Ziwan, kamîya şaran, ziwan yewîn şahido ganî yê estbîyişê şaran o. Şarîy bi ziwanê xo est ê. Ney estbîyişî rê zî, ziwan şahidîye keno. Ke ziwan çinê bi, şarîy zî çinê benê. Sergoyê tarîxî, bi şaranê ke bi sebebê vînîkerdişê ziwanê xo çinê bîyê, dekerde yo. Na raştîye hetê herkesî ra yena zanayene û hewce nêkeno ke merdim, zafêrî di na mijare de şîretan bikero zî.
Meselaya min, di nêy rocêy peyênan de “kampanyaya dersanê weçinayeyan a”, ke kewta rojdema şarê vakûrî. Mijare amîya astêka winayine ke, bîya xeta welatpawêrî û îxanetî. Medyaya dîjîtale ser ra, çeteleyê kamco dibistana kamco bajarî de, çend domanan dersa kurdî weçînaya, yenê waştene û barrekerdene
Şoreşgeranê “facebooke” ra kesêke, ke nêwazena nameyê ey vaca, wina nûştbi.
“Min tay rayedaran ra waşt, dibistananê bajarê şima de, çend domanan dersa kurdî weçînaya, min rê binûse la cewab nêdayo min, herhalde seba ke hûmare kemî ya, şerm keno” (rayedarîy zî, zê ke şima texmîn kenê, rayedarê sazîyanê ma yê”.
Heke mesela “şerm” bo, şermo tewir pîl, heqê tewir binkeyîn û gerdûnîyî ziwanê daya xo, zê dersa weçînayîye qebûlkerdiş, waştiş û seba naye kampanîya rodarvistiş o. Heke do kampanîya bêro destpêkerdiş, gere kampanîyaya perwerdeyîya bi kurdî bêro destpêkerdene.
Beno ke tay vacê, şert û mercêy naye çîn yê. O wext, waştişê dersêy weçîneyan zî xo xapênayiş û zê ke min cor de zî vat; verva ziwanê kurdî bêrêzî ya, heqaret o. Şaro kurd, di çar perçeyanê Kurdistanî de, bi bedêlê zaf giranan, tekoşîna azadîya kamîye dano. Heke ziwan kamîyeya se, gere di çarçoveya na tekoşînî de polîtîkay bêrê avervistene û kampanîyay zî di na çarçova de, bêrê destgirotene.
Şarê kurdî serranê 2012-2013 ine de dersêy weçînayey, qebûl nêkerdîy û dibistanîy akerdîy. Bi konseptê şerê îmha û qirkerdişê topyekûnî yê rejîmê faşîstî, kamco polîtîkay defîyay pratîk, hetê herkesî ra yeno zanayene.
Tabelayê bi kurdî zî, kuçeyan ra amey wedartene. Şarê kurdî bi tekoşîna xo ya 6 serrê peyênan, no konseptê îmha û qirkerdişî, têk berd. Rejîmo faşist, ameyo asta riciyayişî û ewro, heme wextan zafêrî hewceyê kurdan o. Di na rewşa tewir zeife ya rejîmê faşistî de, kampanîyaya dersêy weçînayeyan rodarvistiş û zê ke çîyêko zaf baş o, propaganda kerdiş, bi vatişêko tewir şenik, fehmnêkerdişê pêvajo û rewşe yo. Heke do îllah do karêke bêro kerdiş se, wa kampanîyayêka cîddî ya “wa her keyeyêke bibo dibistana kurdî” bêro destpêkerdene.
Her keso ke ney karî ra fehm keno, baş zaneno ke persgiraya ma ya tewir pile asîmîlasîyon/helênayiş nê, otoasîmîlasîyon/xohelênayiş o.
Vakûrê Kurdistanî de, wextê waştişê dersêy weçîneyan rewê ra derbas bîyo. Ma di wext û pêvajoyêka newîye, ke bi bedêlêy zaf giranan ameya bidestvistişî de yê. Propogandaya dersê weçîneyan kerdiş, fehmnêkerdişê nêy bedêlan, fehmnêkerdişê pêvajoye, fehmnêkerdişê rewşa dişmenanê ma yo.
Balkêşîyêka ecêbe zî, sazî, dezge, dorme û kesayetêy ke naye rê verkêşîye, kenê yê. Rûdaw Tv yî ra heta TRT Kurdî, zê ke newe bi rewşe hesîyayê, herkes bîyo heskerê ziwanê kurdî. TRT Şaş, xora qet hewce nêkeno ke merdim behs bikero. Rûdaw Tv, sazîyêka MÎT ê tirke ya û vaşûr, rojava, Şengal û Mexmûre de, xizmetê dewleta tirke û dişmentîya şarê kurdî kena. Rojavayî de vervatoxîya ENKS, ya. La Efrîne de qedexekerdişê ziwanê kurdî û perwerdeyîya bi ziwanê tirkî, nêvînena. Vaşûrî de sîlahê kîmyewî yenê bikarardene la Rûdawe behs nêkena. Şengale yena bombevarankerdene, Rûdaw çepikan pero dana. Heman Rûdawe, Vakûrê Kurdistanî de verkêşî û propogandaya dersê weçînayeyan kena.
Gelo îtîya de şaşîyêke çîn ya?
Tay rayirber û kesayetêy ke xo ra vane nûştox, roşinvîr û sîyasetmedar zî, di bernameyanê înan de, bi zaneyî yan nêzaneyî, ca gene. Şoreşgerêke naye vano; “Heke dişmenê to, pesmanê to dano û propogandaya to keno se, naye de pûştîtîyêke est a”.
Rewşa ziwanê kurdî ya vaşûrî zî, orte de ya. 25 serrîyo dewletêke esta la hema sazîyêka ziwanê kurdî çîn ya. Gelo şima qet hayîdar bîyê ke rogêrayişêko cîddî derheqê ziwanê kurdî de, ameyo kerdene.
Zê vatişê peyênî, dewleta ke şima ci ra dersa weçînayîye wazenê, Şengale ra heta Mexmûr, vaşûrî ra heta rojavayî, polîtîkayanê qirkerdişî, dana ramitene. Şaro kurd verva nêy polîtîkayanê îmha û qirkerdişî, tekoşîna kamîye dano. Tekoşîna kamîye, tekoşîna ziwanî ya. Esasanê na tekoşîne sero, di ziwanî de zî waşteka şarê kurdî dersêy weçînayey nê, perwerdeyîya bi ziwanê kurdî ya.
