Di cewhera xozaye de xopawitiş çalakîya estbîyayîşî yo û heme ganîyî wayîrê nê mekanîzmayî yê. Ganîyî ke mekanîzmayê înan ê pawitişî çîn o, nêşîkenê estbîyayîşê xo bidomnê, coka mîyanê gerdûn û xoza de heme ganîyî seba estbîyayîşê xo, xo pawenê. No zî çîyo ke rewa yo.

Nimune; gulîy xo bi telî pawenê, merdimî zî bi reaksîyon û bi refleksan xo pawenê. La dewleta Sumeran ra heta sîstemê modernîteya kapîtalîste, hêzêy serdestan her tim hewl day di şexsê cinîyan de nêy mekanîzmayê xopawitişî orte ra wedarê û bîyarê astêka ke komel nêşiko xo bipawo. Verva nêy zîhnîyetê pederşahî, merdimayî her tim xo ver da û estbîyayişê xo pawit. La reyna zî hêrişê ke bi destê camêrdan yenê kerdene, heta roca ma ya ewroyî bi metodanê cîya cîyayî û bi hawayêke hovî yenê domnayene.

Wazenê kurdan çinê bikerê

Di roca ma ya ewroyêne de no zîhnîyeto gemarin o ke estbîyayîşê xo ro ser zilm û zordarî domneno, xo komelanê bindestan ser o dano teber. Tirkîya de hetê dewlet û hemkaranê înan ra verva komelê kurdan di şexsê cinîyan de polîtîkayê qirkerdişî yenê domnayene. Hema vacê her roce bi desan cinîy yenê kiştiş, raştê tecawiz û şîddetî yenê. Tecawizkar û qetilkarê cinîyan zî hetê dewlete ra yenê pawitiş. Dewlete Vakurê Kurdistanî de ciwananê kurdan rê madeyê hişber, fihuş û sixurtî ferz kena. Wazenê nêy çîyê ke exlaqê civake xeribnenê, normalîze bikerê. Bi naye reyde wazenê komel û kulturê kurdan çinê bikerê.

Verva qirkerdişê komelî, bi serkêşîya Rayverê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî îdeolojîyêke seba komelê azadî ameye avervistene. Di encamê na keda fîraze de ciwananê kurdan dest bi tekoşînî kerd û verê xo da koyanê Kurdistanî. Seba pawitişê kamîya xo, şerrê estbîyayîş û çinêbîyayîşî kenê. Her roce verva hêrişê bi sîlehê kîmyewî yê qedexeyî xo ver danê. Heme dinya zî verva na hovîtîya ke yena kerdene bêveng a. Heta ewro civakêk çîn o ke verva sîlehê kîmyewî eşka xo bipawo. La ewladê şarê kurdî verva nê sîlehan û teknîkê averkewteyî bi bawerîyêka girse şerr kenê û kamîya kurde pawenê. Gere ma zî tekoşînê ewladanê kurdanê ke serê koyan de verva dişmenê şarê kurdî şerr kenê berz bikerê û kamîya xo bipawê. Na zî bi avervistişê xopawitişê rewayî beno. Rayverê Şarê Kurdî Abdullah Ocalan pawitişê rewayî zêy prensîbê bingeyin ê cuye biname keno û wina vano: “Komelo ke tede mekanîzmayê xo yê pawitişî çînê bo, kole yo û dîlê ci ameyo girotiş. Her çende ke hêzê pawitişê komelêkî estbo, o komel wina azad beno.”

Şaro kurd vizêr zî estbî, ewro zî esto û do na ra dime zî estbîyayîşê xo bidomno