Kurdîstan de serekê pawitiş û waştişanê seba Prosesê Aştî û Komelê Demokratikî de “heqo hêvîye” yeno. Raporê Merkezê Cigêrayişanê Sehayî SAMER’î ke aşmanê Çele, Adare, Gulan û Teşrîna Verêne de 16 şaristanan de bi pêvînayîşanê rî bi rîyî amade kerdo de, kesê ke wazenê “heqo hêvîye” bi qanûnî bêro şinasnayîş, aşma Teşrîna Verêne de sey se ra 71,9 ame tesbîtkerdiş.
Eynî raporî dîyar kerd ke proses de waştişê sererastkerdişanê huqûqî-dezgehîyan zêde bîyê û viraştişê bawerîye goreyê uyumê pratîkê îqtîdarî bedilyeno.
Xebata SAMER’î ya bi sernameyê “Çarçewaya Vate û Pratîkanê Domenîyan de Analîzê Cigêrayîşanê Rayê Pêroyî yê ke Herêmanê Rojhelat û Başûrê Rojhelatê Anatolîya de Ameyê Kerdiş”, bingehê xo pêvînayîşanê rî bi rîyan ra gêno ke Çele de 1508, Adare de 1509, Gulan de 1504 û Teşrîna Verêne de 1543 kesan reyde ameyê kerdiş.
Destpêkê referansê xebate zî akerdişê Meclîsî yê 1ê Teşrîna Verêne ya 2024î û dîyarbîyayîşê muneqeşeyanê prosesê çareserîye yê dima vengdayîşê 22ê Teşrîna Verêne ya 2024î sey qeydî ame girewtiş.
Goreyê raporî, wexto ke aşma Adare de kesê ke wazenê “heqo hêvîye” bi qanûnî bêro şinasnayîş se ra 68,9 bi, aşma Teşrîna Verêne de no nisbet berz bi û bi se ra 71,9; eynî wext de waştişanê beşdaran yê sernameyanê huqûqîyan de zî zêdebîyayîş ame dîyene.
Cewabanê persê “Problemê tewr girîng ê Tirkîya çi yo?” de krîzê ekonomîk rêza yewine de mend, la sernameyê meseleya kurdî de vuryayîşê domenî ame dîyene. Cewabê “Meseleya Kurdî” ke aşma Çele de se ra 27,7 bi, Gulane de kewt se ra 16,4, la Teşrîna Verêne de reyna berz bi û bi se ra 21,2. kesê ke vanê “Krîzê ekonomîk” zî Gulane de berz bi û bi se ra 68,9 la Teşrîna Verêne de kêmî bi û bi se ra 59,7.
Persê “Ahengê pratîkê hukmatî” de cewabê nerênîyî aşma Teşrîna Verêne de resayî se ra 47,7. kesê ke eynî persî rê cewabê erênî dayo zî Teşrîna Verêne de sey se ra 25,6 ame pîyayîş. Beşdaran ra se ra 42,9ê ci îfade kerd ke Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî û se ra 40,5ê ci zî îfade kerd ke PKK seba rayîrşîyayîşê prosesî mesulîyetê xo ardo bi ca.
