12 Aralık, Perşembe - 2024

Gösterilecek bir içerik yok

Qirkerdişê Sêwasî rîpela sîyaye yo

Şaîrî, sanatkarî, nuştoxî, hunermendî seba Festîvalê Pîr Sultan Abdalî şîbî Sêwas. Ê waşt ke tîya de şîîranê xo biwanê, şarî rê zaniştiş bidê, kitabanê xo îmze bikerê. La heramîyanê ke dewleta xo ra paştî girewte destûr nêda. 2ê temmuza 1993î de Otêla Madimakî daye adirî ver û 33 roşnvîrê erjayeyî bi kovîye qir kerdî. Wextê serebûtan de 2 wezîfedarê otêle û 2 hebî zî hêrişkarî merdî.
Mabênê qirkerdeyan de Asim Bezîrcîyo 66 serre tewr kokim bî. Merdimo tewr ciwan Koray Kayayo 12 serre bî. O seba musnayîşê folklorî tewrê festîvalî bîbî. Mîyanê roşnvîranê qirkerdeyan de Nesîmî Çîmen, Hasret Gultekîn, Metîn Altiok, Muhlîs Akarsu, Edîbe Sularî, Asaf Koçak ûsn. estbî.
Key ke qetlîam qewimîya, îqtîdar de serekkomar Suleyman Demîrel û serekwezîre Tansu Çîllere estbî. Hukumatê Çîllere vera qetlîamî tedbîrî qestî nêgirewtî. Nê polîs nê leşkeranê tirkan nê valîyîye vernîya hêrişkaran nêgirewte. Kêmî-zêde 15 hezarî hêrişkarî vernîya otêle de kom bîyî û otêle veşnaye.
Selahîyetdaranê dewleta tirke teyna temaşe kerd. Xora serebûtî ra tepîya serekwezîr Çîllere vatbî ke “Homa razî bo ke şarê ma yo ke teberê otêle de bî zîyan nêdî.” Oncîna serekkomar Suleyman Demîrelî wina îfade kerdbî: “Provokasyono gird esto. Netîceya nê provokasyonî de şar amo sûrkerdene. Hêzanê asayîşî çi ke destê înan de ame kerd.”
Dewlete kerdoxê nê serebûtî ya. Bi serran vergumanî bi destê hukmi ameyî pawitene. Xeylê kiştoxî bêceza mendî.
Nuştox Azîz Nesîn qetlîam ra bi zorîye xelisîyaybî. Ey serebûtî ra dima tayê eşkerayîyî dabî. Nesînî wina vatbî: “Ma 8 saetî zerreyê otêle de mendî. Uca de 60-70 merdimî estbî. Dewlete nê merdimî nêxelisnayî. No şermêko gird o. Key ke ez zerreyê otêle de bî, ez bixo fikrîyayêne ke yew dewlete esta. Ma rê çîyêk nêbeno. Rind- xirabe, yew dewlete esta. Ez fikrîya ke a nê qetlîamî asteng kena û hende tawîz nêdana. La mi şaşîye kerde. Dewlete qirkerdiş asteng nêkerd.”
Mîyanê hunermendanê qirkerdeyan de yew merdimo ciwan estbî. Nameyê xo Hasret Gultekîn bî. Eke no qirkerdiş nêbîyêne, ey hema warê muzîkî de zaf xebatê başî ardêne meydan. Komelê Tirkîya hema zî kilamanê ey bi coşî goşdar keno. Na çarçewa de rojnamegerê PÎRHAyî Rohat Emekçî û Îsmaîl Sîvasli çend rojî verî bi maya Hasret Gultekînî Hace Xanim Gultekîne amebî têhet. Aye ra fikrê ci girewt. Hace Xanima ke dejê lajê xo qet xo vîr ra nêkena wina qisey kerd: “5 kênekan ra dima Hasret ame dinya. Ma hesra lajêkan antêne. Nê semedî ra key ke o bî, ma nameyê ci ‘Hasret’ na pira. Werrekna ma no name nêpiranayêne. Beno ke mi hesra ey nêantêne. Serranê xo yê qijan de hunermendîye kerde. Zêde keye de nêmendêne.”
Hace Xanim Gultekîne arz ziwan ke Hasret verî teyna wayîrê saza şikîyaye ya yektêline bî. Gultekîne wina pare kerd: “O bi saza yektêline xejilîyayêne. Key ke ame 6 serrî, pîyê xo ci rê cura girewte. Pey ra pey pîl bî. Ez hetêk ra xemgîn bîyêne, hetêkê bînî ra seba ey zerreweş bîyêne. Ma vatêne rîyê muzîkî ra perwerdeyê xo taloq mekero. Pîyê ci bi wesayîtê xo o Bahçelîevlerî ra berdêne Lîseya Anatoliya Kadikoyî. Pîrika ey zaf pabesteyê tradîsyonanê xo bîye. Aye waştêne ke domanî wa îtîqatê xo bizanê û xo vîr ra mekerê. Hasret aye ra xeylê çî musa.”
Sey netîce no qirkerdiş tarîxê dewleta tirke de yew pelga sîyaye bîye. Elewîyî û kurdî na dewlete de her tim maruzê polîtîkaya qirkere manenê. La têkoşînê înan dewam keno û peynîye de qetî resenê serkewtişî. Na çarçewa de nê qeseyê Pîr Sultan Abdalî xor vîr ra nêbenê:
Şo rayîrê xo Xizir Paşa
Çerxê to zî yeno şikitene
Hukumdaro ke ti bawer kenî
Roje yena o zî rijîyeno

