17ê nîsane ra nata hêrişanê Tirkîya yê ke bi hemkarîya Partîya Demokratîke ya Kurdistanî (PDK) herêmanê Zap, Avaşîn û Metîna yê Herêma Kurdistanê Federeyî de dest pêkerd, dewam kenê. Belge û delîlê ke ameyî vilakerdiş de yeno dîyîş ke dewleta tirke hêrişanê xo de xeylê reyan çekê kîmyewî yê qedexekerdeyî şuxilnayî. Tewr peynî Merkezê Pawitişê Şarî (NPG) nasnameyê 17 endamanê Hêzê Pawitişê Şarî (HPG) û (YJA-Starî) yê ke bi çekanê kîmyewîyan ameyî qetilkerdene, eşkera kerdî. Sewbîna dîmenê 2 endamanê HPGyî yê ke çekê kîmyewî înan ser de senî tesîr viraşto û merkezê sînîrî yê merdimî senî xerepnayo ameyî weşanayîş.
Derheqê babete de Hemsereka Partîya Herêmanê Demokratîkan (DBP) Salîha Aydenîze qisey kerd.
Aydenîze destpêkê qiseykerdişê xo de vat “Merdim eşkeno vajo ke hukmatê AKP-MHPyî bingehê xo polîtîkaya seserre ya awankerdişê komara Tirkîya ra gêna” û wina domna: “Na polîtîka her tim dişmenîya vera şarê kurdî gêna vernîya xo. Hukmatê AKP-MHPyî wazeno ke kurdî nêbî wayîrê statû. Xeylê hukmatî bedelîyayî la reyna zî şuxilîyayîşê çekanê kîmyewîyan û operasyonan dewam kerd. Hukmatê AKP-MHPyî peywîrê peynîardişê şarê kurdî girewto milê xo ser. Dewletanê mîyanneteweyan û NATOyî peywîrêko winasî da îqtîdarê AKP-MHPyî. Nîsane 2021î ra heta ewro bê maben şer dewam keno, la dewlete nêeşkena peynî bîyara. Dewlete her tewir çekan şuxilnena. Dewletê ewropî û mîyanneteweyî, dezgehê ke azadî, huqûq û heqê merdiman pawenê vengê xo nêkenî. Coka ra no hukmat hêrişan zêdîneno.”
Dêrsim de zî kîmyasal şuxilîya
Aydenîze dîyar kerd ke 1938î ra nata yanî qetlîyamê Dêrsimî ra heta ewro, vera kurdan çekê kîmyewîyî yenê şuxilnayîş û wina vat: “Her çend ke selahîyetdarê hukmatî vajî ma çekê kîmyewîyî nêşuxilnayî, no îftîra yo û raştî nêvanê. Ma zanê ke gruba doktoran şîye ewja û tespîtî kerdî. Dîmenan de zî ame dîyîş. Eke kîmyasal çînî yo, wa heyet şêro cigêrayîş bikero û raporêk hadre bikero. La wina nêkenê, dîyaro ke çîyêk nimnenê. Tebîî hukmat nêeşkeno bi eşkera vajo ma şuxilnayo. Şuxilnayîşê kîmyasalî dinya de suc o. Dinya de qerarêko winasî esto. Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî seba Rojhelatê Mîyanenî çareserî peşkeş keno û vano ke şar eşkeno xo bi xo îdare bikero. No sîstem ewro Rojawan de esto. Nê sîstemî xo rê tehluke vînenê. Coka ra dewletê kapîtalîstî pêro bîyî yew. Zanê ke no sîstem do peynîya înan bîyaro.
Dewletê bînî vengê xo nêkenî
Aydenîze derheqê têkoşînê şarê kurdî de vat: “Têkoşîn her ke şino gird beno. Dewleta tirke nêwazena kurdî bibî wayîrê ziwan, erd û statû. Coka ra her ke şino şerê xo lêmin kena. Tena Zap, Avaşîn, Metîna de nê Helepçe, Serê Kanî, Grê Sipî, Şenyayla, Kazandaîresî û bi desan cayanê bînan de çekê kîmyewî şuxilnayî. Dewleta tirke çi suc bikera zî dewletê bînî yê ke heqê merdimîye pawenê vengê xo nêkenî. Dewleta tirke înan ra hêz gêna û hêrişanê xo vîşe kena.”
Hişmendîya nazîyan zî eynî çî kerd
Aydenîze da zanayene ke dewletê kapîtalîstî wazenê dinya de sîstemê kapîtalîstî dewam bikerê û wina dewam kerd: “Nizdîyê 100 serrî verê cû hişmendîya nazîyan eynî çî kerd û odeyê gazinî viraştî. Hişmendîye wextê nazîyan de ke çi bîye, ewro zî eynî ya. Vera şaranê bindestan eynî raybazan xebetnenî. Şarê kurdî bi têkoşînê xo heme şaran rê bî nimûne. Hedef faşîzm o, hedef sîstemo kapîtalîst û sazkerdişê ci yo.”
Bi hemkarîya PDKyî çekê kîmyewî
Aydenîze qiseykerdişê xo yê peyênî de veng da û vat: “Dinya zana ke dewleta tirke çekanê kîmyewîyan şuxilnena. Pêro dinya bêveng a, çimkî menfîetê înan esto. Serê Rojhelatê Mîyanênî û Kurdistan de hesabê înan esto. Eke kurdan çar parçe de yewîya xo pê biardêne se dewletî nêşikayêne hende asanî çekê kîmyewî bişixulnî û operasyonan bikerî. Bi hemkarîya PDKyî çekê kîmyewî ameyî şuxilnayîş. Erdê başûrî de xeylê baregehê leşkerî yê tirkî estî. Dewleta tirke başûr sey erdê xo şuxilnena. Ganî kurdî kesanê ke seba menfîetê xo dişmenîya kurdan kenî, bineqedê. Êyê ke xo rê vanê ma merdim î, ganî vengê xo berz bikerî. Kam bêveng bimano beno hemkarê nê sucî. Ganî ma seba îradeyê xo û ameyoxê xo pîya têkoşînê xo berz bikerî.”
