Her ke şino teda û qedexeyê vera ziwanê kurdî zêdîyenê. Kulturê kurdî, ziwanê kurdî û heta deyîrê kurdî daxî yenê qedexekerdene. Şar bi polîtîkaya asîmîlasyonî yeno çinîkerdene û dewlete cehd kena ke bi nê polîtîkayan şaro qedîm kurdan herra ci Mezopotamya ra çinî bikera. Bitaybetî serranê peyênan de vera ziwan û kulturê kurdan bi destê qeyûman polîtîkaya jenosîdî ameye caardene. Her şaristanê Kurdistanî de ziwanê kurdî ame qedexekerdene. Mîsal zarokistanî qefilîyayî. Xeylêk şaredarîyan de tabelayê ke bi kurdî nusîyayî, ameyî wedarnayene. Konserê ke hetê hunermendanê kurdan ra dîyayî çend reyî ameyî qedexekerdene. Her ca de tirkperestîye yena ferzkerdene. Îqtîdarê AKP-MHPyî agêra ver bi serranê faşîzmê alaturkayî.
Na babete de semedê wayîrvejîyayîş û ciwîyayîşê ziwan û kulturê kurdî xeylê dezgehî vera qedexe û qefilnayîşê bi KHKyan bê mabên xebetîyenê. Înan ra yew zî Komeleya Ziman û Çandê ya Arî (ARÎ-DER) ya. ARÎ-DERî xeylê wendekarî mezun kerdî û bi xeylê wendekaran reyde zî xebatê ziwan û kulturî rayîr beno. Komele semedê wayîrvejîyayîş û vilabîyayîşî cehd kena ke astengî û caardişê serê ziwanî raşte ra wedarna.
Hemsereka Komeleya Ziman û Çandê ya Arî (ARÎ-DER) ya Êlihî Elîf Kivircike derheqê babete de rojnameyê ma rê qisey kerd.
Atolyeyê ziwan û kulturî
Kivircike qiseykerdişê xo de dîyar kerd de Komeleya Cigêrayîşê Kulturan û Ziwanî yê Arî têkoşînê ziwan û kulturî de xebatê xo goreyê demanê verênan hîra kerdê û vat: “Şar êdî hîna hîna aktîf xebatan de ca gêno. Ma nê çîyî ra kêfweş î. Awanbîyayîşê komele ra heta nika bê mabên û bi qerardarî xebatanê ma dewam kerd, do timî dewam bikerî. Komele de atolyeyê ziwan û kulturî yenê dayene. Sewbîna muracatê zaravayanê kurdî zî est î ke do demê ameyoxî de semedê înan zî atolye bêro akerdene. Heto bîn de atolyeyê ziwananê xerîban zî dewam keno.”
Seba ma her eser beno findêke
Kivircike da zanayene ke amac û waştişê înan no yo ke her raşteyê cuye de ziwan bêro musnayene û şixulnayene. Kivircike bale ant serê edebîyatê kurdî û vat: “Edebîyatê kurdî qet şik çin o ke cayêkê muhîmî de yo. Vatişê kurdî zafane bi fekkî ameyo vilakerdene û hema zî zerrîya kal, pîr û neslê newî de gandar o û hêvîyan xurt keno. Ma bi eseranê edebîyatkar û roşnvîranê xo yê bêmergan pîl bîyî û ma do timî serê rêça înan de bibê. Ganî ma wayîrvejîyayîşêkê xurtî seba eseranê neweyan zî nîşan bidî ke roje bi roje zêde bibî. Her eser seba ma beno findêke. Wezîfeyî kewenê serê milê her kesî. Ganî ma nê wezîfeyî pîya bivînî û gama hempare bierzî.”
‘Ganî ma bêhêvî nêbî’
Kivircike qiseykerdişê xo yê peyênî de da zanayene ke ziwan semedê netewbîyayîşî çîyo tewr muhîm o û wina pare kerd: “Zîhnîyetê serdest û kolonyalîstan de kerdoxê xirabî timî est î. Vanê; eke semedê mi û menfaetê mi nîyo, wa çinî bo. Her tewir polîtîkayê asîmîlasyonî dewam kenî la têkoşînê ma zî bêmabên dewam keno. No tewirê şerê taybetî ra yo. Bi serran o kesê ke dişmenîya ziwanê kurdî kenî ê bi xo yî. Nê welatî de ziwano ke tewr zêde yeno şixulnayene ziwanê kurdî yo. Karê vernîya ma ra asîyeno ke heta nika ma çi dest fînayo. Bi têkoşînî ma bi dest fînayo û ma do reyna bi têkoşînî dest bifînî. Ganî ma bêhêvî nêbî û destê yewbînan bigêrî. Ganî ma paştî bidî ciwananê xo û înan asîmîlasyonî ra bixelisnî. Ganî ma rayîrê xoaverberdiş, wendiş, zanayîş û fehmî bidî vernîya înan.”
