Neteweperwerî konseptêko zaf avzêl û hîra yo, eynî wext de zî fikr û bawerîyêka dewrê modernî ya. Rojanê ma yê ewroyênan de neteweperwerî heme cayanê dinya de sey îdeolojîyêko bihêz vila bîya.

Hişmendîya neteweyî

Semedo ke dehkereyê neteweperwerîye, dehkereyêko hîra yo pênaskerdişêkê ci yê bewlî çînî yo. Konseptê neteweperwerîye seserra 19. de Ewropa de vejîya meydan û dima mîyanê şaran de cande bî. Raşta ci tesîrê konseptê neteweperwerîye şar û komelan ser o zaf giran û hîra yo, coka badê vilabîyayîşê hişmendîya neteweyî Ewropa de zaf netewe-dewletî awan bîyê. Xora semedê şaranê bindestan armanco bingeyîn ê hişmendîya neteweyî awankerdişê netewe-dewlete yo û semedê şaranê serdestan zî bihêzkerdiş, averberdiş û pawitişê sînoran ê dewlete yê. Seserre verê cû gama ke împaratorîya Osmanîyan rijîyaye, herinda ey de bi desan dewletî awan bîyê. Nifusê zafaneyê ê dewletanê ke awan bîyê, yê kurdan ra kêmî bîyî la semedo ke o çax mîyanê ma kurdan de hişmendîya neteweyî çinê bîye, pîlanê ma zî nêeşkayî sey şaranê bînan netewe-dewleta xo (Kurdîstan) awan bikerê. Coka ra zî seserra peyêne de şar û welatê ma bi jenosîd û qirkerdişan reyde zaf rî bi rî mendê.

Azadbîyayîşê Kurdîstanî

Îdeolojîya neteweperwerîye hîmên bingeyîn ser o awan bena. Neteweperwerî cîyayîyê ke mîyanê komelî de est ê meydan ra wedarnena û mîyanê heme sinifanê komelî de hişmendîyêka bihêze virazeno. Û reyna peymeya nê fikrî ya tewr avzêle sazkerdişê ziwanêko standard û awankerdişê kulturêkê hemparî yo. Komel û şarê ke hişmendîya neteweyî înan dir çinê bê nêeşkenê xo û estbîyayîşê xo bipawê.

Komelêko modern û azad

Ma kurdî zî bi sey serrano hega û hardê xo ser o bindest ê û roc bi roc zî ercanê xo yê neteweyî vîndî kenê, ena ray seba ke ma zî bibê komelêko modern û azad, ganî ma bi wirdî destanê xo hişmendîya neteweyî bigêrî û seba ke na hişmendî mîyanê şarî de vila bibo û bihêz bibo, ma bixebitê. Çimkî heme cayanê dinya de nasnameyo neteweyî heme nasnameyanê bînan ser o ca gêno. Aye semed ra ganî hizb, partî û rêxistinê ma hişmendîya neteweyî her çîyê ser o bigêrê û seba berzkerdişê na hişmendîye bi şewe û roce bixebitê. Eke ma sey şar û komel mîyanê xo de hişmendîyêka neteweyî awan bikerê û na hişmendîye her çîyê ser o bigêrî o çax yew nêeşkeno welatê ma rê îxanet zî bikero. Yanê eke ma kurdî zî wazenê xo û estbîyayîşê xo bipawê û mîyanê komelanê dinya de ca bigêrê û ardê xo ser mîyanê ewlehîye de biciwîyê, ganî hişmendîyêka ma ya neteweyî bibo, seke ma sere de zî vat, şarê ke dormeyê na hişmendîye de kom benê, resenê heqanê xo yê neteweyîyan.

Semedê sey şaranê ma yê bindestan, hişmendîya neteweyî ra vêşêr heme rayîrê bînî yê sey birayîya şaran xelet ê, coka ra ganî ma xo bi nê fikran çewt mexapênê. Hêvî û waştişê mi oyo ke mîyanê şar û komelê ma de zî hişmendîya neteweyî vêşî bibo û ma zî biresê azadîya (Kurdîstan) xo.