Erê her kes zano Xoceyê Xasî mewlûd açarnawo kirmanckî, ma qalê ene joy nêkerin. Ma qalê aqilê ê, jiyaney ê, tesîrê ê ro dewrê cê, dewanê dewrê Hezanî (dewey Liceya Amedî) bikerê ke wa baş bêro famkerdişî.
Eno hefte nimûneyke ma esta. Ene nimûne aqilê ê, tesîrê ê ro dewrê xo nîşan dana. Fermo ma dest pa bikerin…
‘Dare ra peye be’
Vanê merdimê ke zehf xeberî dayêne, hema çi biyameyêne fekê cê, bê ke biwezno, bê ke sero bifikirîyo hema vatêne. Re rey dima ra poşman bîne la a poşmanî hendî nêgeyrayêne a. Rojan ra rojekê eno merdimê ma biyo esparê herî, rey xo ra şino. Nêşka ra vano, “Bi telaq ez herî ra peyebî go pîrekey mi bêra veradayîşî.” Erê, ana vano la wexto ke yeno xo ser fam keno ke şaşî kerdo. Ê, pîrekey xo ra zî hez keno. Go seyîn bo? Nêftareno bêro war, çimkî bêro war pîreke şina… Bi saetan serê paştey herî de maneno. Dima ra şino verê melayê dewe ke ci rê fitwayke veco. Melayê dewe ci rê nêbeno çare; şino verê pîlanê dewe, verê moxtarî, la çare çinî yo. Yew te ra vano, “Hezan de Xoceyê Xasî esto. Bibo nêbo, encax o beşko to rê çare bivîno.”
Eno merdim vano “Temam” û verê herê xo şano Hezan. Zehf-tay şino, hendî çende saetî şino, axir reseno Hezan. Keyeyê Xoceyê Xasî perseno, mocnenê ci. Wexto ke reseno verê keyeyî hawneno Xoce çiyan reyde eleqedar beno. Vano:
-Xoce qisûr mawne, ez do to karê to ra bikerî, la meselayêk mi esta. Xêrê xo ti eşkenê hetê mi bikerê?
Xoceyê Xasî verê xo dano ê û vano: Xêr o?
Mêrik vano: Wele hal û mesela anawa, hema çî hameyne mi fek mi vatêne û naweyê çîkew xirab hame fekê mi. Mi va, ‘Bi telaq ez herî ra peyebî go pîrekey mi bêra veradayîş.’ Xêrê xo mi rê çareyke, fitwayke bivîne.
Xoceyê Xasî vano: Mesela ene wa?
Mêrik vano: Erê wele, mesela tenî ene wa.
Xoceyê Xasî vano: Ê ti zî herî ra meye war.
Mêrik vano: Xoce, ez çawey nêrî war, ez do çawey serê herî de vinderî?
Xoceyê Xasî vano: Erê, herî ra mey war. Herî bere verê darêke, serê herî ra şo serê dare. Dare ra bêre war. A çaxî vatişê to betal beno, pîrekey to zî nîna veradayişî. Rast o, ti herî ra niyameyê war, ti dare ra hameyê war.
Mêrik zehf kêfê cê yeno, hema herî beno verê dare, şino serê dare û dare ra yeno war. Mêrikê ma şino destê Xoceyê Xasî û xatir te ra wazeno.
Zey ene joy, zehf çiyê ke Xoceyê Xasî bi aqilê xo cade hel kerdê estê. Ene zî înan ra jo bî.
NOT: Nişteya verî eneyde ma vat bî “Bî 60 sere wefat kerdo” ma şaş nişt bî, rastî cê 70 sereyo.
