12 Aralık, Perşembe - 2024

Gösterilecek bir içerik yok

Erd

Cemîl Oguz
Cemîl Oguz
Cemîl Oguz serra 1975î de dewa Zengê ya qezaya Lice ya Amedî de ame dinya. Mîyanê 1998-2003an de rojnameyê Azadîya Welatî de karê rojnamegerîye, edîtorîye û redaktorîye kerd. Heta nika zaf kovar, rojname û malperan de nuşteyê ci vecîyayî. Azadîya Welat, ANF, Tîroj û Dîwar de kar kerd. 21ê nîsana 2005î ra nat edîtorîya diyarname.com keno. Roja ke rojnameyê Xwebûnî dest pê weşaneyî kerd ra nat quncik nuseno. Xeylê kitabî nuştî û belgefîlmî amade kerdî.

Leze kerdêne ke karî ra vejîyo. Tam wexto ke bikewo teber mişterîyêk bîn ame û ci henî eweqna. Rojbîyayîşê torinê ci bî, waştêne verî dikanê pêkaydoxanê tûtan bêro girewtiş şêro ewca û heşêk qickek torinê xo rê bigîro. Torinê ci heşan ra zehf hes kerdêne. Axir ê o mişterî zî şirawit û zey vayê vakurî leze kewt teber. Resa dikan û heşêk bi rengê qehweyî weçîna. Pere da û kewt teber.

Verî ke bireso nizdîyê keyeyî di kuçeyê wetî de polîsan ewnayêne kîmlikanê merdiman ra. Ê emir derbas kerd bî, derencayê 65’î zî pey xo verdaybî. La ga ê ra vajê çi? Ewnayî kîmlikê ê ra zî û polîsê por gewrî ci rê va:
– Xalo, heniyan der heqê to de îfade dayî, gere ma şêrî qereqol.
– Memûr beg, xêr o, îfadeyê çi, mesela çi ya?

– Ez nêzana, ewca ra ma go to berê verê sawcî, îfadeyê xo ti go bidê.
Mecbûr… La ga beşko vajo çi. Şanê şemî bî. Ew berd qereqol û a şewe qereqol de mend. Serê sibayî gere vejo verê sawcî û îfade bido. Hendî sawcî vera do, yan bişrawo hepisxane qet nêzano. Heşê destê ci zî te ra girewtî. Tewr zehf zî ene çî zorê ci şîyêne. Qeybî torinê xo girewtbî û enka nêeşkayêne aye heşe bero bido torinê xo, nêeşkayêne şêro şahiya rojbîyayîşê torinê xo. Wexto ke qereqol de hame serê xo, polîsê nobedarî ra rica kerd:
– Tûtê mi hîvî mi bî, zehmet nêbo ez eşkena telefonê înan bikera û xebere bida înan.
Destûr da ci, dest eşt telefonî, lajê ci kerd a û va:
– Ez ameyne keye, rayîr de polîsan ewnayî kîmlikan ro û ez arda qereqol. Ez qereqolê … de wa. Mi va wa xereba şima te ra bibo.
– Mesela çi ya? Neyse, ez ha yena.

– Nê nê, meye, şima rojbîyayîşê tûte pîroz bikerê. Mi ci rê heşe girewtbî, ha nêbî qismet. Çîke cidî çinîyo, serê sibay go mi berê verê sawcî qeybî îfade. La îla şima wazenê bêrê wa birayê to bêro. Şima pîrozbahî bikerêne. Tûte ra zî vajê kalê to piçeke nêweş bî coka nêşeka bêro, la to rê heşêke weşik girewto û siba go bêro.

Telefon girewt. Çimê ci bî pirê û zerrîya ci bî tenge. Bermayiş qirikê ci de bî girêk.
Bî siba, gere berê verê sawcî la roja yewşeme yo û sawcî encax nîmeroje yeno. Saete dewrê diyesî berd verê sawcî. Dimayê saetêk bîne sawcî ame. Ewca mesela zelal bî: Dew de erdê ci bibî. Dewijan erdan de esrar ramit bî, eskerî zî ameybî esrar qefelna bî. Ewca çi erdî bibî nameyê wayîrê heme erdan nuştîbî û nameyê ê zî nuşt bî û qe hayeyê ci te ra çinî bî.

Destpakerdişê serra 1990’î de dewa Licey ra bar kerd bî. Ê serran de wexto zor ro dewayê înan amebî kerdiş ê zî zêy zehf dewijan bar kerd bî, dew bibî veng. Dima ra henî dewijî ageyray bî a, la o nêageyra bî a û enî bajarê pîlî de bi ca bîbî, torinê ci zî etiya de amebî dinya. Tam bibî 31 serre ke qe nêşîbî dew û enka erdê dewe sero bibî bela. Û ene joy ser şewey xo qereqolê serde de derbas kerd bî. Wexto ke sawcî ra va “Tam bî 31 serrî yo ez nêşîya dewe û çi bîyo, çi nêbîyo ez nêzana” sawcî qanih bî.

