Bawerîya îslamî de domanê Îbrahîmî û cinîya ci Sare nêbîyayêne. Îbrahîm wad keno eke Sare ra domanêk ci bibo do domanê xo qurbanê Homayî bikero. Domanêk înan ê bi beno û seba ke ci qurbanê Homayî bikero domanê xo gêno û şono koyêko herêma Morîya. Wexto ke kardî derg keno ke doman bibirno melekêk vendeno Îbrahîmî vano dest pa mede domanî û berano ke kewto mîyanê leman qurban bike. No hedîse ra dima roşan beno Roşanê Qurbanî û domanê Îbrahîmî merg ra xelîsîyeno.
Goreyê bawerîya îslamî Roşanê Qurbanî yena manaya nizdîbîyayîşê Homayî û seba nîyetê Homayî qurbandayîşî. Sewbîna ziwan û kulturan de zî nameyê cîya cîyayî ê roşanî estî. Cayo ke bawerîya îslamî tede biba de roşan zî esto. No roşan de seba ke tewr zêde bize yena birnayene xeylê cayan de sey roşanê bize zî yeno zanayene.
Orf û adetan de roja roşanî serê sibayî lez yeno weriştene, şam yeno hadrekerdene, nimajê roşanî yeno kerdene, zîyaretê goristanan virazîyeno û dima ra şîyayîşê meymanîya merdim û cîranan dest pêkena. Seba zerrîweşîya domanan pere dîyeno û şeker yeno vilakerdene. No roşan de zî tay keyeyan de domanê ke wextêk doman bî û şîyêne arêdayîşê şekeran çinî bî. Dayîk û pî bêrîya domananê xo kerdî. Rewşa xirab oyo ke xeylê merdim estî ke kerrayê mezelê doman ya zî merdimanê înan daxî çînî bî. Na roje de reyna ê tena mendî û ê ke mezelê domananê înan estbî serê mezelî de roşanê domananê xo bimbarek kerdî û ê ke kerrayê mezelê domananê înan daxî çinî bî keyeyê xo de tena mendî û dejê înan na roje de reyna newe bî.
Bawerîya îslamî de manaya Roşanê Qurbanî oyo ke merdimî yewbînan bipersî, şêrî bêrî zîyaretê yewbînan û goristanan de merdeyanê xo zîyaret bikerê. Na roja bimbarek de aştî virazîyena û maben dîyena şerê qilêrinan ê dinya û keyeyê ke mabenê înan de husumet biba na roje de dest pa nêdanê yewbînan. Yanî awêk rijîyena şerî ro û aştî virazîyena. La no roşan de zî wina nêbî. Mana û kerdiş seyyewbînan nîyî. Çîyo ke yeno vatene helal nîyo yeno kerdene.
21ê temmuze de qezaya Meramî ya Konya de grûba nîjadperasta ke 60 kesan ra pê amêyene hêrişê keyeyêkê amedijî ke 20 serrî yo ewja de cuwîyeno kerd û Hakîm Dalî qetil kerd. Nîjadperestî kam bawerî ra benê wa bibî, zerrîya înan timî hêrişkar a û her çiqas ke ê xo rê vajî ma merdimê bawermend î zî înan de bawerî qet çin a. Homa vajo se ê ekse ci kenê la xo reyna zî sey merdime tewr nizdî ê Homayî vînenê. Nîjadperestê hov na roje de zî gonî rijna û bi hawayêko hovane qetlîyam pê ardî.
Zîhnîyeto hovane ê faşîst her cayê dinya de qetlîyamanê hovaneyan pê ano. Ma nê numineyan çeteyanê DAIŞî de dî. Ê çeteyê ke nameyê Homayî vanê û qetlîyamanê hovaneyan pê anê û seba ke tersê xo bikerê zerrîya merdiman dîmenanê hovaneyan weşanayêne, wayîrê eynî zîhnîyetê faşîstî yê. Ê faşîstî wazenê cayo ke tedeyî de tersê xo bikerê zerrîya merdiman. Nameyê nê çeteyan çiqas bibedilîyo zî ê tarîx ra nata qet nêbedelîyayî û merdimê mazlumî nê hovan ra qet nêtersayî û têkoşînê xo ra gamêk apey nêeştî. Çeteyê hov hercayê dinya de seyyewbînan î. Nîjerya de her roje mekteban ra bi seyan domanan remnenê, Sûrîye de doman û cinîyê ke remnenê roşenê, qetil kenê û domananê 8 serreyan reyde zewecîyenê. Tirkîya zî gam bi gam nizdîyê nê hovan bena. Çimkî nê çeteyê hov seba girewtişê destkewteyanê cinîyan û letekerdişê şarê kurdî Tirkîya de yenê perwerdekerdene. Vera kurdan de polîtîkayêk nîjadperestî ke kîn û nefrek kena zerrîya merdiman yena rayraberdene. Bajarê tirkan de kurdî yenê hedefgirewtene. Faşîzm nîjadperestîye ra mird beno. Kurdî her roja Homayî yenê qetilkerdene. Roşan de zî kurdan rê zerrîweşî zêde yeno dîyayene.
Rewşa kurdan û şarê mazlum ê bînan sey ê Îbrahîmî nîya. Senî ke domanê Îbrahîmî mergî ra xelisîya domanê bînî zî werikna bixelesîyayêne û ti dayîk û pî dejê domananê xo nêvînayêne. Dinya dinyayêka bêedalet a. Tay kesan rê cinnet a, la tay kesan rê zî zilm a.
