Zanyarê siyasî yê Amerîkî John Mearsheimer di pirtûka xwe ya sala 2001an de a bi sernavê The Tragedy of Great Power Politics nivîsandiye: “Sîstemên pirqutbî”, ku ji hêla gelek aktorên bihêz ve têne xuyakirin, bi xwezayî ji sîstemên du qutbî bêtir meyldarê pevçûnê ne. Ev ji ber ku hejmareke mezintir ji aktorên bi berjewendiyên reqabetê, ji bo avakirina hevpeymanî û reqabetê diafirîne, ku dibe sedema bêîstîqrarî û zêdebûna pevçûnan.”
Girîng e ku mirov fêm bike ka rêziknameya nû ya cîhanê çawa tê birêvebirin. Yek ji însîyatîfên herî girîng hewldana Dewletên Yekbûyî (DY) ye ku hegemonyaya cîhanî bi afirandina dewletek tampon li herêma Asya-Pasîfîk, bi taybetî bi dayîna vê rolê ji Hindistanê re biparêze. Dewletên Yekbûyî neçar e ku ji ber gelek sedeman, di nav de cihê wê yê erdnîgarî yê stratejîk li Okyanûsa Hindî û hêza wê ya girîng a aborî û leşkerî, xwe bispêre Hindistanê. Bi vî rengî, Hindistan dikare bibe lîstikvanek sereke di parastina aramîya herêmî de, bi hevkarîya DYA ji bo çareserkirina pirsgirêkên ewlehîya herêmî. Di encamê de, lîstika sereke li herêmê di navbera Çîn, Hindistan, Pakistan û DYyê de ye.
Tevî dijwarîyan, DYAyê hewl dide serdestîya xwe biparêze. Fikarên li ser derketina hêzên nû, bi taybetî Çînê, bûne sedem ku DYAyê hewl bide hêza xwe ya aborî û leşkerî biparêze, têkilî û hevpeymanên dîplomatîk xurt bike û îdeolojiyên ku piştgiriyê didin serokatiya wê biafirîne. Lê, Washington êdî di navenda pergala cîhanî ya heyî de nîne. Hegemonyaya wê ji hêla welatên din ve hatiye şikandin û pergala cîhanî piralîtir bûye. DYA divê niha xwe li gorî şert û mercên heyî xwe biguncîne. Armanca sereke ya DYAyê di cîhaneke pirqûtbî de ew e ku bandor û berjewendiyên Washingtonê serdest bimînin. Ev tê wateya parastina serdestiya Amerîkayê, garantîkirina aramiyê li deverên sereke û pêşîgirtina li derketina holê ya hêzên nû yên super.
DYA niha hewl dide ku “Amerîkayê Dîsa Mezin Bike” ne tenê ji bo ku bijî, lê di heman demê de serdestiya xwe jî biparêze. Ew hewl dide ku bi rêbazên tarî kontrola pergala cîhanê ya heyî ji nû ve bi dest bixe û hegemonyaya xwe li herêma Asya-Pasîfîkê bi baregeha Hindistanê biparêze. Armanca wê ew e ku rê li ber bilindbûna Çînê wekî hêzek derketî bigire. Hindistan tevlî hevpeymaniya Çaralî ya Avusturalya, Hindistan, Japonya û DYAyê bûye da ku herêmek Hind-Pasîfîk a vekirî, aram û geş pêş bixe. Ev hevpeymanî DY û Hindistanê di warê bazirganî û têkiliyên leşkerî de nêzîkî hev dike.
DYA bawer dike ku Hindistan dikare wekî astengiyek li hember berfirehbûna Çînê li herêmê, bi taybetî li Deryaya Başûrê Çînê û Deryaya Java, tevbigere. Wekî hevkarê stratejîk ê DYA, Hindistan beşdarî kontrolkirina berfirehbûna Çînê û misogerkirina parastina berjewendiyên herêmî yên DYAyê dibe. Wekî din, Hindistan piştgirî dide polîtîkayên herêmî yên DYAyê, bi taybetî yên ku azadiya seyrûseferê li Deryaya Başûrê Çînê û dadperwerîyê di pergala aborî ya navneteweyî de pêş dixin. Bi alîkariya Hindistanê, Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê dikarin bi bandortir li dijî serdestiya Çînê rawestin. Hindistan di heman demê de hevalbendê Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê ye di misogerkirina aramiya cîhanî de ye. Hevkariya DYA-Hindistanê dibe alîkar ku li dijî pirsgirêkên cîhanî, di nav de terorîzm, guherîna avhewayê û nexweşiyên kujer şer bike. Bi vê yekê, ew potansiyela hevalbendiyek nêzîktir di navbera her du welatan de li ser navê berjewendiyên neteweyî zêde dike.
Ji ber wê ne ecêb e ku DYA hewl dide şerekî wekaletî di navbera Çîn û Hindistanê û di navbera Hindistan û Pakistanê de bide destpêkirin da ku li dijî hegemonyaya Çînê di rêveberiya cîhanî de derkeve. Her welatek di pergala pirqatî ya îroyîn de, ku ne li ser yek eksena navendî ye, armanca xwe heye. Çîn di hewldanên xwe yên ji bo dijberiya Hindistanê wekî hevalbendek DY de piştgiriya Pakistanê dike. Ji aliyê xwe ve, DYA Hindistanê wekî baregehek bikar tîne da ku serdestiya Çînê li Asyayê sînordar bike. Di heman demê de, Hindistan û Pakistan di hilbijartina tevgerên xwe yên navneteweyî û rêya siyaseta derve de bi giranî ji hêla berjewendiyên xwe ve têne rêve kirin. Ne tesaduf e ku Hindistan jî teknolojiya Rûsyayê bikar tîne. Her weha di vê navberê de, Pakistan hêjî berdewam dike ku xwe bispêre teknolojiya Amerîkî û Tirkiyê.
