Em zarokên vê axê ne ku zanibin xwe bi rehê koka vê darê qayîm pê bigirin; ne şaristanî û ne jî ti hêza wan a globalîzm dê bi me nikaribe ku jiyanê li me bi çilmisîne. Ji lew re em mirovên vê xakê ne, me hêza xwe ji cewhera dîroka vê edîngeriyê hilgirtiye, ji çemên Dicle û Feratê ava wan vexwariye. Binemaliya civakê ma ne li ser vê axê, li kûrahiya gelî û newalên wê, li ser vê rîşê şîn hatiye?

Wer xuyaye ku civaka me êdî ji rewşa heyî, kiryarên dewletê yên li Kurdistanê diqewimin geleke bi hêrs e, acize bi vê yekê nexweş e ku xwe berpirsiyar dibîne û bi xweparastina rewa bersiva tecawizkaran dide. Li hember destdirêjiyên esker, polîs, kontra û cerdevanan xweparstina rewa mafê her jinê ye ku divê zanebûna vê de be. Di vê rewşa aloz û qeyranê de ya rast ew e ku em pêşî girîngî bidin hêza xwe parastin e.

Her çendî dereng jî mabe, ketina ferq û zanabûna xeterî, êrîşên heyî yên ser rûmeta civakê û rastiyên wê dîtin, xwe parstin meriv bi vê helwestê kêyfxweş dibe, ji xwe ya rast jî ev e ku hişmendiya xwe parastinê li gel bîra her ferdê civakê bi pêş bikeve. Zanîn bîra civakê, cihê şanaziyê ye. Civak û jina ku heqîqeta xwe wenda nekiribe, ji niha û şûnde dê nikare bi pergaleke wiha re bimeş e…

Beriya bi çend rojeke sekna gelê Şirnexê ku di kêliyê de helwesta xwe raber kir û dersa  ‘eskerê’ ku heweskir bû destdirêjiyê li jineke bike, bi şêwazê xwe parastinê li hember vê êrîşê helwesta xwe danî. Mêtingeh zanibin ku xelkê vê herêmê ‘we li welatê xwe naxwaz ê’, ji bilî dagirkirin, xirabî, neqencî û talankirina xwezayê, çi fede we higaye vê civakê? Loma jî mêjiyê civakê, vê barbariya kolonyal li ser xwe qebûl nake.

Dewlet bi salan e di nav hewldana ku bajarê Şirnexê, ji sivîlan xalî bike, bajêr  veguhêze  qişlayeke eskerî bi vê boneye ji bo vê xizmet dike. Çi kare çawîşê pispor Zekerya Çelîk, li nav taxên bajêr ê Şirnexê heye? Weke her care ku dikirin vê carê jî walî bi daxuyaniyeke xwest êrîşa tacîzê ya eskerê bi navê Zekeriya Çelîk, bin cilkê bike. Bi daxuyaniyên vik û vala xwest êrîşê manîpile bike û rê li ber tepkiyên civakê û saziyên hiqûqî bigr e. Lê şêniyên Şirnexê bi destwerdana ku kir re rastiya êrîşê dexist holê.

Zihniyeta mêtinger her ku rê li ber darizandina bûyarên destavêtinê yên li Kurdistanê girt, êrîşên destdirêjiyê li ser jinan zêdetir bûn. Ji bo ku bûyerên bi vî ewayî di ragihandinê de cih neyê dayîn polîtîkayek taybet a dewletê ya şerê taybet dixin dewrê.

Bi rastî ev ne cara yekem e ku dewlet li Şirnexê, li ser sûc hatiye girtin; di hilbijartinên xwecihî yên 31’ê Adarê de bi hazaran polîs, esker, mafya û kontra ji bajarên Tirkiyeyê bi balafiran derbasî bajarên Kurdistanê kirin ku li hemberî vîna gelê kurd dengê xwe bidin AKP’ê. Ê yek ji wan bajaran jî, bajarê Şirnexê bû… AKP’ê, bi dengê wan hêzên paravan ên para-milîter şaredariya bajarê Şirnexê xesp kir, desteser kir! Wê çaxê jî gelê Şirnexê helwesta xwe li dijî hilbijêrên “qeyûm” danî û ji dewletê re got, “li hemberî vîna min tu sûc dikî, bêrêziyê dikî.”

Ji şêniyên Şirnexê apê Suleyman Salgucak li ber deriyê dibistanê ji koma esker û polîsan bi wê pirsiyariya dijwar, “bêje, tu kî yî, ji ku hatî” ji zihniyeta barbar hesap pirsî. Bi vê têgihiştine rihê demê, ahenga yekîtiyê ava dike. Bi vê pirse, ne mêtingeh ne jî bindestiyê qebûl dike…

Mînakek din ku di hişê mide cih girtî ya herî bi êş beriya bi çend mehan li Wanê qewimî bû, bi rêya ragihandine bû roj ku zaroka 16 salî rastî destavêtina 40 zilamî hatiye ku di nav de polîs, esker û karmend jî debûn e. Bûyer li naveça Wanê ya Bêgirê qewimî bû. Li ser wê êrîşê ya destavêtina zarokê çima hate girtin sedemên wê tam çi bû nizanim, lê zarok li nava rastê ma, ew bêxwedî, bêkes û kûs mabû! Ji sazî û rêxistinên jinan jî di vê derbarê de ti daxwuyanî nehatin dayîn. Ji malbata zarok jî, ti kesê/î tiştek ne gotin…

Çi dema ku êrîşên tacizê li Kurdistanê dibe rojev waliyên dewletê li ser navê esker û polîsên tecawizkar di kêliyê de daxuyaniya, ‘serxweş bû’, an jî dibêjin, ‘ew ne li ser hişê xwe bû’ didin. Walî, bi van daxuyaniyan xwedî li esker û polîsên tecawizkar derdikeve. Bi xwe aşkera dibêjin ku ew şivanê berdoşan e.

Heta ku xweparastin tinebe, ne negaze ku jiyana azad bi pêş bikeve. Bi xweparastinê jiyan bi ewlehî dibe. Civak jî divê vê rastiyê hîn baştir bibîn e. Ji ber ku her civak, her nifş û her bajar kefîlê xwe û parastina ruhê xwe dike.

Bi bêxemî nêzî meselê bûyîn, hêvî û çareserî pêk nayê. Ev ne dema ku meriv rûne û li êrîşan temaşe bike. Li gorî lîteratura çanda şoreşê, ji bêdengî û bêhelwestiyê re, ‘bê têkoşînî’ tê gotin ku meriv xwe ji bîra ve neke. Di vê der barê de lêkolîn û derxistina zanebûna ji ezmûnên dîrokê, ji kêmasiyên heyî bi temamî hîna jî derbaskirina wan çênebûye. Sînerjî, ti demê ji bêdengiyê, gurnebûye.

Xwe gihandina ruhê dem», bi fêmkirina hêza xwe rêxistinkirine ku ji bo wê helwestên heyî divê tenê bi herêmekî re bi sînor nemînin. Ji bo mezinkirina têkoşînê hincetên me hene û gelek in, ji bo hêza xweparastinê pêdiviyên me hen e. Em jin bêtir dizanin ku li cîhanê dema jin xwe neparêze bi kuştinê re rû bi rû dimîne. Niha dem dema wê ye ku jin li dijî destavêtin, taciz, fihûş, êrîşên qirkirinê û xizaniyê xwe biparêze. Ji ber wê li dijî destdirêjiya ser jinê derketin, hinceta me ya berbelavkirina têkoşînê ye…