Netewe-dewletî şer û şîdetî reyde estbîyayîşê xo domnenê. Eke aştîye bibo, peynîya înan yena. Coka ê plananê binkoran kenê û mîyanê komelî de “polarîzasyon” virazenê. Netewe-dewleta tirke zî destpêk ra heta nika hêrişkar, şerperest û cezzar a. Destpêk ra heta nika aye waşt ke bi zorbazî yew nasnameyî awanbikero. Seba serdestîya yew nasname û ziwanî her çî kerd: tirkperestîye dekerde mîyanê qanûnê bingeyî, kêmneteweyîyê bînî bêstatu veradayî û welatanê bînan reyde zî peymanî kerdî. Gama ke neteweyan seba heqanê xo xover da, ê ameyî qirkerdene.
Bi taybetî kurdî raştê polîtîkaya cîyakere, tedayan û qirkerdişan ameyî. Qoçkirî, Wan û Dêrsim de qirkerdişê ke ameyî kerdene, polîtîkaya netewe-dewlete bîye. Aye bi qetlîyaman serdestîya xo ferz kerde. Senî ke vera kurdan tedayî û qetlîyamî virazîyayî, eleweyî zî raştê despotîzmê netewe-dewleta tirkan ameyî. Mereş, Çorum, Sêwas û Gazî de qirkerdişê qonînî bi destê hêzanê dewlete ameyî serûberkerdene. Çike netewe-dewlete destpêk de reng û sînorê xo dîyarkerdbî. Semedê pawitişê heqanê tirk û muslumanan ronîyaye. Coka dewleta tirke mîyanê kurdan û tirkan, elewîyan û sunnîyan de “pêkewtişan” virazena û estbîyayîşê xo ramina.
Kapîtal û dewlete
Her dewlete sinifa ke wayîrê milkî ya rê xizmet kena. Senî ke tarîxnasê ekonomî Fernand Braudel nuseno “kapîtal bi awankerdişê dewlete estbîyayîşê xo domneno”. Wayîrê dewleta tirke zî sinifê serdestî yê. Yanî netewe-dewlete rêxistina nê sinifan a. Verê cû axayî û burjuwazî wayîrê dewlete bîyî, nika zî “plutokrasî” wayîrîye keno. Serekê nê plutokrasî Erdogan o. Erdogan têna îdarekar nîyo, wayîrê kapîtalê pîlî yo. Yanî ultra kapîtalîst o. Sermayedarî dormeyê ey de kom benê û sayeyê zordarîya ey peserîya xo pîl kenê. Mîyanê Erdogan û sermayedaran de “Qanûnê Omertayî” est o. Ê sey mafya dewlete îdare kenê. Bertîl genê, dizdîye û bêrayîrîye kenê, la vengê xo nêvejenê. Ê bi bêvengmendiş pozîsyonê xo pawenê. Na çarçewa de mîyanê înan de “Paçîya Omertayî” est a.
Xîretê têgerayîşê kurdan
Ewro Erdogan û hemkarê ci wazenê ke pozîsyonê xo bipawê. Ê nêwazenê ke persa kurdan bi temamî bêro çareserkerdene. Eke na perse çareser bibo, “kapîtalê” înan eşkeno zerar bivîno. Coka vera kurdan polîtîkaya îmha domnenê. Hetêk ra Serekê PKKyî Abdullah Ocalan û sîyasetê kurdan seba ke komelo demokratîk bêro awankerdene cehd kenê, hetekê bînî ra Erdogan û hemkarê ci vera têgerayîşê kurdan şîdet şuxilnenê, alozîye afernenê, qayûman şirawenê, rojnamegeran tepişenê û sîyasetmedaranê kurdan erzenê zîndanan. Yanî ê plan kenê ke estbîyayîşê netewe-dewleta tedaker, serdest, monîst û otorîtere dewam bikero. Ê nêwazenê ke “rêxistina” înan qels bibo. Çiqas ke komel azad beno, rêxistina înan hende qels bena. Dewleta qelse yena manaya “komelê hêzdarî”. Dewlete seba komelî nê, seba kesanê ke keda komelî wenê est a.
