Seke zanîyeno her serre 1ê Êlule sey “roja aştîye” yena bimbarekkerdene. Tarîxê na roje heta Şerê Dinya yê II. şino. Almanyaya Hîtlerî 1ê êlula 1939î de dekewte sînorê Polonya û dest pê şerî kerd. 6 serran de hema hema pêro dinya tesîrdar bîye. Bi mîlyonan kesan dinyaya xo bedilnaye. Bi taybetî mîyanê Yewîya Sovyetan û Almanya da şerêko gird qewimîya. Netîce de faşîzmê Almanya binkewt û îdareyê Hîtlerî nêresa armancê xo.
Rixmo ke 1ê Êlule de pêro dinya aştîye bimbarek kena, şerî, pêkewtişî, qetlîyamî û jenosîdî dewam kenê. Her çengeyê dinya de gurizyayîye est a. Hetêk ra Îsraîl herêma Fîlîstînî de jenosîd ano ca, hetêkê bînî ra mabênê Rûsya û Ukrayna de pêkewtişê gonînî ramîyenê. Merdimîye raştê her tewr zulmî yena. Serdestî mîyanê xo de şer kenê, bindestî seba înan şinê cepheyan û seba menfaetanê înan mirenê. Serdestî hem roja aştîye danê bimbarekkerdene, hem zî bixo dest pê şerî kenê. “Antagonîzm” dinya îdare keno.
Konfederalîzmo demokratîk
Roja aştîye bêşik kurdan zî nêzdî ra eleqedar kena. Her serre kurdî seba awankerdişê aştîye veng danê îdarekaranê Tirkîya û komelê mîyanneteweyî. Labelê nê vengdayîşî nênê cewabkerdene. Yew armancê têgêrayîşê kurdan est o, o zî verî Rojhelatê Mîyanênî û dima ra pêro dinya de aştî yo. Kurdî her tim vanê ke aştîya tewr xirabe şerê tewr heqdarî ra rind a. Paradîgmaya têgêrayîşê kurdan xo ra nika Rojawanê Kurdistanî de eşkera ya. Uca de merdim çax keno ke pêro şarî, îtîqatî û kêmneteweyî pîya bi aştîye ciwîyenê. Bi kilmî mîyanê şaran de “sîmbîyoz” virazîyeno. Kurdî wazenê ke wa pêro dinya de na paradîgma yanî konfederalîzmo demokratîk bêro caardene. Kurdî wazenê wa dinya de pergalê netewe-dewletan birizîyo û neteweya demokratîye bêro awankerdene. Sewbîna dinya mîyanê netewe-dewletan de “hurdî bena”.