Qirkerdişê Sêwasî rîpela sîyaye yo

Şaîrî, sanatkarî, nuştoxî, hunermendî seba Festîvalê Pîr Sultan Abdalî şîbî Sêwas. Ê waşt ke tîya de şîîranê xo biwanê, şarî rê zaniştiş bidê, kitabanê xo îmze bikerê. La heramîyanê ke dewleta xo ra paştî girewte destûr nêda. 2ê temmuza 1993î de Otêla Madimakî daye adirî ver û 33 roşnvîrê erjayeyî bi kovîye qir kerdî. Wextê serebûtan de 2 wezîfedarê otêle û 2 hebî zî hêrişkarî merdî.
Mabênê qirkerdeyan de Asim Bezîrcîyo 66 serre tewr kokim bî. Merdimo tewr ciwan Koray Kayayo 12 serre bî. O seba musnayîşê folklorî tewrê festîvalî bîbî. Mîyanê roşnvîranê qirkerdeyan de Nesîmî Çîmen, Hasret Gultekîn, Metîn Altiok, Muhlîs Akarsu, Edîbe Sularî, Asaf Koçak ûsn. estbî.
Key ke qetlîam qewimîya, îqtîdar de serekkomar Suleyman Demîrel û serekwezîre Tansu Çîllere estbî. Hukumatê Çîllere vera qetlîamî tedbîrî qestî nêgirewtî. Nê polîs nê leşkeranê tirkan nê valîyîye vernîya hêrişkaran nêgirewte. Kêmî-zêde 15 hezarî hêrişkarî vernîya otêle de kom bîyî û otêle veşnaye.
Selahîyetdaranê dewleta tirke teyna temaşe kerd. Xora serebûtî ra tepîya serekwezîr Çîllere vatbî ke “Homa razî bo ke şarê ma yo ke teberê otêle de bî zîyan nêdî.” Oncîna serekkomar Suleyman Demîrelî wina îfade kerdbî: “Provokasyono gird esto. Netîceya nê provokasyonî de şar amo sûrkerdene. Hêzanê asayîşî çi ke destê înan de ame kerd.”
Dewlete kerdoxê nê serebûtî ya. Bi serran vergumanî bi destê hukmi ameyî pawitene. Xeylê kiştoxî bêceza mendî.
Nuştox Azîz Nesîn qetlîam ra bi zorîye xelisîyaybî. Ey serebûtî ra dima tayê eşkerayîyî dabî. Nesînî wina vatbî: “Ma 8 saetî zerreyê otêle de mendî. Uca de 60-70 merdimî estbî. Dewlete nê merdimî nêxelisnayî. No şermêko gird o. Key ke ez zerreyê otêle de bî, ez bixo fikrîyayêne ke yew dewlete esta. Ma rê çîyêk nêbeno. Rind- xirabe, yew dewlete esta. Ez fikrîya ke a nê qetlîamî asteng kena û hende tawîz nêdana. La mi şaşîye kerde. Dewlete qirkerdiş asteng nêkerd.”
Mîyanê hunermendanê qirkerdeyan de yew merdimo ciwan estbî. Nameyê xo Hasret Gultekîn bî. Eke no qirkerdiş nêbîyêne, ey hema warê muzîkî de zaf xebatê başî ardêne meydan. Komelê Tirkîya hema zî kilamanê ey bi coşî goşdar keno. Na çarçewa de rojnamegerê PÎRHAyî Rohat Emekçî û Îsmaîl Sîvasli çend rojî verî bi maya Hasret Gultekînî Hace Xanim Gultekîne amebî têhet. Aye ra fikrê ci girewt. Hace Xanima ke dejê lajê xo qet xo vîr ra nêkena wina qisey kerd: “5 kênekan ra dima Hasret ame dinya. Ma hesra lajêkan antêne. Nê semedî ra key ke o bî, ma nameyê ci ‘Hasret’ na pira. Werrekna ma no name nêpiranayêne. Beno ke mi hesra ey nêantêne. Serranê xo yê qijan de hunermendîye kerde. Zêde keye de nêmendêne.”
Hace Xanim Gultekîne arz ziwan ke Hasret verî teyna wayîrê saza şikîyaye ya yektêline bî. Gultekîne wina pare kerd: “O bi saza yektêline xejilîyayêne. Key ke ame 6 serrî, pîyê xo ci rê cura girewte. Pey ra pey pîl bî. Ez hetêk ra xemgîn bîyêne, hetêkê bînî ra seba ey zerreweş bîyêne. Ma vatêne rîyê muzîkî ra perwerdeyê xo taloq mekero. Pîyê ci bi wesayîtê xo o Bahçelîevlerî ra berdêne Lîseya Anatoliya Kadikoyî. Pîrika ey zaf pabesteyê tradîsyonanê xo bîye. Aye waştêne ke domanî wa îtîqatê xo bizanê û xo vîr ra mekerê. Hasret aye ra xeylê çî musa.”
Sey netîce no qirkerdiş tarîxê dewleta tirke de yew pelga sîyaye bîye. Elewîyî û kurdî na dewlete de her tim maruzê polîtîkaya qirkere manenê. La têkoşînê înan dewam keno û peynîye de qetî resenê serkewtişî. Na çarçewa de nê qeseyê Pîr Sultan Abdalî xor vîr ra nêbenê:
Şo rayîrê xo Xizir Paşa
Çerxê to zî yeno şikitene
Hukumdaro ke ti bawer kenî
Roje yena o zî rijîyeno