Ma kewenê serra 39. ya pêvajoye ya ke bi hemleya 15ê Tebaxe ameye destpêkerdene. Hemleya 15ê Tebaxe ya ke bi paradîgmaya Rayver Apoyî û serkêşîya PKKyî ameye destpêkerdene di Kurdistan, Tirkîya, Rojhelato Mîyanên û sîyasetê dinya de bîye sebebê xeylê vurîyayîşan.
Di Kurdistan, Tirkîya û Rojhelatê Mîyanênî de di warê eskerî, sîyasî û civatî de vurîyayîşê pîlî pêk ardî.
4 dewletê ke Kurdistanî de îşxalker ê, verva şarê kurdî se serrî yo polîtîkayanê qirkerdişî danê domnayene. Kamî, çand, welat û erjê kurdan ameyî înkarkerdiş, asîmîlekerdiş. Di sere de dewleta tirke nê çar dewletan bi hemkarî û hetkarîya hêzanê mîyanneteweyan waşt kurdan bi temamî çin bikerê. Dewleta tirke badê qirkerdişanê Qoçgirî, Dêrsim, Şêx Seîd û Zîlanî koyê Araratî de gorêko temsîlî viraşt û ser o nuşt “Kurdistano xeyalî tîya de medfûn o – binerdkerde yo.”
Hemleya 15ê Tebaxe o gor yan mezele perçe kerde û kefen dirrna. Bi nê sebebî, hemleya 15ê Tebaxe zê “roja newerabîyayîşî” yena binamekerdene. Guleyê 15’ê Tebaxe di serre de mezgê şarê kurdî de ame teqnayîş û şaro kurd heşîyar kerd. Dime ra mexsedê dewleta tirke ya ke bi goreyê xo kurdî binerd kerdîbî, di qirika aye de verda.
38 serrê na pêvajoye yê ke bi bedelanê zaf giranan ameyî ewro di Tirkîya, Kurdistan, Rojhelato Mîyanên û sîyasetê dinya de wayîrê cayêkê xususî yê. Dewleta tirke di Rojhelatê Mîyanênî de dewleta tewir averkewte û wayîrê artêşa tewir hêzdare ya NATOyî bîye. Rixmê heme hetkarî û hemkarîya NATOyî nêşika bi gerîlayanê ke bi hemleya 15ê Tebaxe bîyî artêşe reyde şer bikera û ewro di rewşêka zaf xirabe de ya. Dewletê herême, NATO û heme hêzê cîhanî naye vînenê. Ewro zî di 3 perçeyanê Kurdistanî de hetê gerîlayanê Têgêrayîşê Azadîya Kurdistanî ra her roje yena derbkerdene û hem di warê aborî û hem zî sîyasî de ameya têkberdene.
Heke paradîgmaya Rayver Apo û PKKyî nêbîyayêne belkî ewro dewletê bi nameyê Sûrîye û Îraqî çin bîyayêne. PKKyî DAIŞ o ke mîyanê didi aşman de artêşê Îraqî û Sûrîye têk berdî û xîlafetê çeteyan îlan kerd, têk berd. Bi des hezaran çeteyê DAIŞyî ewro di destê HSDyî de yê. Reyna dîzaynê hêzanê cîhanî yê Rojhelatê Mîyanênî do zafêrî rihet bibîyayêne û înan bi goreyê xo do herême dîzayn bikerdêne. PKKyî bi nê têkoşînê xo vernîya ro naye girowte û ewro bi nê hêzan reyde şirîkatîya eskerî keno. Seba ke no hêz wayîrê îradeyê polayî yo, qasê ke nerm bikerê û bi goreyê menfîetanê xo bi kar bîyarê, di mîyanê plan û projeyan de yê. Bi nê sebebî çimanê xo hêrişanê dewleta tirke ra genê û dewleta tirke şîkena bi hawayêkê bêexlaq û bêperwayî sîvîlan qetil bikera, sîlahanê kîmyewîyan bi kar bîyara û axa welatê cîranan de hêrişanê îşgalî pêk bîyara. PKK û bi hemleya “15ê Tebaxe” nê vurîyayîşê eskerî pêk ardî.
PKKyî bi hemleya 15ê Tebaxe di warê civatî de zî bî sebebê vurîyayîşanê ke Kurdistan, Tirkîya û Rojhelatê Mîyanênî de nêameyê xeyalkerdiş. Şaro kurd o ke bi qirkerdiş û polîtîkayanê asîmîlasyonî kamîya xo ra amebî dûrîvistene, kerd şaro tewir polîtîk û birayvistinbîyaye yê herême û dinya. Paradîgmaya Rayver Apoyî, şaranê herême û şaranê bindestan ê dinya rê bî omûdê xelasî. Bi paradîgmaya neteweya demokratîke, Vakur-Rojhelatê Sûrîye de şaran bi pratîkê cuye, têreyde û seypêyî bawer kerd û devist pratîk. Şorişê Rojava yo ke ewro zê gulêke di Rojhelatê Mîyanênî de sere dayo, nimûneyo tewir şênber ê na rewşe yo. Heman pratîk Şingal de zî ame pêkardene. Civatê êzidîyan o ke 73 fermanan ra derbas bî bi na paradîgma wayîrê artêşa xopawitişî bî û êdî êyê ke biwazê şarê êzidî qetil bikerê, gere des dorî bifikrîyê. Hêzanê PDK û Îraqî na bi doran cerebnaye zî.
Çîyêko tewir muhîmo bîn zî paradîgmaya azadîya cinîye ya Rayver Apoyî vernî di Kurdistan û Rojhelatê Mîyanênî de dime ra zî seranserê cîhanî de bîye omûdê azadîya cinîye. Artêşa cinîye awan bîye. Rojavayî ra heta Şingalî, Vakurî ra heta Herêmanê Pawitişî yê Medya û Rojhelatî, cinîyî serkêşîya şerî û şorişî kenê. Artêşa cinîyan Sûrîye û Şingal de çeteyê DAIŞyî têk berdî. Endamê na artêşe bîyî omûdê azadîya merdimayîye. Ewro Rojhelatê Mîyanênî ra heta Ewropa û heta Emrîkaya Latîne cinîyî bi na paradigma perwerde kenê. Xeylê welatanê dinya ra cinî û ciwanî tewrê têkoşînê şarê kurdî benê. Paradîgmaya neteweya demokratîke ya Rayver Apoyî ewro zê alternatîfê modernîteya kapîtalîste yena dîyayîş û hewnê hêzanê cîhanî heremnena.
Hemleya 15ê Tebaxe bîlasebeb zê roja giyanê neweyî zê roja newerabîyayîşî nêna binamekerdene. Nê namekerdişî heq kena. Tena şarê kurdî rê nê heme şaranê bindestan ê dinya rê omûdê xelasî ya. Hemleya 15’ê Tebaxe ro Rayver Apoyî, şehîdan, gerîlayanê azadîye, şarê kurdî û heme şaranê bindestan ê cîhanî fîraz ba.