Wexto berê qereqolî ra kewt teber hetêk ra kêfê ci amebî ke amebî veredayiş, heto bîn ra xemgîn bî ke polîsê şanî heşê ci berdebî, heto bîn ra zî hêrsbîyaye bî û xo bi xo vatêne: “Ene çi qedera ke erdê ma bi ti awayî ma ra fek vera nêdano…” Û dima ra wexto ke pê hesîya, “Goreyê qanûnî ra gere qeybî îfadeyan jo şewêk qereqol de nêmano, îfade bibo zî serê sibayî eşkeno şêro îfade bido”, tewr zehf qehir bî, nêzana vajo çi. Bi ofînî qutî titûnê xo vete, cixarayê xo pêça…

Wêne Selmet Guler

Erd

Cemîl Oguz
Cemîl Oguz
Cemîl Oguz serra 1975î de dewa Zengê ya qezaya Lice ya Amedî de ame dinya. Mîyanê 1998-2003an de rojnameyê Azadîya Welatî de karê rojnamegerîye, edîtorîye û redaktorîye kerd. Heta nika zaf kovar, rojname û malperan de nuşteyê ci vecîyayî. Azadîya Welat, ANF, Tîroj û Dîwar de kar kerd. 21ê nîsana 2005î ra nat edîtorîya diyarname.com keno. Roja ke rojnameyê Xwebûnî dest pê weşaneyî kerd ra nat quncik nuseno. Xeylê kitabî nuştî û belgefîlmî amade kerdî.

Leze kerdêne ke karî ra vejîyo. Tam wexto ke bikewo teber mişterîyêk bîn ame û ci henî eweqna. Rojbîyayîşê torinê ci bî, waştêne verî dikanê pêkaydoxanê tûtan bêro girewtiş şêro ewca û heşêk qickek torinê xo rê bigîro. Torinê ci heşan ra zehf hes kerdêne. Axir ê o mişterî zî şirawit û zey vayê vakurî leze kewt teber. Resa dikan û heşêk bi rengê qehweyî weçîna. Pere da û kewt teber.

Verî ke bireso nizdîyê keyeyî di kuçeyê wetî de polîsan ewnayêne kîmlikanê merdiman ra. Ê emir derbas kerd bî, derencayê 65’î zî pey xo verdaybî. La ga ê ra vajê çi? Ewnayî kîmlikê ê ra zî û polîsê por gewrî ci rê va:
– Xalo, heniyan der heqê to de îfade dayî, gere ma şêrî qereqol.
– Memûr beg, xêr o, îfadeyê çi, mesela çi ya?

– Ez nêzana, ewca ra ma go to berê verê sawcî, îfadeyê xo ti go bidê.
Mecbûr… La ga beşko vajo çi. Şanê şemî bî. Ew berd qereqol û a şewe qereqol de mend. Serê sibayî gere vejo verê sawcî û îfade bido. Hendî sawcî vera do, yan bişrawo hepisxane qet nêzano. Heşê destê ci zî te ra girewtî. Tewr zehf zî ene çî zorê ci şîyêne. Qeybî torinê xo girewtbî û enka nêeşkayêne aye heşe bero bido torinê xo, nêeşkayêne şêro şahiya rojbîyayîşê torinê xo. Wexto ke qereqol de hame serê xo, polîsê nobedarî ra rica kerd:
– Tûtê mi hîvî mi bî, zehmet nêbo ez eşkena telefonê înan bikera û xebere bida înan.
Destûr da ci, dest eşt telefonî, lajê ci kerd a û va:
– Ez ameyne keye, rayîr de polîsan ewnayî kîmlikan ro û ez arda qereqol. Ez qereqolê … de wa. Mi va wa xereba şima te ra bibo.
– Mesela çi ya? Neyse, ez ha yena.

– Nê nê, meye, şima rojbîyayîşê tûte pîroz bikerê. Mi ci rê heşe girewtbî, ha nêbî qismet. Çîke cidî çinîyo, serê sibay go mi berê verê sawcî qeybî îfade. La îla şima wazenê bêrê wa birayê to bêro. Şima pîrozbahî bikerêne. Tûte ra zî vajê kalê to piçeke nêweş bî coka nêşeka bêro, la to rê heşêke weşik girewto û siba go bêro.

Telefon girewt. Çimê ci bî pirê û zerrîya ci bî tenge. Bermayiş qirikê ci de bî girêk.
Bî siba, gere berê verê sawcî la roja yewşeme yo û sawcî encax nîmeroje yeno. Saete dewrê diyesî berd verê sawcî. Dimayê saetêk bîne sawcî ame. Ewca mesela zelal bî: Dew de erdê ci bibî. Dewijan erdan de esrar ramit bî, eskerî zî ameybî esrar qefelna bî. Ewca çi erdî bibî nameyê wayîrê heme erdan nuştîbî û nameyê ê zî nuşt bî û qe hayeyê ci te ra çinî bî.

Destpakerdişê serra 1990’î de dewa Licey ra bar kerd bî. Ê serran de wexto zor ro dewayê înan amebî kerdiş ê zî zêy zehf dewijan bar kerd bî, dew bibî veng. Dima ra henî dewijî ageyray bî a, la o nêageyra bî a û enî bajarê pîlî de bi ca bîbî, torinê ci zî etiya de amebî dinya. Tam bibî 31 serre ke qe nêşîbî dew û enka erdê dewe sero bibî bela. Û ene joy ser şewey xo qereqolê serde de derbas kerd bî. Wexto ke sawcî ra va “Tam bî 31 serrî yo ez nêşîya dewe û çi bîyo, çi nêbîyo ez nêzana” sawcî qanih bî.

Wexto berê qereqolî ra kewt teber hetêk ra kêfê ci amebî ke amebî veredayiş, heto bîn ra xemgîn bî ke polîsê şanî heşê ci berdebî, heto bîn ra zî hêrsbîyaye bî û xo bi xo vatêne: “Ene çi qedera ke erdê ma bi ti awayî ma ra fek vera nêdano…” Û dima ra wexto ke pê hesîya, “Goreyê qanûnî ra gere qeybî îfadeyan jo şewêk qereqol de nêmano, îfade bibo zî serê sibayî eşkeno şêro îfade bido”, tewr zehf qehir bî, nêzana vajo çi. Bi ofînî qutî titûnê xo vete, cixarayê xo pêça…

Wêne Selmet Guler