Xeylê herêmanê Kurdistan û Tirkîya de bi taybetî cayê ke tede kurdî ciwîyenê de seke şarî ser de her tewir polîtîkayê qirkerdişî yenê rayraberdene, xozaye ser de zî nê polîtîkayî yenê caardene. Pê kuleyanê leşkerîyan, nuqtayanê cigêrayîşî û qereqolan herême yena piştene. Dewleta tirke binê nameyê ‘herêma asayîşê taybetî’ de nêverdena merdimî şirê wareyanê daristanan û nê cayan qedexe kena. Ciwanî çarçewa polîtîkayanê şerê taybetî de musîyenê madeyanê tîryakî û şar dîyeno koçkerdene.
Herêmanê Besta, Gabar, Cudî û Cilênimêjî de qirkerdiş, talan û ranto ke xozaye ser de dîyayo destpêkerdene dewam keno. Heta nika herême de cayo ke tede birnayîşê daran nêvirazîyo nêmendo. Karacehenemê Çewlîgî, Dêrsim, qezaya Licê ya Amedî, Cudî û xeylê cayanê bînan de darî yenê birnayene û xoza yena talankerdene. Cayê ke tede qirkerdişê xoza yeno kerdene de dekewtişê herême zî qedexe yo. Nê cayan ra yew zî Koyê Gabarî yo ke berzîya ci hezar û 845 metre yo. Herême bi bahaneya ‘asayîşî’ qedexekerde ya.
Xeylê dewê dormeyê Koyê Gabarî ke tede her tewir nebat û darî resenê, serra 1990î de dewijan ser de cerdevanîye ameye ferzkerdene. Kesê ke qebul nêkerd mecbur mendê ke herême veng bikerî. Dewijê zêdeyê 20 dewan 30 serrî ra zêde yo ke nêeşkenê şêrî dewa xo. Dewijê ke bi desturê walîtîye eşkenê bikewî dewe, raştê her tewir caardişan yenê. Xeylê cayê Gabarî bi cigêrayîşê petrolî ameyê çalekerdene û sereyê gamêke çalêke esta. Herinda daranê ke yenê birnayene de zî qereqol û kuleyî virazîyenê. Hemwelatijê herême her çend ke reaksîyon bimojnî zî herême de her tewir caardişê talankerî dewam keno.
