Kayeke teatra çende tenî temaşe kenê? 10, 20, 50, 100, 250? Çende tenî? Rewşa normal de 200 yan 250 tenî. Ez çiya ra zana? Ez sero xebetiyawa.
Kadikay de salona Tiyatroyan a Girêdayî Şaredariya Bajarê Pîle “Hadun Taner Sahnesi” ya ke 286 kursî qeybî temaşekerdoxan estê. Rewşa normal de heme pirê bê anekiya. La enka serdema pandemî esta û nîme nîme temaşevanan gênê. Sehneya tewr pîl “Harbiye Muhsin Ertugrul Sahnesi”ya ke cay 598 tenî tede esta.
Salona “Gaziosmanpaşa Sahnesi” de cay 227 tenan esta. Rewşa normal de. La enka semedê pandemî kursî ke veng verdenê, yanê ma nîmey cê hesab bikerê dewrê 113 tenî. Ma bêr serê mesela: Teatrakaranê kurdan, endamanê Teatra Jiyana Nû gere kayey xo ya bi namey “Bêrû” 13.10.2020’inan de Gaziosmanpaşa Sahnesî de kay bikerdê, la Qeymeqamê Gazîosmanpaşa kay qedexe kerd.
Tarîxey Teatroyanê Bajêr a Stenbolî (1914 de hamî viraştişî) ke bî 106 serî qe ca nêdabî teatrayke bi kurdî. Enka Şaredariya Bajarê Pîle ya Stenbolî zey rey joyînan ca da kayêke bi kurdî. La Qeymeqamî nêverda.
Bilêtê kaye heme hameybî rotiş. Pers enewa: Ga çende tenî şorê temaşe bikerê? Bersiv: 113 tenî. Baş o, 113 tenî şorê teatrayke bi kurdî temaşe bikerê go dinya biqelebiyo? Go sebo? Ma 113 tenî go beşkê kurdî asîmîlasyon ra bixelesnê? Helbet nê. Mesela a wa ke hem neyartiya ziwanî tiya esta, hem zî nêwazenê kurdî bibo meşrû, kurdî miyanê xebatanê Şaredariya Pîle ya Stenbolî de ca bigîro… Nêwazenê gamêke zî kurdî raver şoro. Heme mesela enewa. Ene kaye, kayeyke Dario Fo ya, dinya de zehf welatan de hamiya kaykerdişî, Tirkiya de zî verî bi tirkî zehf rayan hamiya kaykerdişî. La bi kurdî qedexewa. Semed kaye niya, semed ziwanê kayewo.
Erê 113 tenî nêşkenê kurdî asîmîlasyon ra bixelesnê, la reyna zî nêwazenê ê 113 tenî zî goş bidê kurdî, ro kurdî temaşe bikerê. Nêwazenê hîsêke kurdî miyanê însanan de bibo xurt.
Nê, ez nêvana semedê ene joy wa her kes wayîr ro kurdî veciyo, wa biko miyanê xebatan û nizana çi… Her kes bi kêfê xo yo, wazeno wa ziwanê xo raver bero, wazeno wa ziwanê xo bikero vinî. La wayîr zî veciyo, ziwanê xo bikero vinî zî qîmetê cê anekî miyanê însanan de eyseno. Hesab kîtab merdim bi xo keno. Hestê edaletî, wijdanê merdimî ger destûr dano ke ziwan vinîbo wa vinîbo, la ger wijdanê merdimî vano wa ziman nêbo vinî, a çaxî gere merdim ziwanê xo xurt bikero.
Erê 113 tenî zehf çî niyê, la her merdimê ke zey gilokey vewrewo, giloke bi giloke bena pîle. Ê gir biryarê qedexeyî danê hay ro ene joy estê loma qedexeyke aneyîn danê. Eno qedexe qedexeyke qic niyo.
Axir heme çî di destê însanan de wo. Însanî eşkenê ziwanê xo bikerê vinî zî, ke dinya de bi hezaran ziwanî biyê vinî. Însanî eşkenê ziwanê xo vînîbiyayîşî re bixelesnê zî ke eno het ra zî dinya de nimûney estê.
Û persê peyînî: Ê 113 tenan çi hîs kerd? Go se bikerê?
