Demserrî çaraxînî, wûsara piya to zonena ke serra de neweyî dest pêkerda. Dewî ke par gucîke çemê Dîcle de wûsar verwazî kerdî, na wûsar binê awe de mendî
Wûsar kî vat, xoza yene ra xo ser, deyr û dur yeno ra ziwan. Dar û berr beno gewe. Koyî û deştî benê reng bi reng. Boya gul û sosînan her ca cene ra xo ver. Koyan ra ver bi cer laşer kuno dereyan. Vengê qûrqûrikan dewan de beno sanika hewnî. Awa dereyan xo resnena çeman, çem herekîne benê namê bereketî.
Demserrî çaraxînî, wûsara piya to zonena ke serra de neweyî dest pêkerda. Hama no wûsar, serva Heskîf, serva Dola Botan, serva çemê Dîcle wûsare de bîno. Dewî ke par gucîke çemê Dîcle de wûsar verwazî kerdî, na wûsar binê awe de mendî. Mordemî ke gucîke çemê Dîcle de, sew bi sew gos dayî ser sanika hazar serran, nika mûrozînî. Veng û bereketo ke Dîcle axme kerdene, na wûsar jê viren niyo. Tarixî bi hazaran serran. Waxto ke game erzena zerrê na hardî, her ca ra jû sanike yena ra ro. Meymananê xo silayena sanika bi hazarran serran, demê ganî kena. Her jû hetî ra jû sanika de bînî yena ra ziwan. Qehramanî na sanike zafî.
Sanika hazaran serran
Hetê de Heskîf, hetê de çemê Dîcle, hetê de Dola Botan. Waxto ke vejîna jû pûlî ser, xoza to rê yena ra ziwan. Dîcle bi vengê xo ya klaman vana. Asmen jê dûwaxê dola Botan vira rê keno. Şarîstaniyî ganî yenê ra xo ser. Xo, jû reyî de zerrê şaristaniya ganî de vînena. Jû sanika ke ziwan ra ziwan barî biya endî biyê tarix. Dîcle û Firat, sanika hazaran serran, esqê hazaran serran, nika bi bendawana virniya ci ceriya. Rindekiya xo kerdî vîndî.
Serva rantê xo kar ardene
Bendawî tarix de tim serva ca ardena îxtiyacê awe ame virastene ya kî serva awe dayena hegayan. Însonî virniya awe guretena bendawe qişkekî înşa kerdî. Qeyta xoza rê zerar nêdayî. Hama ewro însonî awa ke namê ciwûyayişa serva rantê xo anê kar ardene. Her ke virniya awe guretî, jû tarixa piya xoza û ciwûyayişê însonan kî kerdî xan û xirave. Awa ke însonî gucike ci de tim ciwûyayiş înşa kerdî, nika na ciwûyayiş xirave kerdene ser yena kar ardene.
Medan ra heta Persan…
Heskîf, honde pûk û pûkele ke raverna, heta roza ewroyînî pay ra mend. Mîlat ra avê û dime ra Medan ra heta Persan, heta Asûran xeylê şarîstaniye rê wayiriye kerdo. Raya de muhîm sero ca gureto. Tim cayê xo yê muhîm est bî. Hama endî verê çimanê her kesî de bî xan û xirave. Eskêtî ke bi hazaran însonî tey ca biyî, na şaristaniyî kerdî bi reng bi reng. Coka namê Dîcle biyo namê bereketî. Na seate ra tepiya xeleşiyayiş beno nêbo nêzoneme. Çiyo ke zoneme zaf zerare de pîl dî na hereme.
Dîna de virastena bendawan
Gorê tayî zonayisan yeno vatene ke, dîna de sifte virene bendawe demê Veriya Saziyen de gucikê çemê Nîl de virajiyo. Na bendawa ra awa simitene û awa dayene guretî. Gucîkê Nîl ra dima hetê Çîn de bendawe Tû-Kîang virajiyo. Hetê Hîndîstan de kî bendawê di hazar serran hona kî estî. Hetê pûlanê Wan de gola Tûrna kî demê Ûrartûyan de kemeran ra ardiyo ca. Dîna de virastena bendawan honde gana. Hama şaristaniyî virene xoza rê honde zerar nêdayî, bi bendawana reng û gonî dayî ciwûyayişî. Hama nika bendawî ya kî virniya awan guretene yena namê merdene, yena namê talan, yena namê xan û xirave kerdene, en jede kî yena namê vûrnayisê demografîya. Kewt ke çem estî, ûcayan de şarîstaniya ganî ama ronayene, jû tarix mîras amo roza ewroyîne. Coka ke hukumdarî çim kenê nî cayan. Coka ewro Heskîf û dola Botan, bi na tarixa piya binê awe de rê.
Gûl û sosînî benê vîndî
Bendawe herekiyayişê awe vûrnenî. Tebîat û hawa vûrîna. Tayî deyr û dur, gûl û sosînî ke gorê tayî heremanî, bi bendawana piya benê vîndî, kokê xo yeno. En jede kî zerar danê çimanê awa pakî. Awa binê hardî, rûare nî bendan ra bena vîndî. Hegayî bereketê xo kenê vîndî. Coka na wûsar endî jê wûsaranî bînî niyo. Iyê ke raver şiyê Heskîf, na seate ra tepiya besenêkene jê viren tarix rê sahîdene bikerî. Waxto ke însonî destê xo xoza ra, tarix ra ontî, o waxt ciwûyayiş kî gorê xo beno.
Demê virenî de mordemî kewt ke jû çem esto ya kî jû ca dolanê çemî rê beno ra ûcayan de ciwûye. Bi bendawana pêro no mîrasê tarixî ke binê awan de maneno. Werte honde biyayisî de jû tarix kî Çewlig Solxan de bî talan. No kî naca de vindero.
