“Mehmet rocêke verê roce xo tîya ra bixelesne”
No vate vateyê torna mi Roya yo. Roca 17ê teşrîna verêna 2022î de malbata min dir her hîrê tornê mînîkî amebî vînayîşê min ê akerdeyî. Badê ke vînayîş qedîya, hîrê tornê mi ra yew Roya mîyanê berê eywanê vînayîşî yê teberkewtişî de, ez mîyanê berê hetê bînî yê zerrekewtişî de bîya. Verê ke berê asinî yê serdinî rîyê ma de bêrê panayîş, Roya lez kena lewanê ke nana destê xo ya hetê mi ra puf bikero û biresno mi. Roya mîyanê ê berî de mîyanê gardîyanan de ez zî mîyanê berê bînî de mîyanê gardîyanan de ya. Wexto ke gardîyanan berê asinî rîyê ma de girotî, vateyo Roya yo peyin no vate bî.
Qabê ke hevala min a pîrika înan bi nameyê mi xîtabê mi kena, tornê mi zî bi nameyê mi xîtabê mi kenê. Keye de parkan de ez hevalê înan ê kayî ya, qabê ke ez her tim fîna hevalê înan înan dir kay kena, wext o ke veng danê mi fîna ke veng bidê hevalê xo. Loma girotiş û zîndankerdişê mi herî zêde înan kerênenê û înan hêrs kenê. 21 serrî verê joy maya înan mi dima ameye zindan seba vînayîşê min, ewro ê yenê vînayîşê min.
Serra 2001î de menga nîsane de Şirnex de (bi vatişê rojnamevanê namdarî Celal Başlangicî “Şirnak Cumhurîyetî”) ez mamoste ya. Fîna yeno zanayîş ke 1992 de Şirnex de qetlîyam virazîyabî. Nê qetlîyamî ra zaf kesî Şirnex ra remayî. Yê ke mendî ameyî tepesnayîş, ameyî bêvengkerdiş û di binê zilm û zordarî de ameyî eceqnayîş. Fîna ke Şirnex teberê Tirkîya de bî. Qanûn û makeqanûn ewca de derbazdar nêbî. Bi rayberîyêka taybete û bi ray û raybazanê taybetan Şirnex îdare kerdê. Partîyê sîyasî yê legalî nêşikê bikewê Şirnex, sendîqayî nêşikê kedkaran rêxistin bikerê û şaxanê xo akerê. Sazîyê sivîlî yê civakî xo ra qet çinê bîyî. Şirnex de yew vengê muxalîfî rê tehemul çinê bî. Yew vengo muxalîf berz bibo, di ca de o veng yeno birnayîş, yeno tasfîyekerdiş. Merdimî mîyanê roce de yenê remnayîş, benê vînî û cenazeyê înan zî nîno vînayîş. Bi kilmî, di Şirnex de muxalîfbîyayîş û vengvetiş yeno manaya mergî. Fîna ke merdim mergan ra merg biecebno.
Cayêkê winayênî de bi awayêkê adîl û demokratîkî pêkamayîşê weçînayîşan mumkûn nîyo. Di heme weçînayîşan de axa û qewetê paramîlîterî yê dewlete girêdaye yê. Bi hetkarîya yewbînan sindoqan û xebatkaranê sersindoqan gênê binê tahakûmê xo û nêverdenê şar bi îradeyê xo yê azadî raya xo bikarbîyaro. Axa û qewetê paramîlîterî kamcî partî rê ke bixebetîyê, şar mecbûr bimano û raya xo bido a partî. Di weçînayîşanê 1995î de şarçe (belde) ya ke ez tede sey mamosteyî serekê lijneya sindoqe bîya. Axayê dewe serekê dewe û serekkoricîyê eşîra xo yo. Di şarçe de 6 sindoqî estê, yanî ma 6 kesî serekê lijneyanê sindoqan estê. Şewe verê weçînayîşan axayê dewe fina ke çîyêk o zaf normal vaco ma ra vat; weçînayîşê verinî de 4 malbatan vengê xo nêda partîya mi, mi ê dewe ra qewernayî. Keyeyê xo bar kerd û şî. Şima zî raya xo bidê partîya mi, wa yew raye aye ra nêvecîyo.
Ez fina kesê ke bawerî bi demokrasî arda, fina kesê ke û fina mamosteyê ke her roce wendekaranê xo rê qalê heq, hiqûq û edaletî kena. Di weçînayîşê 1995î û yê serê peyra heminan de wexto ke bîya serekê sindoqe û bîya verpersîyarê awanîye (bîna), mi destûr nêda yew kes mudaxaleyê sindoqan û mudaxaleyê şarî bikero. Wexto ke mi destûr nêda ê kesî mudaxale bikerê, her rayan gefî ro mi wendê û vatê: “ma do nê hesabî to ra bipersê.” Hetêk ra ro min gefî wendê, hetêkê bînî ra maxlasê “terorîstî” na ver nameyê mi. Fina sera 70 kurdan ez zî bîya terorîst. Henî nameyê mi bî “mamosteyo terorîst”. Girotişê maxlasê “terorîstî” yeno manaya rîbirîmendişê xirabî û hovîtîya herî giranan.
Di serra 1999î de Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan bi komployêka mîyanê dewletan qefelna ard Tirkîya. Badê ke Ocalan ame Tirkîya, qabê aştî kedêka girde xerc kerde. Bi saya keda ey a aştî di destpêkê serra 2001î pey şer vindert û Tirkîya de nermîyêke virazîyaye. Di na nermî de mîyanê şarê Şirnexî de lebatnayîşêkî dest pê kerd. Vengê muxalefetê civakî hêdî hêdî berz bî. Di destpêkê serra 2001î de partîyanê sîyasîyan ra HADEPî di pêşengîya Resul Sadakî de dest pê xebatan kerd. Di heman wext de sendîqayanê şaxanê KESKî zî dest pê xebatanê akerdişê şaxanê xo kerd. Ma çend mamosteyan qabê akerdişê Egîtîm-Senî dest pê xebatanê xo kerd.
Zîhnîyeto ke bi serran Şirnex de çiman vera dûrî bî û bê qanûn, bê makeqanûn ro goreyê keyfê xo îdare kerd, nê xebatanê civakî rê tehemul nêkerd. Di sere de Resul Sadak û hevalê ey bi komployêkî ameyî binçimkerdiş û kewtî zîndan. Rayberê HADEPî yê navçeyê Silopî ser waştişê fermandarê qereqolî şî qereqol û bî vinî. Înan ra xebere nê ameye girotiş û hema zî vinîbîyaye yê. Wextê hesabvînayîşê “mamosteyê terorîstî” amebî. Serra 1995î ra pey roce bi roce hesabê ci giran bî û sere de xebatanê akerdişê Egîtîm-Senî rê rayberî kerde. Ro goreyê barê ci yê giranî hewce bî komployê ci zî gird û giran bo.
Nuşte do dewam bikero…
