Şerê mabênê Îsraîl û Hamasî nêzdî mengêke dewam keno. Îsraîl verê çimanê dinya de bi hezaran sivîlan qir keno.

Bitaybetî domanê Gazze maruzê “jenosîdî” yenê. Hîtlerî rîçikê yahudîyan birna, nika kî Netanyahu sey yahudî rîçikê filîstînijan birneno. Dinya de tayê cematê yahudîyan kî vera nê qirkerdişî yenê. La îdareyê Îsraîlî “peygoşîye” keno. Hetêk ra Netanyahu, hetekê bînî ra Erdogan Rojhelatê Mîyanênî açarnenê bi “gola gonî”. Xeyalê wirdî tîranan de “awankerdişê tartarusî” est o. Çiqas ke şarî yenê qirkerdene, tîranî hende keyfweş benê. Ma no hewte derheqê rewşa Rojhelatê Mîyanênî de bi sîyasetmedar Demîr Çelîkî qisey kerd.

Merheba mamoste, şima kî zanê 7ê teşrîna verêne de Hamasî hêrişê vera Îsraîlî kerd û xeylêk sivîlî kiştî. Dime ra Îsraîlî dest pê hêrişî kerd û heta nika bi hezaran sivîlî qir kerdî. Tayê vanê Îsraîlî no hêriş zanayêne, la qetî verê ey nêgirowt. Yanî Îsraîl seba menfaetê xo gureneno. Şima na babete ser o se vanê?

Goreyê fikrê mi kî Îsraîlî no hêriş zanayêne. Tebîî hêrişê Hamasî organîzasyonê hêzanê bînan bî. Hamasî xoser qerarê hêrişî nêgirowt. Sîstemê kapîtalîstî û Îsraîlî kî xora waşt ke no hêriş bibo. Çike armancê înan est o. Armanc çik o? Şima kî zanê cîhanê newî de rayê enerjî yenê vurnayene. Raver Îpekyolu Tirkîya ra derbas bîyêne û şîyêne hetê Çînî. Na raye nika kî muhîm a. Ewropa girêdana Asya. Lîmanê Hayfa ra dest pê kena, serê Oknayûsê Hîntî ra derbasê Hîndîstan û Çînî bena. Hêzê mîyanneteweyî na raye nika newe ra awan kenê û wazenê ke binê serdestîya înan de bibo. Coka nê hêzî plan kenê ke rêxistinanê şarî yê ke hemberê sîstemê emperyalîst-kapîtalîstî û hemberê sîstemê netewe-dewletan têkoşîn kenê werte ra wedarnê yan înan bigêrê binê bandora xo. Nînan ra ju kî Hamas o. Înan ewro El-Fetîh girowto binê bandora xo û kedî kerdo. La Hamas hemberê sîstemê emperyalîst û netewe-dewletan îslamê muhafazakarî paweno. Coka Amerîka û welatê Ewropa wazenê Hamasî yan wedarnê yan kî bigêrê binê kontrolê xo. Nê semedî ra hêrişê Hamasî qewimîya. Dewleta Îsraîlî hêrişî ra tepîya destê xo kerd xurt. Ewro dewleta Îsraîlî hem Amerîka hem kî welatanê Ewropa ra hetkarî gêna.

Yeno vatene ke hukmatê Netanyahuyî hêrişî ra verî raştê protestoyan amebî. Çike mîyanê hukmatî de bêrayirîye û rişwet (bertîl) estbî. Netanyahuyî seba ke nêro muhakemekerdene, waşt hukmî bigêro binê kontrolê xo. Hêrsê şarê Îsraîlî kî pîl bî. Îdareyê Netanyahuyî seba vindarnayîşê hêrsê komelkî, hêrişê Hamasî qestî asteng nêkerd. Şima çi fikrîyenê?

Tebîî no stratejî têna stratejîyê Netanyahuyî nîyo. No stratejîyê cîhanê newî yo. Seke mi vat. Sîstemê emperyalîstî senî ke naye ra 10 serrî ra ver dest pê  “Wusarê Ereban” kerd û halê Birayanê Muslumanan vurna ya, ewro kî Hamasî ser o polîtîkaya nîyanêne ano ca. Nika kî ê wazenê Hamasî çîn bikerê. Netanyahuyî no hêriş xo rê kerd firsend. No raşt o. Şarê Îsraîlî vejîya sukan û protestoyî kerdî. Îsraîl de hem krîzo ekonomîk hem kî krîzo sîyasî est o. Hêrişê Hamasî bê xebera hukmatê Netanyahuyî yan dewleta Îsraîlî nêame kerdene. Nê hêrişî kolonîzekerdoxîya Îsraîlî xurt kerde.

Tayê fikrîyenê ke Îsraîlî Nagorno-Qerebax de paştî daye Azerbaycanî û hukmatê Alîyevî xeylêk şaristanî îşxal kerdî. Azerbaycan eynî wext de vera Îranî hêzdar bî. Îran kî hemberê Îsraîlî paştî dano Hamasî. Yanî şerê Îsraîl û Hamasî esasî şerê Îran û Îsraîlî yo. Şima nê fikrî senên ercnenê?

