Di 6’ê Sibata 2023’yan de navende wê Gurgum bi pîleya 7,7 û 7,6 du erdhejên mezin çê bûn. Di van erdhejan da bi deh hezaran welatî jiyana xwe ji dest dan û birîndar bûn. Her wiha bi deh hezaran avahî û berhemên dîrokî hilweşiyan an jî zirarek mezin dîtin. Yek ji berhên dîrokê ku di vê erdhejê de zirar dîtiye jî Sûrên Amedê ye. Lê belê dewlet û desthilata AKP’ê hêj ji bo parastin û restorekirina bermahiyên dîrokî xebatek pêş nexisne. Sûrên Amedê yên ku zirareke mezin dîtiye, tevî 7 meh derbas bûne jî bi têra xwe nayên parastin û sererastkirin. Parlamenterê Partiya Çepên Kesk ê Amedê Osman Cengîz Çandar der barê Sûrên Amedê yên ku di erdhejê de zirar dîtine û nayên restorekirin ji bo Wezîrê Çand û Tûrîzmê Mehmet Nûrî Ersoy bi bersivîne pêşniyazpirsek pêşkeşî Meclisê kir.
Çandar di pêşniyazpirsê de diyar dike ku Sûrên Amedê yên di sala 2015’an de ji aliyê UNESCO’yê ve wekî “Mîrateya Çanda Cîhanê” hatin qeydkirin û dilê bajarê dîrokî ye, di bin xeteriya hilweşandinê de ye. Çandar diyar kir ku di erdhejê de Sûrên Amedê zirareke mezin dîtiye. Çandar got ku bi erdhejê re, li ser sûrên dîrokî; Ji aliyê Komeleya Parastina Mîrateya Çandî û Xwezayî ya Amedê ve hat qeydkirin ku li 30 cihî hilweşîn çêbûne, her wiha li hin cihan kevir ji sûrê hatine xwarê û ev xetera hilweşînê didome. Şaxa Odeya Avahîsazan a Amedê gelek caran hişyarî da ku sûrên bajêr ên dîrokî zirareke mezin dibînin û divê ‘demildest bên sererastkirin’. Çandar van tiştan jî tîne ziman: “Lê mixabin tevî ku 7 meh derbas bûn; Ji bo parastin û temîrkirina Sûrên Amedê yên ku weke ‘Mîrateya Cîhanê’ tên dîtin û bi hezaran dijî, xebateke têrker nehatiye kirin. Dilê Amedê bi qedera rû bi rû hatiye hiştin. Tevî ku ji niha ve îhale ji bo restorekirina sûrên bajêr heye jî ji aliyê Midûriyeta Çavdêrî û Bîrdariyê ya Amedê ya girêdayî Wezareta we ve bi navê “Restorasyona Sûrên Amedê 9 Qonax” îhaleya din hat kirin. Îhaleya navborî bi danûstendina di navbera 3 şîrketên vexwendî de pêk hat û tevî rêjeya daxistina ji sedî 1,6 ya ku nayê qebûlkirin jî; Bi dayîna wê ya ji bo Şîrketa Bisînor a Peymana Avakirinê ya Restorasyonê ya Enqereyê, zirareke cidî ya cemaweriyê çêbû.”
Çandar ev pirs ji wezîr Ersoy pirsîn:
“*Berpirsiyariya we ye ku hûn Sûrên Amedê biparêzin ku yek ji kevintirîn avahiyên dîrokê û Mîrateya Çanda Cîhanê hatiye qebûlkirin û dilê bajarê dîrokî tê dîtin. Di çarçoveya berpirsyariya xwe de, hûn ê tavilê ji bo Sûrên Amedê plana çalakiya awarte bidin destpêkirin?
*Îhaleya ku ji aliyê Midûriyeta Rapirsîn û Bîrdariyê ya Amedê ya girêdayî Wezareta we ve hat kirin û zerareke mezin da cemaweriyê, di çarçoveya zanyariyên we de pêk hat? Ma hûn ê der barê îhaleyê de ku zirarê dide cemaweriyê de lêpirsînê bidin destpêkirin?
*Wezareta we dê hewl bide ku îhaleya navborî betal bike û ji nû ve pêk bîne da ku zirara cemaweriyê telafî bike?
