Goreyê agahîyê Unescoyî ke girêdayeyê Neteweyanê Yewbîyayeyan a, dinya de 6 hanzar ziwanan ra 2 hanzar û 473 ziwanî binê tahlukeya vinîbiyayîşî de yî. Bi yewna watişê reydi; her di hefte de di yew ziwan vinî benê.

Kurdistan de zî ziwanê ma, zaravayê zazakî binê tahlukeya vinîbiyayîşî de yo.

Unesco, goreyê qisêkerdina ziwanan, kategorîya tahlukeya vinîbiyayîşê ziwanî zî veto werte. Goreyê kategorîya Unesco zazakî tena hetê îxtîyaran ra yeno qiseykerdene, labelê hetê no doman û ciwanan ra nîno qiseykerdene, yan zî ciwan û domanê zazayan ziwanê xo qet nêzanî.

Zazakî, Bakurê Kurdistanî de yanî herêmanê sey Amed, Çewlîg, Elazîz, Dêrsim, Erzîngan, Sêwas, Erzirom, Meletî, Semsur, Bedlîs, Elîh, Gumuşhane, Kayserî û Aksarayî de yeno qiseykerdene. Goreyê tahmînan Bakurê Kurdistan, Tirkîya û Ewropa de 4 ra heya 6 mîlyon merdimî eno ziwanî qisey kenî.  Zazakî bi eno cografyaya hîray û hetê hende zaf merdiman ra yeno qiseykerdene labele rayna zî binê tahlukeya vinîbiyayîşî de yo.

Sebebê eno tabloya ke vecîyaya werte, suc tena qiseynêkerdişê domanan û ciwanan nîyo helbet. Serê zazakî û heme ziwananê bînî yê welatê ma de asîmîlasyon û qetlîyam esto û ziwan hetê dagirkeran ra ameyê asîmîlekerdene. Coka ra sebebo tewr pîl dagirkerî yî.

Dagirkerî çendî zî serê ziwan û kulturê ma de asîmîlasyon virazê zî, ma zî bêsuc nîyê. Ewro ma dekoytî yew şaşîtîya pîl mîyan. Êdî ma vînenê ke dewan de zî zazakî nîno qiseykerdene. jenerasyono newe fek qiseykerdişê ziwanî ra verdêne, ziwanê xo zî nêzanê. Ewro êdî şiwanê ma û berîvanê ma zî fek ziwanê xo ra vera dayî û dest bi qiseykerdişê ziwanê tirkî kerdê. Coka ez rayna wana ke vinîbîyayîşê ziwanê ma tena sucê dagirkeran nîyo.

Heta enka dapîr û bokalê ma eno ziwan qiseykerdê. Ge-ge bibo zî ma eno ziwan eşnawenî û qisey kenî. Êdî wextê înan zî temam beno ê koçê dinyaya bîne kenê.

Eke ê zî koçê dinyaya bîn bikerê, ma do se bikerê!

Enê rojan de hema hema heme sazîyê Kurdan verva êrîşanê dewlata dagirkere de qerarê tekoşînî danê û dest bi hemleyan kenê. Ez zî vana, ma zazayî verva asîmîlekerdişan de qey semedê ziwanê xo yew hemleya wayirvejîyayîşî dest pênêkenê?

Temam dewlete dagirker a û xemê ci nîyo ke zazakî merdo yan zî vinî bîyo. Dewlete dagirker a, labele ma zazayê çi yê?

Eke zazakî nêbo derdê zazayan, nêbeno derdê yew kesî zî. Bêrê ma heme yew qerar bigêrî, heta ke Bapîrê ma hema estê ma înan ra ziwanê xo bonder bibê û ma yewbînan reyde zazakî qisey bikerê û domananê xo bonder bikerê…