Ma şîkînîme vajîme ke no şer “Şerê Cîhanî yo Hîrêyin” o. Nê şerî birastî serranê 1990an de dest pêkerd û hema kî dewam keno. Amerîka xeylêk cayan de şerê wekaletî kî kena. Mîsal vera Rûsya hetkarî dana Ukrayna. Hem hetê ekonomî hem kî hetê leşkerî ra paştî dana ci. Hukmatê Zelenskîyî welatanê Ewropa ra kî hetkarîye girowte. Ewropa û Amerîkaye waşt Rûsya Rojhelatê Mîyanênî ra dûr bikero û stratejîyê aye pûç bikero. Çike tesîrê Rûsya serê Rojhelatê Mîyanênî de zaf girs bî. Hem Sûrîye hem kî Arabistanê Suudî ser o tesîr kerdêne. Nê şerî waşt Rûsya tenê tepîya bierzo. Şerê Cîhanî yo Hîrêyin têna wareyê leşkerî de dewam nêkeno, ju kî wareyê dîplomasî, ekonomî, teknolojî û sîyasî de dewam keno. Naye ra kî her dewlete pozîsyonê xo gêna. Çîn, Rûsya, Îran hemberê Amerîka de ca gênê. Ma vajîme Îran nêwazeno Amerîka Rojhelatê Mîyanênî de qewetin bibo. No şer hetêk ra kî Îsraîlî xurt keno. Her dewlete û şar mîyanê na rewşa newî de goreyê xo stratejî dîyar kenê. Her kes Şerê Cîhanî yê Hîrêyinî de goreyê menfaetê xo têgêreno. Aye ra nê 10 serranê vernîya ma de zaf çîyî yo bêrê vurnayene. Hem hetê îtîfaqan de hem hetê bloqan de. Ma vajîme seserra XX. de esasî di hêzî estbî. Tayê dewletan paştî dayêne Juyîya Sovyetan, tayênan kî Amerîka. Înan derûdorê di bloqan de ca girowtêne. Ewro nê di bloqî vurîyayî. Kulî kî kapîtalîst û emperyalîst ê. Kulî wazenê goreyê sîstemê kapîtalîzmî hem îqtîdarê xo xurt bikerê hem kî karê xo raver berê. Roje bi roje, aşme bi aşme û serre bi serre îtîfaqê welatanê teberî vurîyeno. Gereko ke ma kurdî, elewîyî, dormeyê demokratîkî goreyê na rewşe stratejîyê xo dîyar bikerîme. Gereko ke ma xo amade bikerîme û pozîsyon bigêrîme. Heya tehlukeyî est ê, hama çiqas ke tehlukeyî est ê, hende kî firsendî est ê. Gereko ke ma xo rêxistin bikerîme û goreyê statuyê Kurdistanî têbigêrîme.

Tebîî mamoste, planê Îsraîlî yo girs “arz-i mevud” o. Yanî awankerdişê Îsraîlî yê hîrayî yo. Kitabê yahudîyan ê bi nameyê Tanah de nusîyeno ke Homayî Hz. Îbrahîmî rê Misir ra heta çemê Feratî tayê erdî wad kerdê. Îsraîl nika nê wadî ano ca. Bêşik mîyanê erdanê wadkerdeyan de çend leteyê Kurdistanî kî est ê. Bi şima Îsraîlo na seserre de se bikero? Kurdistano bêro îşxalkerdene?

Şima kî zanê armancê sîyonîzmî îşxalkerdişê nê erdan o. Raştî kî vanê “Misir ra heta çemê Feratî Homayî yan Heqî ma rê nê erdî wad kerdê”. Yanî goreyê înan na cografya pîroz a. Ê fikrîyenê ke şarê bînî ameyê û na cografyaya yahudîyan îşxal kerdê. Nika Îsraîl wazeno ê şaran bierzo teber yan werte ra wedarno. Bi no hawa wazeno pêro cografya bigêro binê bandora xo yan îşxal bikero. Îşxalkerdiş de Kurdistan kî binê tehlukeyî de yo. Eke heta çemê Feratî şono, o wext Mezopotamya dekewena binê rîskî. Mezopotamya de cuye Hz. Îbrahîmî ra ver estbî. Uca de şorişê neolîtîkî qewimîya. Nê şorişî de kurdan ca girowt. Cografya kî cografyaya Kurdistanî ya. Ganî ma vatiş û armancê sîyonîzmî yan Îsraîlî pûç bikerîme. Mezopotamya de cuye naye ra 10-12 hezarî serrî raver dest pêkerdo, Hz. Îbrahîm kî nêzdî 5 hezarî serrî verî ciwîya. Mezopotamya de yeno zanayene ke kulturê aryanî estbî. Kurdî wayîrê nê kulturî yê. Armancê yahudî, faris, tirk û ereban îşxalkerdişê pêro Kurdistanî yo. Mabênê înan de kî nakokîye û reqabet est o. Gereko ke ma nê nakokîyan sey firsendî bigurenîme. Pêkewtişan de paştîdayîşê ju terefî karê ma nîyo. Ne vera Îsraîlî hetkarî bidîme Hamasî, ne kî vera Hamasî paştî bidîme Îsraîlî. Nê hêrişî her dem kurdan ser o kî virazîyenê. Aşma teşrîna verêne (citan) de raver dewleta tirkan hêrişê vera Rojavayî kerd. Uca de santralê elektrîkî, îstasyonê gazî, bîrê awe, nêweşxaneyî, sukî dayî bombayan ver. Dewleta tirkan û sîyasetmedarê tirkî wazenê ma de kay bikerê. Vera îşxalkerîye gereko ma wayîrê welatê xo bivejîme û şarê xo bipawîme.

