Serhildana ‘Jin Jiyan Azadî’ ya li Îranê piştî qetilkirina Jîna Emînî bi pêşengiya jinan destpê kir û bi mehan berdewam kir, îro ji bo hemû jinên cîhanê yên li dijî pergala baviksalarî têdikoşin dibe hêvî. Di vê têkoşînê de jinên kurd pêşengiyê dikin. Pergalên mêr serwer ên Îranê bi sedan salane jinên li hemberî xwe weke gefekê dibîne û hemû mafê jinan ji destê wan digirin. Jinên ji Rojhilat û Îranê jî li dijî van rejîmên mêr serwer ên dijminên jinan, ji bo mafên xwe yên siyasî, çandî, civakî aborî timî di nav berxwedanê de bûn. Jinên ku bi rêxistinbûnê têkoşîna xwe mezin kirin ji serdema Riza Pehlewî ya xwest jinan bixe bin kontrolê heyanî rejîma Îlamî ya Molla têkoşîna azadiyê berdewam kirin. Jinên kurd îro sînorê Îranê derbas kirin û di qada cîhanî de têkoşînê xurt dikin.
Tevî van zext, girtin û îşkenceyê jî berxwedana jinên Îran û Rojhilat didome. Ji hemû pêkhateyan jinên ji çar aliyên cîhanê bi dirûşma “Jin Jiyan Azadî” daketin qadan û piştgirî da jinên Îranî yên li hemberî tarîtiyê li ber xwe didin.
Şoreş mezin dibe
Rojnameger Şehlam Muhammedî li ser rewş û têkoşîna jinên kurd ên li Rojhilat nirxandinên girîng kir. Şehlam Muhammedî anî ziman ku sala borî jinan li Rohilat salek bi tevger û têkoşîn derbas kirin û wiha got: “Ji ber ku jinan li Rojhilatê Kurdistanê bi navê “Jin jiyan azadî” dest bi şoreşekê kiribûn, tundî zede bû. Niha jî li ruxmê ku zext û tundiya li ser jinan heye û ew qas jin têne revandin û kuştin jî, tevgerek çalak û germ heye. Niha jî şoreş didome. Ev şoreş bi derfetên cûda û şêweyên cuda didome. Ji 40 salan heta niha Rejîma Îslamê ya Îranê ku hatiye ser kar, her tim zext û tundiya li ser jinan didome.”
Çiqas tundî zêde bibe, têkoşîn jî ew qas xurt dibe
Şehlam Muhammedî, destnîşan kir ku çiqas tundî û astengiya li dijî jinan zêde dibe ew qas jî têkoşîn û hewldana jinan zêde dibe û wiha axivî: “Têkoşîna bi armanca azadiyê didome. Di salên borî de me dît jinan pêngav û qonaşek pir cuda derbas kir. Jin niha dibêjin em êdî rewşa berê qebûl nakin û têkoşîna ‘Jin jiyan azadî’ berdewam bikin.”
Cara yekem bû ku jinan pêşengiya şoreşê kirin
Şehlam Muhameddî li ser nêzîkatiya jinên din a li hemberî têkoşina jinên kurd jî rawestiya û wiha berdewam kir: “Şoreşa Jin Jiyan Azadî ku li Rojhilatê Kurdistanê dest pê kir, pir cûda bû. Dema vê şoreşê dest pê kir, bi taybet jinên Îranê û gelên cûda bertekên pir cûda nîşanî şoreşê dan. Ji ber ku li Rojhilat cara yekem bû li ser navê jinan şoreşekê dest pê kir. Bi dirûşma “Jin Jiyan Azadî dest pê kir. Jinên îranî jî li çar parçeyê Kurdistanê rêxistinên jinên kurd ji bo xwe mînak girtin. Piştî şoreşa jinan derbasî bajarên din ên Îranê bûn, lêkolîna wan li ser têkoşîna jinên Rojava û Başûrê Kurdistanê pêş ket. Bandora wan li ser jinên Bakurê Kurdistanê pêk hat. Jinên Îranî jî pir tev li vê şoreşê bûn û niha pir cuda li meseleyê dinerin. Projeya ‘Jin Jiyan Azadî’ li Rojhilat û Bakurê Kurdistanê dest pê kiriye. Jinên Belûc û Jinên Ereb vê têkoşînê ji bo xwe wekî mînak dibînin. Jinên Îranî jî xwe bi Şêwe û rêbazê bi rêxistin dikin. Jinên ji rêxistin û tevgerên cûda bi Tejar re hevdîtinan dikin. Dixwazin jinên kurd, têkoşîna jinên kurd û rêxistinên kurd nas bikin û têkoşîna wan ferê bibin.”
