Cuye mîyon de çîyo ke ma îdare keno, hetayê ma bewlo keno ewnîyayîş maya. Ma senîhewa ewnîyenê cîhan û gerdûn cuya ma zî înehewa cîyet (şekîl) gêno. Merdimon timo waşt ke dormarê ayenî de se beno çinê beno fehm bikerê
.Merdim fikre xo û xo şinasnayîş reydi est o. Înê dehebîn xûsusîyeton xo reydi gonîyonê bînon ra ciya beno. Yew babete ser o fikrîyayîş, cuye sazkerdiş yan zî xo viraştiş xûsusîyetê merdimon î. Merdim inehewa encax eşkeno xo virazo. Averşîyayîşê fikron, sazkerdişê fikron, ewnîyayîşê raştî reydi cuye mîyon de yew sîstem virazîyeno. Çiyê cîyayî tîhet omeyîş reydi rêroye virazenê. Na pêroyê reydi cuye hem menaya xo vênena hem zî rind bena.
Merdim xo şinasnayîş û menaya cuye fehmkerdiş reydi cuye fehm keno. Merdim ke menaya cuye fehm kerde, aye merdim ra ma eşkenê vacê xo zono, xo şinasneno. Çina ra ma înehewa vonê? Çi îdeolojî, paradîgma yan zi fikr beno wa bibo encax cuye mîyon de pratik (fîraze) de ceribîyeno. Raştê aye çi yo înehewa bewlo bena. Fikro ke, îdeolojîya ke yan zî paradîgmaya ke cuye mîyon de îspat nêbîya, şarê mîyon de qebul nêbena. Merdim zî estbîyayîşê xo komel mîyon de fehm keno nê fikron reydi. Nasnameyê ey yê şexsî zî komel mîyon de virazîyeno, aîdîyetê ey zî hîna aver şono. Şexs komel mîyon de înehewa xo virazeno û komel reydi xo yeno. No sebeb ra ma nêeşkenê komel û şexsî yewbînî ra cîya bikerê. Komel û şexsî ser o waxto ke ma yew çiyî qal bikerê, gerek ma bozenê beyntarê ayenî de yew pêroyê est a.
Cuye mîyon de çîyo ke ma îdare keno, hetayê ma bewlo keno ewnîyayîş maya. Ma senîhewa ewnîyenê cîhan û gerdûn cuya ma zî înehewa cîyet (şekîl) gêno. Merdimon timo waşt ke dormarê ayenî de se beno çinê beno fehm bikerê. Heyon dormarê xo fehm kerdo, xo zî fehm kerdo. Tarîx ra heyon ewro zî çîyo ke merdim têger visto nê fikr ê. Nê fikr pîl û hêzonon reydi omeyo na daraxe.
Mîyonê komelî de dehebe fikrî est ê. Fikro yewin mezgê dewlete reydi cîyet beno. Fikro diyin zî gorebê komelî virazîyeno û cîyet beno. Toyê fikrî est ê ke cuye xo rê binge gênê, gorebê averşîyayîşê cuye heme çîyanê xo bewlo kenê yan zî pirsgirekî est ê ke mîyonê cuye de gorebê qeydeyon komel ayenê çareser benê. Hima nê fikron ra teber mîyonê komelî de hîna zafê mezgê dewlete ma şuxulnenê. Ma zafê tesîrê nê mezgî de mendî û monenê. Çina ra? No mezg ponchinzar serrano destonê serdeston reydi verba şaron yeno şuxulnayîş. Fikrê ma, mezgê ma roniştiş û variştişê ma tomo serdeston bewlo kerdo. Çiqas ke ma roje mîyon de ayenî ra çina bonder bîyî, ma aye binge girewta û gorebê aye mezgî cuya xo rê dewam kerdo. Ma ra vato raşt înaya ma zî vato qey raşt vateyê serdeston o. Ma ne vateyonê serdeston ser o fikrîyayî ne zî ma vato inî vateyî raşt nêyê. Mezgê dewlete çina wo? Çina binge gêno. Heme çiyî ra ver hergo çiyî semedê dewlet o. Ti semedê dewlete cuya xo dewam kenî, venî, rakonî û pirayê gênî. Dewlete senîhewa fikrîyena, ti zî gerek sey aye bifikrê. Aye ra teber ti ne eşkenî bifikrî ne eşkenî paye vardê ne zî eşkenî ronişê. Têgêrayîşê to zî no mezg bewlo keno, na hişmendîye reydi ti têgerênê. Gorebê nê fikrî heme çiyî semedê dewlete benê. Yew bingeya na hişmendî ya. Yew zon, yew al yew nasname… Yewêyon ma eşkenê zafê bikerê. Nê derdorî de komel zafê bêqewet kewto. Xora armancê nê mezgî zî bêqewet kewtişê komelî yo. Înehewa yew komel de heme çiyî hene dewlete ra pawenê merdim î. Xopawitiş ra xo mird kerdiş varziş ra heyon perwerde heme çiyî hîne dewlete ra paweno her kes. Komel giron o, heme çi yan fesal fesal şono yan zî kewt aver nêşono. Komel teng bîyo, omeyo tengkerdiş. Komel ke ome tengkerdiş, mergê xo hadre keno. Ma nê ewnîyayîşî cuye mîyon de zafê vênenê yan zî ma zafê verba nê halî yenê. Ma xomê nê halî nêyê. Komel û şexs bi xo nêfikrîyenê. Wazenê ke wa dewlete herînda înan bifikrîyo. Nika komel mîyon de bêhêvîya nê sebebon ra est a, naçarê nê sebebon ra est a. Bingeya nê pirsgirekon de mezgê dewlete est o. Înehewa yew komel de mezg teng bîyo. Komel timo xo hewceyê dewlete vêneno. Estbîyayîşê komelî estbîyayîşê dewlet o. Komel pirsgirekon xo çareserî nêkeno, xo peybestê dewlete vêneno. Gorebê aye zî têgêreno. Komel senîhewa verba nê fikronê dewlete eşkeno vecîyo. Heme çiyan ra ver gerek dewlete ra xo biqerifino. Semedê qerifiyayîşê xo ewnîyo zî gerek yew fikrê neweyî û ewnîyayîşê neweyî awan bikero hem xo de hem zî komel de.
Awankerdişê cuye û komelî îdeolojî û paradîgma reydi beno. Ewnîyayîş hergo komel gorebê xo, komel de aye bîno ra cîya yo. Ma no sebeb ra heme çiyan ra ver gerek komelê xo bişinasnê. Heyon ma komel ma mîyon de nêşinasnê ma nêeşkenê gomonê pîlon bierzê û pirsgirekonê komelî çareser bikerê. Şinasnayîşê komelî şinasnayîşê xo ra vîreno. Ma xo senîhewa şinasnenê. Bonderbeyîş reydi, vendiş reydi, cigêrayîş reydi. Raştîya xo û raştîya komelî fehm kerdiş reydi ma eşkenê encam bigêrê. Beno ke zonayîşê ma keme zî bibo yan zî nîyacon komel nêşko bivêno. Înehewa yew proses de gerek xo newe bikerê nîke ma nêeşkenê proses de aver şîrê yan zî komelî awan bikerê. Eke ma pirsgirekon tomo yew paça ra bigerê dest, ma konê tengasîye. Tengasîye hem fikr hem cuye hem zî pratîk de ma apey bena, komelî apey bena.
Nê prosesî ver xo ti ra pey zî komel awankerdiş o. Xelisîyayîşê komelî û awankerdişê cuya azade encax înehewa mimkîn o. Înehewa ra teber yew rayîr ma nêbeno komelê azadî.
