Marksîzm nêmyê sedserra 19. ra dima zaf kesî binê tesîrê ci de mendî. Çimke hem felsefeyê xo bîye hem kî wayîr îdeolojî bî.

Marksî vat bî; ‘zaf kesa felsefa xo bîye. La ez bedilnayîşê (vurnayene) dinya dano xo ver. Bitore sîsteme de newe ronî.’ Gore Marksî tarîxê komelî, sinifa ra mucadela nînan ra awan bîya.

Tarîxa netewîya de deme feodalîte ra dima nara kî kapîtalîzm îstîhsal xo de sinifî awan kerd. Feodal îstîhsal û kapîtalîst îstîhsal mabêne înan de diwar çîn o. Jubînî ra durî nîyê. Bineawanî û serawanîya xo modernîte de benî cîya. Sinifê nê pergala (nîzam) gore xo yê.

Netewîya ma de qalê senî sinifa bikîme? Hem şîkîn îme qalê komela feodalîte hem kî qalê komela kapîtalîstîyê bikîme. Sera ser no tahlîl xo ser babet yo.

Netewîya ma giranîya xo komela feodalîte ser yo. No kifşkerdîş ciwîna şarê ma de xo ano ca. Ma heywandarîye û citkarîye kerda. Tarzê ciwînîya şarê ma, kultur û exlaqê ma no tore dewam de bîyo awan. Qalê cite û cobarî de, qalê hêgayan û cuwenî, heywanan û şiwanî û gawanî her û estorî ben o.

Dewan de axayî û şiwanîyeyî û dewijan têhet de ciwîyene. Axa arazî ra dewletî yo. Zaf dewijî bê arazî yê. Şiwaney bê par ê. Axa qet nêxebetîyenê, û alûver de herçîye xo mikem o. No ruwal ra mabenê şiwanî axayî de mucadele esto. No mucadele şiwanî û axayî îdeolojîyê marksîzmî de ca gureto. Ma vajîme peynîya peyenede hetkarê şiwanîyeyî dest na mal û milkê axayî ser. Şiwanî axayî ca vurna. Taba çîye çareser nebeno.

Eger şiwane dest dano ser, mal û milkê axayî keno muşterek dewe mîyan de, ameyoxe rind noro. Mordem tenya bi mal û milk neben o serdest. Otorîte kî lazim o.

Ti vajê dewe mîyan de oyo ke bindest bî, şiwanê tenya yo?

Ez vana balê xo bido cinîyan ser. Çeye şiwanî û çeye axayî û çeye dewijan de kî cinîy bindest e. Û biney otorîteya camerdan de ya.

Marksî û marksîstan halê cinîyan nedî yo. Tim çimey înan sinifî û mal û milkî sero yo.

Vurnayena dinya lazim o, ebe no çim tede nîyaderîme. Vurnayena (bedilîya) bi hêq û huqûqê cinîya çîna uca adalet awa nêbeno. Her komelî de bindestî estê. La cinî bindestêbindestan a.

Azadîya ke cinîy bê pare manena, bêbextîya û zura.

Îtîqatê netewîyan de cinî çeberê estbîyayîşîye. No hard û azmen, dar û ber, çucik û masî, cirm û cîhanî ûsn bi kilmekî çebere estbîyayîşîya.

Makî bergurêtîşa. Makîye rojbîyayîşa. Makîye çebere des û heşt hazarî alemê. Çar anasira de xo dana we. Hard û azmên, awe û adir de esta. Makîye azad ke nêba ruye harda ra qêt çîye azad nebeno.

Bimiro koletî. Biciwîyo azadîya cinîyanê emegdaran ya cîhanî.