Jinên kurd ji bo xwe dikin mînak
Rojnameger Şehlam Muhammedî da zanîn ku çiqas şer û tundî li ser jinan zêde bûye, têkoşîn, berxwedan û xwe rêxistinkirina jinan jî ew qas zêde bûye û wiha pêde çû: “ Berê têkoşîna jinên Îranî tekakesî bû. Şexsê bû. Ne bi rêxistinî bû. Lê bi şoreşa jinên kurd ku li Rojhilat pêş xist, jinan xwe bi rêxistin kirin û têkoşîna xwe bi rêxistin kirin. Dîtin ku li aliyê kurdan jinan xwe bi rêxistin kirine û xwe amade kirine. Tev li xebatan dibin. Dixwazin jinên kurd ji bo xwe bikin mînak. Eger îro li Rojhilat têkoşîna jinan pêş dikeve, bi pêşengiya jinên kurd pêş dikeve. Jinên çalakger ên din jî dibêjin ‘eger îro li Îranê şoreşek heye, ew jî bi xêra jinên kurd e. Ew bi pêşengiya jinên kurd e. Ew bi dirûşmeya “Jin jiyan azadî ye.”
Felsefeya Rêber Apo êdî cîhanî bûye
Şehlam Muhammedî anî ziman ku dema ew dibêjin bi felsefeya ‘Jin jiyan azadî’ jinên kurd pêşengtiya vê şoreşê dikin û wiha lê zêde kir: “Vê felsefeyê li Rojhilatê Kurdistanê û li tevahiya Îranê bandora xwe ya herî mezin kiriye. Ev felsefe jî felsefeya Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan e. Em dibînin ku ev felsefe êdî cîhanî bûye. Ji ber vê felsefeyê bandara xwe li ser jinên rojhilat û Îranê kirine, ev şoreş bi navê ‘Jin jiyan azadî’ hatiye bi nav kirin. Îro bi pêşengiya vê felsefeyê li Îranê û li Rojhilatê Kurdistanê şoreş pêş dikeve. Ev felsefe ji bo gelê bindest bûye mînaka têkoşînê.”
Rojnameger Şehlam Muhammedî bilev kir ku dema ew li pêngava ku li Bakurê Kurdistanê hatiye destpêkirin dinerin, pêngavek pir mezin e û bandora wê pir zêde ye û got: “Daxwaza wan daxwazek pir rewa û mirovî ye û bandora wê li ser Rojhilata Navîn heye. Teqez divê jinên Rojhilatê Kurdistanê jî li vê xwestekê xwedî derkevin. Li Rojhilat jin dixwazin çalak tev bigerin. Lê ji ber zext û tundiya rejîmê, jin li dervê welat çalakiyên xwe pêşdiwin. Derfet tune jin li Rojhilat zêde bi girseyî xebatê bimeşînin. Li cihên cûdaû bi şêwasên cuda jin li çalakiya “Jin Jiyan Azadî” xwedî derdikevin. Li derveyî welat xebat bi rêbaz û rengên cuda tên meşandin. KJAR wekî rêxistinek jinan a herî xurt li Îranê û Rojhilatê Kurdistanê têkoşîna xwe didomîne.”
Jinên kurd dîplomasiyek xurt dimeşînin
Şehlam Muhamedî bal kişand ser xebatên dîplomasiyê û wiha bi dawî kir: “Di qada dîplomasiyê de KJAR û bi tevahî rêxistinên jinên kurd li dervê welat dîplomasiyek pir xurt dimeşînin. Bi taybet di xebata dîplomasî de bi jinên afganî, ereb û faris re xebatek xurt tê meşandin. Lê ev xebat tenê bi çend welatan re bi sînor namînin. Di asta ewropa jî xebatên dîplomasî tê meşandin. Mînak wekî Zeynep Celaliyan wekî zindaniyek kurd berê zêde nedihat naskirin. Lê îro hemû rêxistinên mafên mirovan ên derve nas dikin û li têkoşîna wê xwedî derdikevin. Ev nîşan dide ku jinên kurd li derve dikarin dîplomasiyek xurt bidin meşandin û dikarin di asta cîhanê de xwe bidin naskirin.”