Erdoganî çend rojî verî eşkera kerd ke Hamas rêxistina terorî nîya û “grûba mucahîtan” a. Ey vat ke Hamas têna welatê xo xelisneno. Erdogan hetêk ra wina qisey keno, hetekê bînî ra Rojava de qetlîyaman dano kerdene. Îta de dirîye est a? Şima senîn vînenê?

Têna dirîye nê, çîyê bînî kî est ê. Erdogan wayîrê prensîbî nîyo. Ey de muraya mîyanî çîn a. Ewro çîyê vano, meşte çîyê bînî vano. Hem teberê dewlete de hem kî têkilîyanê dewletanê bînan de o kî 4 serrî yo nêzano se keno. Mîsal verê cû hemberê Misirî vejîya, ewro wazeno hukmatê Misirî de têkilîye virazo. Îsraîlî rê her çîyê xirabî vano, hama şono mecburê Îsraîlî maneno. Stratejîyê dewleta tirkan vera kurdan dişmenî ya. Waxto ke mordem kurd o, wayîrê zon û kulturê xo vejîyeno, çimanê dewleta tirkan de o “terorîst” hesibîyeno. Naye ra 9-10 serrî ra ver, waxto ke DAIŞî hêrişê vera Kobanê kerd, Ahmet Davutogluyî çi vat? Ey endamê DAIŞî sey “ciwanê hêrsinî” pênas kerdî. Erdoganî seba Îhvanî yan Birayanê Muslumanan çi vat? Ey vat ke ê mexdur û mazlum ê. Nêzdîbîyayîşê Erdoganî yê Hamasî, nêzdîbîyayîşê DAIŞ û Îhvanî yo. Zîhnîyet eynî yo. Eke ewro destê Erdoganî de bêro, sîstemê şerîatî yo ke DAIŞ, Hamas û Îhvan wazenê awan bikerê, Tirkîya de cade awan keno. Xora Tirkîya nika game bi game vera şerîatî şona. Erdogan hetêk ra mecbur o ke paştî bido Hamasî, çike zîhnîyet û fikrê ci eynî yo. Hetekê bînî ra kî Amerîka, Ewropa û welatê rojawanî ci rê lazim ê. Yanî înan ra kî nêşîkîno destê xo bianjo û wazeno sîstemê emperyalîstî seba xo bigureno. Samîmî nîyo, pragmatîst o û dirîye keno. Erdogan vera kurdan şer keno. Rixmo ke trîlyonî xerc kerdî, serkewte nêbî. Her kes zano ke şer persa kurdan çareser nêkeno. Ju şar est o, nufusê ci nêzdî 50 mîlyonî yo. No şar heqanê xo wazeno. Yanî zon, nasname û kulturê xo wazeno. Naye ra çîyo bîn o meşru çîn o. Senî ke Erdogan vano Hamas wayîrê erdê xo vejîyeno, kurdî kî wayîrê welatê xo vejîyenê. Hama waxto ke kurdî çîyê biwazê, Erdogan ci rê vano “terorîst”.

Şerê mabênê Îsraîl û Hamasîyo nika se bibo? Şima kamcî netîce pawenê?

Eke dewletê bînî yanî Amerîka û dewletê Ewropa hetkarîye nêdê Îsraîlî, Îsraîl serkewte nêbeno. Raşt o ke Hamasî tayê amadekarîyî kerdê. Tunelî viraştê û mîyanê şarî de rêxistin bîyo. La hema kî Hamasî rê zaf hetkarîye lazim a. Hem hetê lojîstîkî ra hem kî hetê ekonomî ra. Seba serkewtişî gereko ke dewletê bînî paştî bidê Hamasî. Hama her kes nêşîkîno bi hawayêkê eşkera hetkarî bido Hamasî. Ez texmîn kena ke mîyanê çend aşman de yan Hamas cayê xo ra fek vera dano, yan kî Îsraîl bi hovî şono Gazze ser û bombayanê ke wayîrê kulika nukleerî yê xebitneno. Teknolojî nika wareyê şerî de dîyarker o. Îsraîl hetê teknolojî ra amade yo. No şer demê kilmî de nêqedîno, nêzdî 6 aşman de netîce dano.