Merkezê Pêroyî yê Komela Heqanê Merdiman (ÎHD) konferansê bi sloganê “Rayîro ke şono Azadîye: Vîr û Edalet o” organîze kerd. ÎHD’yî Otêlê Mîtannîa keyeyê esker û gerîlayan ardê têhet. Komela 78an ra Xidir Karataş û îdarekerê ÎHD’yî Yakup Guvenî rojnameyê marê qiseyî kerd.

Îdarekarê ÎHD’yî Yakup Guvenî seba konferansî wina vat: “Ma sey Komeleyê Heqanê Merdiman, 21-22yê Hezîrane de Konferansê “Seba Rayîrê Aştî: Vîr û Edalet” viraşt. Çend aşmî yo ke komelî mîyan de, hêvîya aştî virazîyaya. Bi taybetî qerarê fesihkerdişê PKK’yî ra nat, na hêvî hîna zêde bîya. 41 serrî yo ke mabenê dewlete û PKK’yî de şerêk dewam kerd. No şer de bi des hezaran merdimî ameyê kiştiş. Hem çekdaran hem sivîlan dinyaya xo bedilnaya. Bi hezaran dewî ameyê veşnayîş. Bi se hezaran însanî mecbûrê koçî kerdê. Cînayêtê ke ‘faîlê înan nedîyar ê’ ameyê meydan, bi bombayan însanê ke hetê nê şerî nîyê, qijan ra hetanî pîlan merdê, tebîet talan bî, bajarî wêran bîy. Hem hetê kurdan ra hem zî hetê tirkan ra bi milyonan merdimî binê têsîrê şerî de mendê.”

Aştî, teyna bi qedînayîşê şerî, awan nêbena

Yakup Guvenî wina domna: “Nê şerî komelan mîyan de, yew rewşa travmatîke arda meydan. Ganî ma verî nê travmayanê xo çareser bikerê, xo weş bikerê û mabênê yewbînande hisûmetê xo biqedînê. Komelî ancax no hewa bieşkê aştîyêka komelkî awan bikerê. Aştî, teyna bi qedînayîşê şerî, awan nêbena. Ganî netîceyê şerî, sebebê şerî zî wedarîyo. Ma zî sey Komeleyê Heqanê Merdiman, ma waşt ke, wa mexdûrê nê şerî bêrê têhet û wa bizanê ke bi tena nîyê, her di hetan ra zî mexdûrîyetî estê û heme dejî manenê yewbînan. No program de meqsedê ma, “Kam heqdar o, kam neheq o nîyo.” Meqsedê ma, no bi ke wa her di hetan ra însanî bivînê ke, feydeyê nê şerî kesî rê çin o, nê însanî hîsîyatê yewbînan fehm bikerê û destê xo yewbînan rê derg bikerê. No het ra zî programê ma zaf serkewte bî. Merdimê ke mexdûrê nê şerî bî û ameybê konferansa ma, pêrûn bi vengêko berz va ke; ‘ma êdî şer nêwazenê, ma ewladê xo dayê, êdî wa sewbîna dayîkî ewladanê xo vîndî nêkerê.”

‘Mesûlîyet keweno milê dewlete ser’

Yakup Guvenî wina peynîya vatena xo arde: “Tîya ra pey zî bitaybetî mesûlîyet keweno milê dewlete ser. Seba ke aştîyêka komelkî û mende awan bibo, ganî dewlete û îqtîdaro sîyasî gamanê qanûnîyan bierzo. Ganî qanûnê esasî de bedilnayîşan bikerê û sebebanê nê şerî zî wedarê.

Ma zanê ke hema rayîrêko derg vernîya ma de yo. Karê ma û mesûlîyetîya ma zêde ya. Heta aştîyêka komelkî bivirazîye, semedo ke heme mexdûrîyetîyê ke heta ewro ameyê meydan wedarîyê, ma do sey Komeleyê Heqanê Merdiman xebatanê xo bidê dewamkerdene.”

‘Ganî dewlete nê heqîqetan qebûl bikero û hesab bido’

Komela 78an ra Xidir Karataşî zî konferansî ser wina qisey kerd: “No proses zaf muhîm o. Bi vengdayîşê birêz Abdullah Ocalanî ra dima mesûlîyet keweno milê heme kesan ser. Birêz Ocalanî vengdayîşê xo kerd. Nê vengdayîşî ser PKK’yî kongreya xo viraşte û xo fesih kerd. Nika ganî dewlete gaman bierza. Nê prosesî ra dewlete vana ‘Tirkîyaya Bê Terore’, no ziwan ziwanêko negatîf o. Hetêkî ra ino proses esto, heto bîn ra hêrişê dewlete dewam keno.”

 ‘Ganî şar zî daxîlê nê xebatan bibo’

Xidir Karataşî wina domna: “Ganî ÎHD dewlete ra vajo ke, ‘mesûlîyetîya xo bîyarê ca.’ Seba ke proses bi selametî bireso peynî, ganî tayê gamî bêrê eştene. Ganî êyê ke bi KHK’yan îxrac bîyê, ganî îade bibê. Bi hezar ra zafêr dewî ameyê vengkerdiş. Ganî zerarî tezmîn bibê û rayîrê agêrayîşan abibê.  Ganî kiştişê vera cinîyan bêrê qêdînayîş. Ganî goreyê qanûnan, welatijan mîyande, seypêyî bêra viraştiş. Û ganî ziwanê kurdkî bigîro binê temînatî.”

Xidir Karataşî peynîya vatena xo wina arde: “Awanbîyayîşê Komare ra nat, zaf dejî ameyê meydan. Ganî dewlete nê heqîqetan qebûl bikera û hesab bida û ganî xebata ma şarî mîyan de bo û şar zî daxilê nê xebatan bibo.”