Her kes çîke vano, her kes vano vatişê mi. Îhtîmal o zehf tenî te ra biheq ê zî. Îhtîmal o vatişê zehfinan rastê zî. La heqîqetêko bîn esto, ew zî ew e ke bajarê kurdan bê wayîr ê.
Bêrê ma serê nimûney Amedî ra bawnê mesela ra û dimara zî çende vatişanê bînan vacê. Mesela ene wa: Serey 2004’inan ra nat heme şaredarê Amedî enka ya sirgûn de yê, yan zî hepisxane de yê. Û weçînayîşê 14’ê gulaney 2023’nan bi eno awa virazîya.
Ma vernî de bawnê heta enka kam hamebî weçînayişî:
Partîyê kurdan ê legalî 1999 ra nat weçînayişê şaredarîyan de bi ser kunê. 1999 de HADEP bî. HADEP’î Şaredarî Amedî zî tede 37 şaredarî girotî.
Weçînayişê şaredarîyan ê dimay eney, serey 2004’inan de bî. Partî kurdan di 52 şaredarîyan de bi ser kewtî ke Amed zî tede bî. Adarê 2004’inan de Osman Baydemîr qeybî şaredarî Amedî hame weçînayişî.
Baydemîr di adarê 2009’inan de reyna hame weçînayişî; nawey namey partî DTP bî. Baydemîr dimara HDP ra bî mebûs, la der barê cê de deway hamey akerdişî û ew mecbûr rema teberê Tirkîya. Yanê sirgûn bî û enka sirgûn de wo.
Serey 2014’nin de namey partîya kurdan BDP bî û dewrê 100 şaredarîyan girotî. BDP’î sîstemê hemşaredarî ard bî û di enî weçînayişî de Gultan Kişanake û Firat Anli qeybî şaredarî Amedî hamey weçînayişî. 2016 de Kişanak û Anli hamey girotişî. Ê eştî heps. Dimay çendeyke Anli hame veradayişî, la serê ene veradayişî ra çende rocî derbas nêbî reyna biryarê girotişê ê hame dayişî. Helbet Anli nêşî, teslîm nêbî; kew serê rey sirgûnî. Wezîrê Karê Zerî ê Tirkîya kayûm şirawit serê şaredarî Amedî û şaredarîyanê bînîyan ê kurdan.
Serey 2019’inan de kurdan vat, “Ma go reyna şaredarîyan bigîrin” û girotî zî. Nawey zey partî HDPyî meydan de bî û verendamê Şaredarî Amedî Dr. Selçuk Mizrakli û Hulya Alokmen Uyanik bî. Reyna bi ser kewtî. La serê ene yewî ra 5 aşmî derbas nêbî, Wezîrê Karê Zerî ê Tirkîya dest na ro serê şaredarîyan; kayûm şirawit Amed. Û Mizrakli dimara zî Uyanik hamî girotişî.
Erê 2004 ra nat, yanê nizdê 20 serî yo, heme şaredarê hamey weçînayişî ya hamey sirgûnkerdişî, yan jî hamey girotişî. Dinya de nimûneykew aneyîn çinî yo.
Ene nimûne zî nîşanê ma dano ke çiqa karê kurdan zor o. Kurdî go hema zehf bikoy miyanê zor û zehmetî. Qewlê verînan ra, “Ene lêlê wa, lolo zî dimara yena”.
Helbet hikumato ke heta enka nêverdawo ti nefes bigîrê go enka ra pey zî nefesê to biçikno. Kam desthilatdarî ano îkramê to keno? Helbet yew nêkeno. Loma zî HDP yan zî Partîya Çep a Keske, yan zî belkî siba namey ke bîn bo, gere gorey stratejîya newî rê gaman berzo. Erê Amed bê şaredar mendo, erê zehmetî estê, la heto bîn ro zî şar esto. Şar sere nênano ro. Tenî ti gorey şarerî ra hereket bike bes o.
Serey 2024’inan de reyna weçînayişê şaredarîyan esto. Serokê AKP’î û Serokomarê Tirkîya Recep Tayyip Erdoganî şewa ke bi ser kewt (28’ê gulaney 2023) ferman da partîya xwu: “Qeybî weçînayişê 2024’inan enka ra bixebetiyê.” Loma zî karê muxalefetî zî, karê HDP-Partîya Çep a Keske zî rehet nîyo. Gere ana bixebetiyê ke hem bi ser bikoy, hem wayîr ro Amedî veciyê ke reyna bajar bê şaredarî nêmano.
