Dêsê keyeyê ma zî sey dêsanê zafaneyê keyeyan sey yew goristanê bêherre bîy. Emrê bêmiradî dêsan ra zeliqîyayîbî û mendîbî. Seke dêsî biwazê fekê xo akê û qisey bikê la ê zî sey çarçewayanê bêruhan mat bîbî û mendîbî. Dêsan ra bêvengîyêk vila bîyêne zereyê keyeyî. Zafî reyî bê vateyêk, ma zî sey ê çarçewayan bi saetan a matmenda mendêne. Sey fotografanê ke dêsan ra zeliqîyayîbî, ma zî seke alemêkê bînî ra bizeliqî û bimanê.

Tena hîrê fotografê ke dêsanê keyeyê ma ser o bîy nêkewtîbî mîyanê ê goristanê bêherre; kuncikêk de seba ciwîyayîşî zor dayêne xo. Yew ê Ahmet Kayayî bî. Sazê ey, ey dest de, bi huyayîşêk coş û hêvîdarî, seke o fotograf ey ganîtî de mergî ra berzêr biko. Fotografo bîn zî, fotografê birayê mi Ronî bî ke newe dest bi mektebî kerdîbî. O fotografê Ronî yê bi onlugê keweyî zî sey Ronîyî zerrîya daya mi de zaf ezîz bî. Ronîyê seserra mîlenyumî seke mîyanê fikr û şikan de vîndî bibo, bi ê awiranê xo kamera ra ewnîyaybî. O fotografo ke bawkê min û Şêx Necmedînî welatêkê dûrî de kîşta behrî de antîbî zî rewna mîyanê çarçewayêk de dêsî ra aliqnaye yo û ey ra ganîtî vila bena. Ê fotografî de Şêx Necmedîn sey şêxêk ney, hema sey însanêk, sey camêrdêk bî. O sey nikayî hende kal zî nêbîbî. Şêxo ke mi vatêne qey ê keyeyê xo yê bihewşî û xişnî ra qet nêvejîyayo, çira şîbî ê welatê dûrî ez nêzana. Beno ke Şêx Necmedînî şekerê qulkerê penbeyî ê welatê dûrî yê behrî ver ra ardîbîy. Beno ey ê şekerî sey xelata ê rojan tûnika xo de nimitêne û tena domanan ra ney heme şarî ra vila kerdêne.

Bê fotografan, teqwîmû îmsaqîyeyê ke aşma remezanî ra mendîbîy zî dêsan ser o rêz bîbî. Dêsê keweyî yê keyeyê bawkalê mi ameyêne mi vîrî. Dêsanê keyeyê înan ra zî teqwîm û îmsaqîye estbî. Kîşta soba de zî hertim destmalêka neqişnaya û neynikêk aliqnaye bîy. Şekîlê neynike çi rey nêbedilîyayêne la ge-ge qabê neynike kewe, ge-ge zî sûr bî. Neynike key şikîyayêne, key ameyêne bedilnayene, mi çirey nêdîyêne.

Bawkalê mi wexto ke hema sax bî zî yew fotografê ey dêsanê keyeyê înan ra bî. Ez bi awiranê ecêbmendeyan fotografê bawkalê xo ra ewnîyayêne. Ê fotografê kehenî de zî bawkalê mi reyna extîyar asayêne. Daya mi vatêne: “Mi xo dîyo nêdîyo o sey xo yo.” O wext ez vana qey hema hende merdeyî keyeyê ma de kom nêbîbî yan zî o wext fotografê merdeyan çin bîy. Coka o wext hema zaf zêde fotografî dêsanê keyeyê bawkalê mi ra çin bîy. Tena o fotografê kalikê mi û fotografêkê Şêx Seîdî kaleka yewbînî de, yewî hemverê tarîxî de ê bînî zî hemverê wextî de xo ver dayêne.

O wext hema bêvengî dêsanê keyeyê bawkalê mi ra vila nêbîbî, zereyê keyeyî. Bawkalê mi bi vengê xo yê berzî yê her wextî ge-ge heyecan ge-ge bi hêrs, ge-ge bi lomeyan, bêmabên qisey kerdêne û qisey kerdêne… Ez peyê soba de roniştêne, germinî û aramîya soba heme bedenê mi ra vila bîyêne. Vengê bawkalê min yo berz zî zereyê oda de… Adirê soba, fotografê Şêx Seîdî, ma pêrune bêveng goşdarîya kalikê mi kerdêne. Ez peyê soba de, fotografê Şêx Seîdî ra ewnîyayêne. O zî seke bi awiranê xo tena mi ra biewnîyo. Ê awirê ke ez ge-ge ci ra tersayêne û ge-ge zî heybetê înan ra ez zêdetir qij bîyêne. La goşê qalanê bawkalê mi ser o bîy.

Heybetê awiranê ey ra bî çi bî ez nêzana, domanîya xo de ma Şêx Seîdê tarîxî ra tena vatêne “Şêx” û bi nê vateyî çimanê ma de o hîna zêde berz û pîroz bîyêne. Wexto ke ma sond wendêne, ma vatêne, “Bi na quba, bi nê şêxî…” Ma şêxo ke qubaya ey mîyanê mezelanê dewa ma de bîye ser o sond wendêne la her gama ke ma vatêne, “Bi nê şêxî!” o fotografê Şêx Seîdîyo ke dêsanê keyeyê bawkalê mi ra aliqnayebî ameyêne çimanê mi ver. Seba xatirê ê fotografê aliqnayeyî ra zî bibo zurîkerdiş zaf zehmet bîyêne. Ê awirê eyê tujî gora şêxê quba rê bîyêne bedenêk û ma rê zî bîyêne vengêk, “Zuran mekên!” Seke o uca bo. Ne sey merdeyêk, ne sey şêxêk, tena bi awiranê xo o uca bo. Awirê ke wayîrê vengêkê xurt û berzî yê. “Zuran mekên!” Ê veng û awirî seke ezel ra uca bê û do heta ebed zî uca bimanê. Ge-ge mi peyê soba de vengê bawkalê xo ra zêdetir vengê ê awiran eşnawitêne. Seke ê awiran zî sey bawkalê mi bêmabên qisey kerdêne û qisey kerdêne… Ge-ge vengê awiranê “Şêxî” û vengê bawkalê mi dekewtêne têmîyan. O wext hema bêvengîya bêvengan serdestê ma nêbîbî, vengûvaje çarçewayan ra zî berz bîyêne.

Êdî ma qubaya şêxî ser o sondan nêwenê. Êdî tu fotograf nêno çimanê mi ver. Ne vengêko bicoş mendo ne hêrs û lomeyê ma… Bêvengîyêk dêsanê keweyan yê keyeyê bawkalê mi înan ra zî vila bena êdî. Fotografê Şêx Seîdî zî sey ma goşdarîya bêvengîya çarçewayanê dêsan keno, mîyanê çeqçeqa adirê soba de.

Çime: Pinar Yildiz, Hîkayeyê Hewn û Hişyarî, Avesta, Stenbol, 2021, rr. 129-131.