Ekonomîst û teorîsyeno bolşevîk Nîkolay Buharînî nuştêne ke “Tarîxo şênber tarîxê şîdet û serokerdoxî yo.” Eke cayêkî de dewlete est a, uca de şîdet qetî qewimîyeno. Wayîrê dewlete seba ke xo biseveknê, şîdet şuxilnenê. Vera şaran, pelixîyayoxan, bindestan, cinîyan, domanan, kêmneteweyan şîdet yeno caardane. Yanî yew sinifa serdeste sinifanê bindestan gêna binê bandora xo. Na çarçewa de Lenîn nîya nuseno: “Çiqas ke dewlete est a, azadîye çin a. Gama ke azadîye bibo, dewlete zî do wedarîyo”.
Ewro hem Îsraîl hem zî Tirkîya tarîxê şîdet û serokerdoxîye nusenê. Hem Netanyahu hem zî Erdogan tîran ê. Înan bêrayîrîye kerde, bertîl girewt, dizdîye kerde, heqa şarî werde, azadîya hukmî wedarnaye, her tewr bêusûlîye de ca girewt nika zî seba reyayîşê xo hewcedarê “şerî” yê. Seke zanîyeno Netanyahu serekê Lîkudî yo. Lîkud zî partîya raşte ya radîkal a. Şerê vera Hamasî ra ver derheqê Netanyahuyî de muhakemekerdiş est bî. Goreyê îdîayan Netanyahuyî bertîl girewto, bêrayîrîye kerda û wezîfeyê xo seba menfaetê şexsî gurênayo. Mîsal Bezeq medya seba Netanyahuyî weşan kerdo, ey zî Bezeqî rê avantajo ekonomîk peyda kerdo. Yewna zî mîlyarderê Hollywoodî Arnon Mîlchanî reyde tayê têkilîyî viraştê. Mîlchanî vat ke ey Netanyahuyî rê bi hawayêkê sîstematîkî tayê “dîyarîyê” sey şampanya, pûro, mucewher dayê. Netanyahuyî zî Mîlchanî rê asanîya bacî peyda kerda.
Reformê hukmî
Netanyahuyî sûcê xo zanayêne. Seba ke nêro muhakemekerdene, kerd ke wareyê hukmî de tayê “reforman” bikero. Şarê Îsraîlî vejîya kuçeyan û vera reformê hukmî çalakîyî kerdî. Netanyahuyî û cerganê ci waştêne ke selahîyetê hukmî teng bikerê. Olîgarşî wina yo. Serê her dezgehê pêroyî de serdestîya xo awan keno ke kes ey ra hesab nêperso. Netanyahuyî ewna ke çalakîyî û atmosferê şarî ci rê destûr nêdanê. Desinde bire girewte û vera fîlîstinijan dest pê şerî kerd. Bi kilmî şer seba ey saya ke asmên ra kewte ware bî.
Fîlîstîn de jenosîd
Hema zî rayapêroyî bawer nêkena ke hêrişê Hamasî bê xebera Netanyahuyî qewimîya. Xeylêk pisporî fikrîyenê ke servîsê îstîxbaratî yê Îsraîlî MOSSADî hêrişê Hamasî verde zanayêne. Yanî îxtîmal est o ke îdareyê Netanyahuyî hemverê nê hêrişî hişmendanê tedbîr nêgirewt ke wa dest pê şerî bikero. Nêzdî 8 mengî yo pêkewtişî ramînê. Artêşa Îsraîlî erdê fîlîstînijan de “jenosîd” kerd. Heta nika hema hema 40 hezar fîlîstînijî ameyî qirkerdene. Mîyanê înan de bi hezaran domanî est ê. Vernîya pêro dinya de jenosîd qewimîyeno û bêvengîye est a. Xora serkêşê dinya Amerîka ya. A zî Netanyahuyî asteng nêkena, eksê ci bi nimitkî paştî dana ci. Tarîx nê jenosîdê gonînî sey Jenosîdê Armenîyan û Yahudîyan do binuso. Senî ke bi mîlyonan armenîyî bi destê Dewleta Osmanî û yahudîyî bi destê îdareyê Hîtlerî ameyî qetilkerdene, ewro zî bi hezaran fîlîstinijî raştê jenosîdî yenê. No seba dinyaya “medenî” şerm o. Amerîka û Îsraîl tîya de mesuldar ê. Dinyaya medenî hem vana ke hukmo mîyanneteweyî est o, hem zî nê hukmî nêyana ca. Ganî hêrişê Îsraîlî bêrê astengkerdene. Netanyahu seba ke cuya xo bidomno, hezaran fîlîstinijan qir keno.
Dirîyîya Erdoganî
Seke ma cor de vat, dewlete rêxistinbîyayîşê şîdetî ya. Serekkomarê Tirkîya Erdogan zî mîyanê “qiralîya” xo de şîdetî rêxistin keno. Hetêk ra Netanyahuyî rê “pêşnîyazan” keno, ey şermezar keno, hetekê bînî ra Rojawan, Bakûr û Başûrê Kurdistanî de polîtîkaya qirkere ano ca. Dirîyîye her hucreya îqtîdarê Erdoganî de sey bakterî axme bîya. Hetêk ra jenosîdê fîlîstinijan şermezar keno, hetekê bînî ra teyareyanê leşkerîyan ê Îsraîlî rê sotemenîye roşeno. Gama ke weçînayîşanê herêmkî de rayî vîndî kerdî, bazirganîya bi Îsraîlî teng kerde. Her çî çimanê Erdoganî de “meta” yo. Eke jenosîdê fîlîstînijan Erdoganî rê îqtîdar û menfaet aferneno, paştî dano Îsraîlî. Eke ci ra feyde peyda nêkeno, hemverê Îsraîlî de têgêreno. Pragmatîzm taybetmendîya îqtîdarê Erdoganî yo. Eke ewro tayê hêzê mîyanneteweyî destûr bidê Erdoganî, o wazeno pêro kurdan qir bikero. Yanî xeyalê ey manenê xeyalanê Netanyahuyî. O zî xeyalê jenosîdê kurdan keno. Armancê her dîktator û dizdî jenosîd o. Wina nîjadperestîye gandar keno û paştîya yew nîjadî gêno. Senî ke Hîtlerî nîjadperestîye kerde û paştîya pêro almanan girewte, ewro zî Netanyahu paştîya pêro şarê yahudîyî gêno. Erdogan zî na polîtîka ano ca.
