
Birayêde mi est o, sîya xo çin a? (veng)
Birayêde mi est o, şand û şodir berbeno? (hênî)
-Ç-
Çîyêde mi est o, bê adir vêşeno? (roj)
Çîyêde mi est o, dima mi ra nêvisîno? (sîye)
Çîyê min o çewt, peyê bonî de kewt? (raye)
Çîyêde mi est o, doçikê xo ra axwe şimenî. (gundire)
Çîyêde mi est o, guneno axwe ra nîşkîno. (tîje)
Çîyêde mi est o, hetan xapê gule nêkerî axwe nêweno. (çila)
Çîyêde mi est o, nêdirîno, danê axwe ra hêna dirîno. (kaxite)
Çîyêde mi est o, şande erzeno şodir keno top. (astare)
Çîyêde mi est o, şande texelîno, şodir xemelîno. (andal)
Çîyêde mi est o, to ra best o. (name)
-C-
Cor de êno aspar nîyo, kemer û kuç ano şêr nîyo? (laser]
-D-
Dara çewte, pê hawt koyan de kewte. (raye)
Dare lerzena, vare erzena. (pirojine)
-E-
Ebe xo zere der a, fekê xo tever ra wo. (lojine]
Ez şona a jî şona, ez vindena a kî vindena. (sîye)
-F-
Fel fel, pê hawt koyan de bî pîl. (roj)
-G-
Ga ora doçik pera. (tufank)
Gawo bor o, çima ra kor o, dano xo ro. (arê)
Gayêde mi est o, hem sere birnena hem berbena. (pîyaz)
Gomeyêde mi esto, ju ustine ser ra vineto. (sung)
-H-
Hîrê wayê mi est ê, şodir bi şodir gijîkê jumînî cênê. (sêpî)
-J-
Ju gomeyêde mi est o, sed mîye kuna ci, ju bêçika mi nêkuna ci. (miloçike)
Ju kal na wo dere de vineto kam ke verêno vano: “Bê cîyê mi bere pê xêrê pîyê xo bide” (arê)
-K-
Kal dere de kulik sere de. (balîye)
-L-
Linge lekano, mîrê çîyan o. (heş)
-Q-
Qat qat mişte, binê andolî de ronişte? (non)
-S-
Sono reçe çin a, êno toz çin o. (mase)
-T-
Tasa min a zerde, dar û berî serde? (tîje)